Płatnik, który uzyskał ulgę w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, musi zapłacić opłatę prolongacyjną. Jest ona naliczana od następnego dnia po złożeniu wniosku o udzielenie ulgi.
Zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w razie odroczenia terminu płatności należności z tytułu składek lub rozłożenia spłaty zaległych składek na raty, ZUS ustala opłatę prolongacyjną na zasadach i w wysokości przewidzianej w Ordynacji podatkowej dla podatków stanowiących dochód budżetu państwa.
Opłata prolongacyjna ma przede wszystkim pokryć koszty związane z realizacją ulgi oraz wyrównać uszczerbek w finansach ZUS w okresie spłaty. Pełni więc podobną rolę jak odsetki. Jednak, aby przedsiębiorcy opłacało się spłacać zadłużenie w ramach określonych przepisami ulg, wysokość stawki opłaty prolongacyjnej określono na poziomie niższym niż odsetki za zwłokę i wynosi ona obecnie połowę odsetek za zwłokę.
Jednak w pewnych przypadkach mimo udzielenia ulgi (układu ratalnego czy odroczenia terminu płatności) opłata prolongacyjna nie jest naliczana. Jest tak, gdy przyczyną zadłużenia była klęska żywiołowa lub wypadek losowy. W tych sytuacjach odstąpienie od nienaliczania opłaty prolongacyjnej nie zależy od uznania ZUS. Przepis ten nie zawiera żadnego luzu decyzyjnego w przeciwieństwie do sytuacji, gdy odroczenie terminu płatności czy rozłożenie zaległości na raty następuje w związku z prowadzonym postępowaniem układowym lub na podstawie innych ustaw (art. 57 par. 6 Ordynacji podatkowej).
Termin opłacania
Wysokość opłaty prolongacyjnej naliczanej w razie udzielenia płatnikowi ulgi w postaci odroczenia terminu płatności oraz rozłożenia na raty zapłaty zaległych składek jest określana w umowie zawieranej przez ZUS z płatnikiem. Jest ona naliczana odrębnie dla każdej raty począwszy od dnia następnego po dniu złożenia wniosku o udzielenie ulgi do dnia płatności danej raty.
Jeżeli w okresie pomiędzy złożeniem wniosku o udzielenie ulgi a datą zawarcia umowy nastąpiła zmiana wysokości stawki opłaty prolongacyjnej, wówczas do jej obliczenia przyjmuje się stawkę obowiązującą w dniu zawarcia umowy.
Płatnik zobowiązany jest wnosić opłatę w terminach płatności poszczególnych rat. W danym terminie należy więc wpłacać ratę, która składa się z należności głównej, a w przypadku rozłożenia na raty także z odsetek za zwłokę naliczonych na dzień złożenia wniosku oraz obliczoną od danej raty kwotę opłaty prolongacyjnej.
Natomiast gdy rata nie zostanie opłacona w terminie określonym w umowie, wówczas nie opłaca się opłaty prolongacyjnej. W tej sytuacji następuje restytucja pierwotnego terminu płatności i nalicza się odsetki od pierwotnego terminu płatności należności. Należy więc zapłacić kwotę należności objętych ratą tak, jakby od pierwotnego terminu płatności naliczane były odsetki za zwłokę.
Zasady naliczania
Do obliczenia wysokości opłaty prolongacyjnej stosuje się wzór określony w par. 3 rozporządzenia ministra finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. (patrz podstawa prawna).
Ustalona opłata prolongacyjna nie podlega zmianom. Opłacenie raty przed terminem płatności wynikającym z umowy, nie zwalnia z obowiązku wniesienia opłaty prolongacyjnej w wysokości ustalonej w terminie określonym w harmonogramie załączonym do umowy. Nie ma więc żadnego uzasadnienia ekonomicznego do wcześniejszej spłaty należności objętych ulgą.
RADZIMY
• Obciążenie z tytułu realizacji zaległości w ramach układu ratalnego jest o połowę tańsze niż regulowanie tych zaległości wraz z odsetkami za zwłokę.
• Pamiętaj, że do 31 grudnia 2005 r. kwoty opłaty prolongacyjnej zaokrągla się do pełnych dziesiątek groszy, a od 1 stycznia 2006 r. zaokrąglane będą do pełnych złotych.
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).
• Rozporządzenie ministra finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. nr 165, poz. 1373).
Iwona Wielgopolanin