Warunki powinien określać regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) ustalony przez pracodawcę z zakładową organizacją związkową. W firmach, w których nie działają związki zawodowe, pracodawca uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.
Z ZFŚS można dotować usługi wypoczynkowe w formie stacjonarnej, czyli krajowe i zagraniczne wczasy rodzinne dostępne na rynku usług turystycznych. Pracodawca może też przeznaczać środki na dofinansowanie kolonii i obozów dla dzieci i młodzieży.
Może też postanowić o dotowaniu tzw. wczasów pod gruszą, czyli o pomocy uzależnionej od skorzystania przez pracownika z urlopu wypoczynkowego.
Pieniądze na bilety do kina
Dopłaty do wypoczynku to nie jedyna forma pomocy dla pracowników. Pracodawca może też zdecydować, że będzie dopłacał do działalności kulturalno-oświatowej, sportowej i turystycznej pracowników. Może to być dofinansowanie np. do biletów do kina, teatru, występów estradowych, koncertów, wystaw, imprez sportowych i rekreacyjnych, biletów wstępu na basen lub siłownię. Może też dopłacać do krajowych wycieczek turystyczno-krajoznawczych.
Na remont mieszkania i w razie trudnej sytuacji
Pracodawca może też udzielać pożyczek mieszkaniowych (zwrotnych lub bezzwrotnych), np. na uzupełnienie wkładu budowlanego, pokrycie kosztów wykupu lokalu na własność, przystosowanie mieszkania do potrzeb osób niepełnosprawnych, remont i modernizację mieszkań i domów jednorodzinnych. Jeśli pomoc będzie miała formę pożyczek, to mogą one być oprocentowane bądź też nie.
Środki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych można przeznaczać na dopłaty dla pracowników w trudnej sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej. Może to być wsparcie jednorazowe (zapomogi) lub okresowe. Wszystko zależy od potrzeb pracowników i możliwości funduszu. Można też pracownikowi udzielić pomocy rzeczowej: kupić lekarstwa, artykuły żywnościowe, niektóre sprzęty domowe, podręczniki szkolne dla dzieci, odzież. Mogą to być również bony towarowe.
Kto może liczyć na pomoc
Przyznawanie usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z ZFŚS dla poszczególnych pracowników zależy od ich sytuacji życiowej, materialnej i rodzinnej. Szczegóły przyznawania wsparcia z funduszu powinien zawierać regulamin korzystania z funduszu. Przy czym nie jest dopuszczalne różnicowanie prawa do świadczeń socjalnych lub ich wysokości od stażu pracy lub wymiaru etatu. A zatem, ze świadczeń powinni korzystać pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas określony i nieokreślony, na okres próbny, na czas wykonania określonej pracy, na zastępstwo, na podstawie powołania, mianowania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę - w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Prawo do świadczeń można też przyznać chałupnikom i zleceniobiorcom.
Ze świadczeń socjalnych mogą korzystać również dzieci pracowników, współmałżonkowie, jak też emeryci i renciści - byli pracownicy, dla których firma była ostatnim pracodawcą przed uzyskaniem statusu emeryta lub rencisty, oraz członkowie ich rodzin.
Wszystko zależy od uznania pracodawcy
Decyzje o przyznaniu wsparcia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych są uznaniowe. Pracodawca może bowiem zdecydować, że w pierwszej kolejności środki dostaną rodziny o niskim dochodzie lub osoby samotnie wychowujący dzieci albo rodziny wielodzietne. To też powinien określać regulamin funduszu, bowiem żadne przepisy tego nie regulują.
Pracodawca ma prawo domagać się od ubiegających się o pomoc przedstawienia dokumentów potwierdzających wysokość zarobków drugiego małżonka lub przedstawienia dochodu na osobę w rodzinie. Można określić w regulaminie ZFŚS górną granicę dochodów przypadających na członka rodziny uprawniającą do świadczeń.
AGNIESZKA ROSA
agnieszka.rosa@infor.pl