Kto chce zajmować się pośrednictwem ubezpieczeniowym, musi prowadzić działalność gospodarczą. Jeżeli ponadto wybiera status agenta ubezpieczeniowego, musi odbyć szkolenie i poddać się egzaminowi kwalifikacyjnemu.
Zgodnie z przepisami ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, agent jest pośrednikiem, który wykonuje czynności w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń (czynności agencyjne), polegające na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu samych umów oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych.
Agent przedsiębiorca
Pośrednictwo ubezpieczeniowe jest działalnością gospodarczą. Zawieranie lub wykonywanie umów ubezpieczenia przez osobę będącą pracownikiem zakładu ubezpieczeń, w imieniu i na rzecz tego zakładu, nie jest pośrednictwem ani wykonywaniem czynności agencyjnych w rozumieniu ustawy. Podobnie jest z zawieraniem lub wykonywaniem umów przez członka zarządu zakładu ubezpieczeń czy jego prokurenta.
Agentem ubezpieczeniowym jest przedsiębiorca wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych.
Działalność taka powinna być wykonywana z zachowaniem dobrych obyczajów oraz staranności określonej w art. 355 par. 2 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
PRZEDMIOT DZIAŁALNOśCI AGENTA
Przedsiębiorca, by zostać agentem ubezpieczeniowym, wpisując do rejestru działalności gospodarczej określenie przedmiotu działalności gospodarczej zdefiniuje ją tak „usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego: 67.20.Z – Działalność pomocnicza związana z ubezpieczeniami i funduszami emerytalno-rentowymi”.
Kwalifikacje i rejestr
Czynności agencyjne mogą być wykonywane wyłącznie przez osobę fizyczną, która spełnia łącznie następujące warunki: posiada pełną zdolność do czynności prawnych, daje rękojmię należytego wykonywania czynności agencyjnych, posiada co najmniej średnie wykształcenie, odbyła szkolenie prowadzone przez zakład ubezpieczeń zakończone zdanym egzaminem oraz nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wymiarowi sprawiedliwości, ochronie informacji, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi oraz za przestępstwo skarbowe.
Minimalny zakres szkolenia oraz zakres obowiązujących tematów egzaminu i tryb jego przeprowadzania, z uwzględnieniem w szczególności konieczności zapewnienia odpowiedniego poziomu kwalifikacji osób wykonujących czynności agencyjne został określony przez ministra finansów w rozporządzeniu.
Jedynie w zakresie ubezpieczeń majątkowych przedsiębiorca może, na podstawie umowy zawartej z zakładem ubezpieczeń, wykonywać działalność agencyjną jako uzupełniającą podstawową aktywność gospodarczą, bez konieczności wykonywania czynności agencyjnych przez osoby fizyczne spełniające wymóg odbycia szkolenia zakończonego zdanym egzaminem.
Muszą być wówczas spełnione trzy warunki. Po pierwsze, działalność agencyjna powinna pozostawać w bezpośrednim związku z podstawową działalnością tego przedsiębiorcy i nie wymaga szczegółowej wiedzy w zakresie ubezpieczeń. Po drugie, czas umowy ubezpieczenia nie może przekraczać 12 miesięcy. Po trzecie, przedsiębiorca powinien wykonywać czynności agencyjne osobiście lub za pomocą swoich pracowników.
Rejestracja działalności
Zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi. Ewidencję prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której przedsiębiorca przebywa z zamiarem stałego pobytu. Organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta.
W treści zgłoszenia należy podać: oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego PESEL, o ile taki posiada, miejsce zamieszkania i adres przedsiębiorcy, a jeśli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania – również wskazanie tego miejsca i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca wykonywania działalności gospodarczej, określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Przy zgłoszeniu działalności gospodarczej należy przedstawić dokument tożsamości.
W niektórych miejscowościach możliwa jest rejestracja działalności gospodarczej przez internet, z tym że zaświadczenie o wpisie i tak odbiera się osobiście. Należy przy tym okazać dowód osobisty i dowód wpłaty 100 zł (za wpis).
Organ ewidencyjny wydaje zaświadczenie o wpisie do ewidencji w ciągu 14 dni od złożenia wniosku.
W dalszej kolejności przedsiębiorca planujący założyć firmę zajmującą się pośrednictwem ubezpieczeniowym w formie agencji – jak każda inna osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą – powinien wystąpić do wojewódzkiego urzędu statystycznego o nadanie numeru REGON, zgłosić się do ZUS, urzędu skarbowego, założyć konto w banku.
WPIS UZUPEŁNIAJĄCY
Jeżeli agentem ma być osoba, która już prowadzi działalność gospodarczą i jest wpisana do ewidencji działalności gospodarczej, powinna spowodować zmianę wpisu przez dodanie do przedmiotu działalności (jako dodatkowy zakres): „usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego: 67.20.Z – Działalność pomocnicza związana z ubezpieczeniami i funduszami emerytalno-rentowymi”.
Informacja o zmianach
Agentem ubezpieczeniowym może też zostać osoba, która już prowadzi działalność gospodarczą. Zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca zobowiązany jest zgłosić organowi ewidencyjnemu, w ciągu 14 dni zmiany stanu faktycznego i prawnego zaistniałe po dokonaniu wpisu do gminnej ewidencji, odnoszące się i do przedsiębiorcy, i do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, a objęte zgłoszeniem.
Powiadomienia o zmianach dokonuje się na piśmie. Opłata od zmiany wpisu wynosi 50 zł. Organ ewidencyjny wydaje stosowne zaświadczenie w ciągu 14 dni od złożenia wniosku.
Podstawa prawna
• Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1807 ze zm.).
• Ustawa z 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. nr 124, poz. 1151 ze zm.).
Edyta Dobrowolska