Polisy posagowe to teraz klasyczny produkt finansowy, dobry jak każdy inny. Przezorni rodzice powinni się więc do niego garnąć, gdyż niewielkim kosztem mogą zapewnić dziecku udany start w dorosłe życie. Jednak do polis odwrócili się plecami. Polisy posagowe to zaledwie 1,2 proc. rynku ubezpieczeń na życie.
Od kilku lat wskaźnik ten prawie się nie zmienia. W czasach, gdy monopolistą na rynku był Państwowy Zakład Ubezpieczeń, wielu rodziców, chcąc zapewnić przyszłość swym dzieciom, wykupiło im polisy posagowe. Szczyt przypadł na lata 70. Zbierane składki lokowane były na nisko oprocentowanych rachunkach w NBP, bez możliwości bardziej korzystnego inwestowania oraz indeksacji, stosownie do poziomu inflacji. Umowa ubezpieczenia przewidywała wypłacenie uposażonemu określonej w umowie nominalnej sumy ubezpieczenia, po upływie czasu, na jaki została zawarta. Gdy przyszła hiperinflacja, a później denominacja złotego, wartość blisko 1,5 mln polis posagowych, które w 1992 r. przejął Powszechny Zakład Ubezpieczeń Życie, przeliczono na grosze. Rodzice i dzieci poczuli się oszukani. Do tej pory pozostało jeszcze około 250 tys. starych umów, które stopniowo są rozwiązywane, a świadczenia wypłacane najczęściej w drodze ugody z klientem.
Chociaż obecne oferty ubezpieczeniowe należą już do innej epoki, doświadczenia minionych lat zapewne nie pozostały bez wpływu na zainteresowanie zabezpieczeniem przyszłości dzieci w tej właśnie formie. Dzieje się tak, mimo iż większość towarzystw życiowych proponuje szeroką gamę ubezpieczeń posagowych dla dzieci – od niemowlęctwa do (najczęściej) 15 lat. Choć na przykład polisę „Junior” w Amplico Life można zafundować dziecku w wieku od 0 do 17 lat, „Młody lew” w ING Nationale-Nederlanden – od 6 miesięcy do 20 roku życia, Futura Pro w PZU Życie – od 0 do 18 lat. Z reguły umowa nie może trwać krócej niż pięć lat, a jej zakończenie następuje pomiędzy 18 a najpóźniej 25 rokiem życia. Polisę posagową mogą wykupić rodzice, dziadkowie, prawni opiekunowie lub inne osoby, a nawet firmy. Zazwyczaj jest tak, że im dłuższy okres ubezpieczenia, tym niższa składka. Zależy ona m.in. od częstotliwości jej opłacania, płci i wieku ubezpieczonego, czasu trwania umowy, sumy ubezpieczenia.
Co gwarantuje polisa
Ubezpieczenia posagowe mają wiele cech wspólnych z polisami na dożycie. Jest to specjalny program, który ma zapewnić dziecku ochronę nie tylko na wypadek różnych nieszczęść losowych, ale przede wszystkim zgromadzić na jego koncie kapitał, który ułatwi mu start w dorosłe życie (naukę na studiach, zakup mieszkania, itp.). Przy podpisywaniu umowy ubezpieczający sam decyduje o wysokości sumy ubezpieczenia dziecka. Natomiast towarzystwa gwarantują zachowanie realnej wartości świadczenia dzięki corocznej indeksacji sumy ubezpieczenia.
Po zakończeniu umowy ubezpieczonemu dziecku zostanie wypłacona zindeksowana suma ubezpieczenia, często powiększona o udział z zysku towarzystwa. Dodatkowe profity zapewniają polisy posagowe z funduszem kapitałowym, które proponują m.in. ING Nationale- Nederlanden, Commercial Union, Warta Vita, Gerling. Dają one możliwość wyboru ryzyka inwestycyjnego w zależności od tego, czy wybiorą np. fundusz zrównoważony czy dynamiczny. Tym samym polisy posagowe stają się produktem finansowym.
Niezależnie od tego ubezpieczenie posagowe zapewnia ochronę zarówno dziecka, jak i osoby, która je wykupiła. W przypadku śmierci rodzica lub opiekuna prawnego towarzystwo wypłacać będzie dziecku miesięczną rentę, zazwyczaj w wysokości 2 proc. sumy ubezpieczenia. Przejmie też na siebie obowiązek opłacania dalszych składek do czasu zakończenia umowy. Te i inne świadczenia nie mają wpływu na kapitał końcowy zgromadzony na koncie dziecka. Jest też możliwość rozszerzenia zakresu ochrony poprzez zawarcie umów dodatkowych. Mogą one obejmować na przykład zgon ubezpieczonego w wyniku wypadku, całkowitą niezdolność do pracy, w wyniku czego towarzystwo przejmie na siebie opłacanie składek, dodatkowe świadczenie w wyniku poważnego zachorowania dziecka lub jego trwałego inwalidztwa spowodowanego nieszczęśliwym wypadkiem.
Dlaczego nie kupują
Rynek finansowy stwarza obecnie różne możliwości odkładania pieniędzy na przyszłość własną i bliskich. Osoby bezdzietne posiadające wolne środki finansowe i chcące zabezpieczyć się przed zdarzeniami losowymi mogą np. wykupić tanią polisę na życie, do tego opcję chorobową, a resztę korzystnie ulokować w funduszach inwestycyjnych lub kupić akcje. Ale gdy mają dzieci, polisa posagowa daje nie tylko szansę materialnego zabezpieczenia przyszłości rodziny, lecz także zapewnia poczucie bezpieczeństwa. Dlaczego więc tak małe jest zainteresowanie polisami posagowymi?
Zapewne nie bez znaczenia jest fakt, że polisy te są mało znane. Po drugie – wśród potencjalnych klientów wielu jest rodziców, którzy kiedyś otrzymali ze swoich polis tyle posagu, co kot napłakał. Nic więc dziwnego, że teraz mogą wątpić, czy polisa jest najlepszym sposobem materialnego zaopatrzenia ich dzieci. Trzeba też pamiętać, że wielu młodych i pracujących rodziców korzysta z tanich ubezpieczeń grupowych, które często obejmują swym zakresem również ich najbliższych. Inwestowaniu w przyszłość dzieci nie sprzyja też trudna sytuacja materialna milionów polskich rodzin – katastrofalny, największy w świecie przyrost dzieci niedożywionych. A gdy rodzicom nie starcza na chleb, jak tu myśleć o posagu?
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Janina Barańska