Osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która jest równocześnie wspólnikiem w dwóch spółkach cywilnych albo jawnych, musi począwszy od składek za październik opłacić składkę zdrowotną w podwójnej wysokości. Każda osoba, której komornik wypłaca wynagrodzenie musi wiedzieć, że to na niej obecnie ciąży obowiązek opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne.
W przypadku gdy prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego rodzaju działalności, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności. Rodzajami działalności są:
• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki partnerskiej,
• wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej jako twórca lub artysta,
• wykonywanie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
• wykonywanie wolnego zawodu, z którego przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• inna pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.
Od 1 października br. uległy zmianie zasady opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, która uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności (np. jest równocześnie wspólnikiem w dwóch spółkach cywilnych albo jawnych). Gdy prowadzący pozarolniczą działalność uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest odrębnie od każdej prowadzonej spółki. Wobec tego prowadzący działalność, który równocześnie jest wspólnikiem w dwóch spółkach cywilnych, począwszy od składek należnych za październik jest zobowiązany do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości. Jest to radykalna zmiana, gdyż do 30 września br. osoba prowadząca działalność, która miała kilka źródeł przychodów, ale działalność była prowadzona w tej samej formie organizacyjno-prawnej, np. gdy była równocześnie wspólnikiem w dwóch spółkach cywilnych, była zobowiązana do opłacania jednej składki na ubezpieczenie zdrowotne.
PRZYKŁAD
Dariusz N. jest wspólnikiem w dwóch spółkach jawnych. Za okres do 30 września br. opłacał tylko jedną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Począwszy od składek należnych za październik (opłacanych w odpowiednim terminie w listopadzie) jest zobowiązany opłacać składkę w podwójnej wysokości. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia. W składanych za siebie dokumentach rozliczeniowych wykazuje podwójną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (2 x 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku) i od tej podstawy nalicza i opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
PRZYKŁAD
Janusz N. jest wspólnikiem w spółkach: cywilnej oraz jawnej. Zarówno za okres do 30 września, jak i od 1 października jest zobowiązany do opłacania podwójnej składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Składki za pobierających zasiłki i świadczenia przedemerytalne
Od 1 października 2004 r. do ubezpieczenia zdrowotnego jako członkowie rodziny nie mogą być zgłoszone osoby pobierające zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne. W okresie do 30 września 2004 r. osoby te, jeżeli spełniały warunki do podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członkowie rodziny, z tytułu pobierania świadczenia lub zasiłku nie musiały być zgłaszane do ubezpieczenia, bo ubezpieczeniu podlegały jako członkowie rodziny.
PRZYKŁAD
Janina M. pobiera świadczenie przedemerytalne. 30 września 2004 r. była zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny przez męża, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Natomiast od 1 października podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu pobierania świadczenia przedemerytalnego i do ubezpieczenia powinna zostać zgłoszona przez ZUS.
Ubezpieczenie zdrowotne małżonków w separacji
Od 1 października br. pod rządami nowej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jako członek rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego nie mogą zostać zgłoszeni małżonkowie, w stosunku do których orzeczono separację prawomocnym wyrokiem i równocześnie mających swój tytuł do ubezpieczeń (o którym mowa w art. 66 ust.1 pkt. 17-20, 24, 26-28, 30 i 33 ustawy). Wobec tego, jeżeli jeden z małżonków spełnia warunki do podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, np. jako:
• student lub uczestnik studiów doktoranckich,
• bezrobotny,
• osoba pobierająca zasiłek stały z pomocy społecznej,
• osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne,
• osoba uprawniona do świadczeń alimentacyjnych na podstawie ugody sądowej lub prawomocnego wyroku orzeczenia sądu
• i jednocześnie spełnia warunki do podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członek rodziny, gdyż jego współmałżonek ma tytuł do ubezpieczeń (np. jest zatrudniony na umowę o pracę), ubezpieczeniu zdrowotnemu podlega ze „swojego tytułu” i nie może być zgłoszony jako członek rodziny.
PRZYKŁAD
W stosunku do małżeństwa Nowaków sąd prawomocnym wyrokiem orzekł separację. Pan Nowak jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a pani Nowak jest zarejestrowana w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. Z uwagi na separację pani Nowak nie może zostać zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny i podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba bezrobotna. Gdyby orzeczenia separacji nie było, pani Nowak podlegałaby ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członek rodziny i byłaby zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego przez męża, za pośrednictwem jego pracodawcy.
Kto opłaca składki, gdy wynagrodzenie wypłaca komornik
Nowa ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych uregulowała również zasady opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, w przypadku gdy wypłata przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne jest dokonywana przez komornika (komornik przekazuje ubezpieczonemu np. pracownikowi kwotę brutto). Wówczas składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca ubezpieczony bezpośrednio na rachunek bankowy wskazany przez właściwy oddział wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia.
Michał Jarosik
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135).