Nagroda jubileuszowa stanowi szczególny przywilej płacowy pracowników i nie ma charakteru powszechnego. Przysługuje o¬na tylko tym pracownikom, dla których świadczenie to przewidziano w przepisach branżowych lub zakładowych, przy czym jeżeli układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania nie określa tej kwestii w odmienny sposób, do obliczania okresów zatrudnienia, potrzebnych dla ustalenia prawa do nagrody jubileuszowej stosuje się przepisy zarządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 356 z późn. zm.).
W razie śmierci pracownika
Osobami uprawnionymi do świadczeń majątkowych, wynikających ze stosunku pracy zmarłego pracownika, są w myśl art. 631 par. 2 k.p. małżonek oraz inne osoby spełniające warunki do uzyskania renty rodzinnej, zgodnie z przepisami o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Osoby te są uprawnione do świadczeń zmarłego w równych częściach. Natomiast w razie ich braku prawa majątkowe wchodzą w skład spadku po zmarłym pracowniku. Jeżeli więc po zmarłym pracowników brak jest w ogóle osób wskazanych w art. 631 par. 2 k.p. (tak może być np. w razie śmierci młodego pracownika, który nie założył jeszcze własnej rodziny i którego rodzice nie uzyskali prawa do renty rodzinnej), to wówczas świadczenia te należy wypłacić spadkobiercom wskazanym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym pracowniku, które powinno być okazane pracodawcy. Zatem w razie śmierci pracownika, który nabył prawo do nagrody jubileuszowej, uprawnienie do odebrania tego świadczenia przysługuje małżonkowi albo innym osobom spełniającym warunki do uzyskania renty rodzinnej, a w razie ich braku spadkobiercom zmarłego. Osoby te w przypadku, gdyby pracodawca odmawiał im wypłacenia należnej zmarłemu nagrody jubileuszowej, mogą dochodzić jej przed sądem.
Przed nabyciem prawa
Zdarza się, że długoletni pracownik umiera np. na kilka dni przez przed upływem okresu, którego przepracowanie uprawniało go do otrzymania nagrody jubileuszowej. Powstaje pytanie, czy w takiej sytuacji pracodawca powinien rodzinie zmarłego wypłacić nagrodę jubileuszową.
Decydujące znaczenie w tym zakresie będą mieć przepisy wewnątrzzakładowe, tj. układy zbiorowe pracy czy regulaminy wynagradzania, które mogą w różny sposób regulować tę kwestię. Jeżeli jednak w przepisach tych brak jest zapisów normujących taką sytuację, pracodawcy powinni sięgnąć do przepisów cytowanego zarządzenia. Zgodnie z nim pracownik nabywa prawo do nagrody jubileuszowej z upływem okresu uprawniającego do tej nagrody. Jedyny wyjątek od tej zasady zawiera par. 9, według którego - w razie rozwiązania stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę lub rentę inwalidzką w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową albo na rentę inwalidzką I lub II grupy z innych przyczyn niż wypadek przy pracy lub choroba zawodowa - pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy. Cytowane zarządzenie nie zawiera jednak podobnej regulacji, gdy chodzi o śmierć pracownika. Oznacza to, że w razie śmierci pracownika przed upływem okresu koniecznego do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej rodzina zmarłego nie uzyska prawa do tej nagrody.
Kiedy przedawnienie
Prawo do nagrody jubileuszowej jako świadczenia ze stosunku pracy ulega ogólnemu terminowi przedawnienia, czyli przedawnienia się po upływie trzech lat od dnia jej wymagalności (art. 291 par. 1 k.p.). Zatem od dnia, w którym upłynął okres zatrudnienia uprawniający pracownika do otrzymania nagrody jubileuszowej, zaczyna biec trzyletni termin przedawnienia. Dotyczy to także roszczeń członków rodziny zmarłego pracownika. Upływ trzyletniego terminu przedawnienia powoduje, że pracodawca może się skutecznie zwolnić od obowiązku wypłaty nagrody, podnosząc zarzut przedawnienia, chyba że w tym okresie nastąpiła przerwa lub zawieszenie biegu przedawnienia, co skutkowało przedłużeniem terminu przedawnienia.
PRZYKŁAD: NAGRODĘ OTRZYMA ŻONA
Pracownik 2 marca 2007 r. nabył prawo do nagrody jubileuszowej za 30 lat pracy. Na skutek wypadku samochodowego zmarł dwa dni później. Jego żona (pracownik nie posiadał dzieci) zwróciła się do firmy, w której zmarły pracował, o wypłacenie należnej mu nagrody jubileuszowej. Firma odmówiła twierdząc, że nie ma takiego obowiązku. Wówczas wdowa wniosła pozew do sądu, żądając zasądzenie kwoty 3 tys. zł tytułem należnej zmarłemu nagrody jubileuszowej. Sąd uwzględnił jej powództwo i zasądził tę kwotę od pracodawcy.
PRZYKŁAD: BRAK PRAWA DO NAGRODY
Pracownica zmarła pięć dni przed przepracowaniem 25 lat uprawniających ją do nagrody jubileuszowej. Jej maż wystąpił do pracodawcy o wypłacenie mu kwoty tej nagrody, a gdy pracodawca odmówił, wystąpił z pozwem do sądu. Sąd jednak oddalił jego powództwo, podnosząc, że zmarła nie nabyła prawa do nagrody jubileuszowej, zatem pracodawca nie ma obowiązku wypłaty tej nagrody członkom jej rodziny.
ORZECZNICTWO
- Jest zasadą, że prawo do nagrody jubileuszowej nabywa pracownik, który w czasie zatrudnienia spełni przesłankę posiadania odpowiedniego stażu pracy - wyrok Sądu Najwyższego z 21 grudnia 2004 r., I PK 114/04 Pr. Pracy 2005/6/29.
- Zarządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358) nie ma zastosowania w zakresie, w jakim zakładowy układ zbiorowy pracy reguluje odmiennie, choćby mniej korzystnie dla pracowników, zasady ustalania okresów pracy, od których zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej oraz zasady jej obliczania - wyrok SN z 22 kwietnia 1998 r., I PKN 62/98, OSNP 1999/9/297.
- Nagroda jubileuszowa jest wymagalna niezwłocznie po nabyciu do niej prawa i od tej chwili należą się odsetki, choćby pracownik później wykazał okoliczności stanowiące przesłanki uprawniające do nagrody, a pracodawcy nie można było przypisać winy w opóźnieniu (art. 481 par. 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. i par. 7 ust. 2 zarządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 23 grudnia 1998 r. w sprawie ustalenia okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania, MP nr 44, poz. 358) - wyrok SN z 19 sierpnia 1999 r., I PKN 189/99, OSNP 2000/22/819.
Ważne! Nagroda jubileuszowa powinna być wypłacana niezwłocznie po uzyskaniu do niej prawa przez danego pracownika, czyli z upływem okresu wymaganego do nabycia danej nagrody jubileuszowej
Ryszard Sadlik
sędzia Sądu Rejonowego w Kielcach
Wypłata nagrody jubileuszowej po zmarłym pracowniku
Do naszej redakcji stale trafiają historie emerytów, którzy uważają, że zostali pokrzywdzeni przez niekorzystne przeliczenie wcześniejszych emerytur. Trwa to od 2013 r. aż do dnia dzisiejszego. Mechanizm pokrzywdzenia? Emerytura powszechna jest pomniejszana o np. 1000 zł miesięcznie jako sankcja za pójście na emeryturę wcześniejszą. Miesiąc w miesiąc. W artykule przykład takiego listu – autorem jest emerytowany operator kamery. Opisał, że wprost pytał się w ZUS w 2012 r (pracowników i służby prasowe), czy straci na emeryturze powszechnej za pójście na wcześniejszą emeryturę. Usłyszał, że absolutnie nie. Okazało się, że stracił i traci do teraz (do 2025 r.). Historia emeryta jest więc interesująca bo czuł w 2012 r., że zbyt piękne jest, aby nie było jakiegoś haczyka we wcześniejszej emeryturze. I próbował uniknąć zagrożenia szukając informacji w ZUS. Nie udało mu się (pomimo starań).
Na polskich przedsiębiorców ale i konsumentów, już za miesiąc, bo w czerwcu 2025 r. czekają kolosalne zmiany dot. takich usług i produktów: bankomaty, terminale płatnicze, wpłatomaty, laptopy, smartfony, tablety, automaty biletowe, routery, modemy, piloty i inne. O co chodzi?
Jak się okazuje Karta Dużej Rodziny uprawnia nie tylko do licznych ulg i zniżek, jak i zasad pierwszeństwa w życiu społecznym co do korzystania z tzw. rzeczy powszechnego użytku czy miejsc użyteczności publicznej, ale rodzice - posiadacze Karty Dużej Rodziny mają też specjalne profity na rynku pracy! Czy rzeczywiście będzie to dobre rozwiązanie do ich aktywizacji? Tym bardziej, że będzie to generowało ogromny koszt dla skarbu państwa. Zatem jakie są zasady Karty Dużej Rodziny? I co to jest wyszukiwarka partnerów KDR?
10 kwietnia br. został opublikowany projekt nowego zarządzenia Prezesa NFZ, które ma wejść w życie już w maju br. i z którego wynikają wartości punktowe dla protez „o charakterze overdenture”, na podstawie których będzie można określić przysługujące kwoty refundacji. To doprecyzowanie dotychczas „martwych” przepisów, na które wiele osób czeka już od stycznia br., sprawi, że – możliwość wykonania nowoczesnej protezy, na koszt NFZ, wreszcie stanie się rzeczywistością. Jest jednak pewien haczyk – proteza „o charakterze overdenture” to nie do końca to samo, co proteza overdenture.
Stowarzyszenie Importerów i Dystrybutorów Pirotechniki z niepokojem śledzi działania legislacyjne prowadzące do jej likwidacji. Przestrzega przed upadłością tysięcy firm i niekontrolowanym napływem do Polski niebezpiecznej pirotechniki niewiadomego pochodzenia.
Skąd ten przelew na kilka tysięcy złotych i to jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego? Dla kogo Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest aż tak hojny? Chodzi o tak zwane świadczenie kompensacyjne. To odpowiednik pomostówki. Taka comiesięczna ZUS-owska pensja może wynieść nawet ponad 4 tysiące złotych. Wyjaśniamy, komu należy się taki przywilej i jakie trzeba spełnić warunki.
Już 18 maja odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Jeśli w dniu głosowania nie będziesz w swoim miejscu zameldowania, masz jeszcze kilka dni, by złożyć odpowiednie wnioski. Wyjaśniamy, jak zagłosować korespondencyjnie, przez pełnomocnika lub w innym lokalu – i do kiedy trzeba to załatwić.
Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolnych, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, poddając pod wątpliwość zgodność ww. przepisu z konstytucyjną zasadą równości oraz zasadą ochrony praw dziecka. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy w roku kalendarzowym, na wszystkie dzieci i łącznie dla obojga rodziców?
MEN zmienia przepisy dotyczące kwalifikacji nauczycieli. Związkowcy z KSOiW NSZZ "Solidarność" uważają, że projekt rozporządzenia budzi poważne wątpliwości i niesie "istotne zagrożenia dla jakości kształcenia oraz sytuacji kadrowej w polskim systemie oświaty". Apelują o przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych, aby "uniknąć negatywnych skutków dla systemu edukacji".