Urlopu wypoczynkowego po urlopie macierzyńskim udziela się wyłącznie na wniosek pracownicy. Oznacza to po pierwsze, że nie następuje automatyczne przejście urlopu macierzyńskiego w wypoczynkowy. Zatem pracownica nie może bez występowania z wnioskiem samowolnie rozpocząć urlopu. Takie zachowanie będzie nieobecnością nieusprawiedliwioną i pracodawca będzie miał prawo rozwiązać umowę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 par. 1 pkt 1 k.p. Natomiast z drugiej strony, pracodawca nie może z własnej inicjatywy udzielić w tym terminie urlopu. Pracownica może np. skorzystać z urlopu wychowawczego, który jako usprawiedliwiona nieobecność w pracy spowoduje dalsze przesunięcie urlopu na termin późniejszy (należy przy tym pamiętać o terminie przedawnienia się roszczenia o udzielenie urlopu). To pracownica decyduje, czy zechce wykorzystać urlop wypoczynkowy, czy też nie.
W przepisach nie określono, w jakim terminie należy wystąpić z wnioskiem. Powinno to nastąpić odpowiednio wcześniej, aby pracodawca mógł podjąć odpowiednie czynności organizacyjne. Pracownik może wystąpić z wnioskiem o urlop najpóźniej w dniu przewidywanego urlopu, do chwili rozpoczęcia pracy przez pracownika według obowiązującego go rozkładu czasu pracy, chyba że zajdą nadzwyczajne okoliczności uniemożliwiające pracownikowi kontakt z pracodawcą. Te okoliczności powinien jednak weryfikować i oceniać pracodawca. Poza tym ma on obowiązek udzielenia pracownicy urlopu wypoczynkowego po urlopie macierzyńskim, zatem także wtedy, gdy został on zgłoszony tuż przed rozpoczęciem urlopu.
Urlopu wypoczynkowego na wniosek pracownicy należy udzielić także wtedy, gdy pracownica w okresie ciąży korzystała ze zwolnienia lekarskiego dłużej niż 30 dni, a nie kierować jej po urlopie macierzyńskim na badania kontrolne. Skierowanie na badania kontrolne ma bowiem na celu ustalenie zdolności do wykonywania pracy na danym stanowisku (art. 229 par. 2 k.p.). Warto zauważyć, że w wyroku z 20 marca 2008 r. (II PK 214/07) SN orzekł, że po ustaniu spowodowanej chorobą niezdolności do pracy pracownika, trwającej dłużej niż 30 dni, pracownik może rozpocząć urlop wypoczynkowy.
PRZYKŁAD
NABYCIE UPRAWNIEŃ DO URLOPU
Po roku i ośmiu miesiącach w pierwszej pracy po studiach pracownica urodziła pierwsze dziecko i korzystała z urlopu macierzyńskiego w wymiarze 18 tygodni (art. 180 par. 1 pkt 1 k.p.). Po powrocie z urlopu macierzyńskiego ma ona prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni, gdyż posiada 10-letni staż pracy: osiem lat z tytułu ukończenia studiów, jeden rok i osiem miesięcy pracy oraz osiemnaście tygodni urlopu macierzyńskiego.
PRZYKŁAD
WYMIAR URLOPU WYPOCZYNKOWEGO PO POWROCIE Z MACIERZYŃSKIEGO
Pracownica uprawniona do 26 dni urlopu wypoczynkowego od lutego do czerwca 2008 r. korzystała z urlopu macierzyńskiego. Za 2008 rok ma prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Korzystanie z urlopu macierzyńskiego nie ma wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w danym roku.
EWA DRZEWIECKA
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 163 par. 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).