Odszkodowanie za wypadek dla telepracownika

Barbara Zabieglińska
rozwiń więcej
Do przyznania prawa do odszkodowania za wypadek niezbędne jest sporządzenie protokołu powypadkowego. Wątpliwości biorą się stąd, że telepracownik świadczy pracę na rzecz pracodawcy w domu, a nie w siedzibie firmy. Nie ma odrębnych regulacji o wypadkach telepracowników. Stosuje się do nich przepisy ogólne.
Ustawą z 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 181, poz. 1288) dokonano nowelizacji przepisów Kodeksu pracy. Nowelizacja polega na wprowadzeniu do kodeksu telepracy jako nowej formy zatrudnienia.

Pracownik wykonujący pracę w formie telepracy (praca ta jest wykonywana najczęściej w domu tego pracownika) jest pełnoprawnym pracownikiem. Oznacza to, że świadcząc pracę w domu zachowuje pełnię praw i obowiązków wynikających ze stosunku pracy, ma prawo do wszystkich gwarantowanych uprawnień i świadczeń pracowniczych (np. do urlopu wypoczynkowego, zwolnień od pracy, wynagrodzenia chorobowego, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych).

Wykonywanie pracy w formie telepracy musi uwzględniać obowiązujące normy czasu pracy, okresy odpoczynku oraz inne przepisy dotyczące czasu pracy. Wykonywanie pracy w tej formie może odbywać się wyłącznie na zasadzie dobrowolności; sam pracownik musi być zainteresowany tą formą pracy i dostrzegać wypływające z niej korzyści, jak np. brak dojazdów do pracy bądź elastyczność czasu pracy.

Zarówno pracownik zamierzający podjąć decyzję o wykonywaniu pracy w formie telepracy, jak i pracodawca chcący zastosować tę formę zatrudnienia, powinni mieć świadomość, co to jest telepraca, jakie niesie ze sobą korzyści, a jakie niebezpieczeństwa. Kodeks pracy definiuje pojęcie telepracy jako regularne wykonywanie przez pracownika pracy poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (DzU nr 144, poz. 1204 ze zm.).

Telepraca jest najczęściej wykonywana w domu, ale przepisy Kodeksu pracy pozwalają na wykonywanie telepracy regularnie poza zakładem pracy, a więc również w sposób tzw. mieszany, tj. częściowo w domu, a częściowo w zakładzie pracy. Wymiar czasu pracy świadczonej w ten sposób może być różny - w zależności od indywidualnych ustaleń stron stosunku pracy.

Jednym z podstawowych obowiązków ciążących na pracodawcy zatrudniającym telepracownika jest obowiązek dostarczenia telepracownikowi sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy w tej formie. Z kolei telepracownik jest zobowiązany dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu.

Jeśli chodzi o odszkodowanie za wypadek telepracownika, sprawa nie jest oczywista. Do przyznania prawa do odszkodowania za wypadek niezbędne jest sporządzenie protokołu powypadkowego. Wątpliwości biorą się stąd, że telepracownik świadczy pracę na rzecz pracodawcy w domu, a nie w siedzibie firmy. Nie ma odrębnych regulacji o wypadkach telepracowników. Stosuje się do nich przepisy ogólne.

Istotne jest to, aby uraz powstał wskutek nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną podczas lub w związku z wykonywaniem:

l - czynności lub poleceń przełożonych,

l - czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia lub w trakcie pozostawania do dyspozycji zakładu w drodze między jego siedzibą a miejscem wykonywania obowiązków.

Wynika to z art. 3 § 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

PRZYKŁAD

Firma wyposażyła telepracownika w przenośny komputer i bezprzewodowe łącze do internetu. W roboczą sobotę telepracownik wyjechał do domku w górach i stamtąd wykonywał obowiązki pracownicze.

O tym fakcie nie poinformował jednak swego pracodawcy. Jak co dzień rano włączył komputer i zalogował się w systemie, zgłaszając gotowość do pracy. Gdy odłączał laptopa z gniazdka, poraził go prąd. Komisja, która przyjechała na miejsce zdarzenia, oceniła, że nie był to wypadek w pracy, gdyż zatrudniony nie wykonywał powierzonych zadań w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Tak samo byłoby, gdyby - bez wiedzy szefa - wykonywał pracę po ustalonych godzinach pracy.

Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się urazy, do których doszło podczas:

- podróży służbowej w okolicznościach innych niż wykonywanie pracy, chyba że wypadek został spowodowany postępowaniem pracownika,

- szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,

- wykonywania zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Pracodawca w zasadzie nie ponosi odpowiedzialności za wypadek, jaki zdarzy się telepracownikowi w drodze do pracy lub z pracy. Wynika to stąd, że telepracownik nie odbywa takiej podróży. Jednak inaczej będzie wtedy, gdy telepracownik wykonuje zawodowe obowiązki nie w domu, lecz w innym miejscu uzgodnionym z przełożonym. Wówczas szef odpowiada za wypadek, jeśli jest to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do/lub z miejsca wykonywania zatrudnienia bądź innej działalności stanowiącej tytuł do ubezpieczeń rentowych. Ponadto musi tu być spełniony dodatkowy warunek: że była to droga najkrótsza i nie została przerwana (np. na pójście do fryzjera lub do sklepu po zakupy). Stanowi o tym art. 57b ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.).

O zaistniałym wypadku poszkodowany telepracownik powinien bezzwłocznie powiadomić pracodawcę. Wówczas przełożony zabezpieczy miejsce zdarzenia i powoła specjalną komisję do oceny jego przyczyn i okoliczności (rozporządzenie z 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczonych w rejestrze wypadków przy pracy - Dz.U. Nr 115, poz. 744 ze zm.).

Zgodnie jednak z przepisami Kodeksu pracy pracodawca może przyjść do telepracownika wtedy, gdy zgodzi się on na taką wizytę na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Według mnie przepis ten nie jest zbyt szczęśliwy. W skrajnych przypadkach może dojść do tego, że uraz będzie na tyle duży, że pracownik nie będzie mógł wyrazić pisemnej zgody na wejście do domu, a pracodawca nie będzie chciał złamać przepisów. Efekt będzie taki, że nie powstanie protokół powypadkowy (pokontrolny), a telepracownik nie dostanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odszkodowania.

Pracodawca wykonujący czynności kontrolne w domu telepracownika nie może w szczególności naruszać prywatności, zarówno jego, jak i członków rodziny, ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych.

Na zakończenie należy wspomnieć, że bardzo ważną kwestią związaną z wdrożeniem i wykorzystaniem telepracy u pracodawcy jest zabezpieczenie danych firmy, co wymaga wprowadzenia dodatkowych rozwiązań, które mają zapobiegać przede wszystkim ich utracie. Zasady ochrony danych przekazywanych telepracownikowi określa pracodawca, który również w miarę potrzeb przeprowadza instruktaż i szkolenie w tym zakresie. Telepracownik jest zobowiązany potwierdzić na piśmie zapoznanie się z zasadami ochrony przekazywanych mu danych.

Barbara Zabieglińska

Infor.pl
Komunikat PKW: Nieprawidłowości w maksymalnie 10 komisjach; będzie sprawozdanie z wyborów prezydenckich
10 cze 2025

Państwowa Komisja Wyborcza przygotowuje obecnie sprawozdanie analizując m.in. informacje przekazywane przez okręgowe komisje wyborcze - podała 10 czerwca PKW w komunikacie. Szef PKW Sylwester Marciniak powiedział mediom, że sygnały o możliwych nieprawidłowościach dotyczą nie więcej niż 10 komisji, co na tym etapie nie powinno mieć wpływu na wynik wyborów.

Efektywny controlling w biznesie – czyli jaki? Jakie procesy w firmie można zauważalnie usprawnić dzięki wdrożeniu controllingu?
10 cze 2025

Controlling to znacznie więcej niż tylko kontrola kosztów czy tworzenie raportów. To kompleksowe podejście do zarządzania przedsiębiorstwem, które dostarcza informacji niezbędnych do podejmowania trafnych decyzji. Efektywny controlling staje się dziś jednym z kluczowych elementów przewagi konkurencyjnej, szczególnie w czasach dynamicznych zmian, rosnącej złożoności i presji na efektywność. Ale które obszary działalności firmy najbardziej zyskują na wdrożeniu nowoczesnego controllingu?

Sondaż zaufania: Jest zupełnie nowy lider, już nie Rafał Trzaskowski
10 cze 2025

W najnowszym sondażu zaufania Rafał Trzaskowski traci pozycję lidera. Zastępuje go były prezydent Aleksander Kwaśniewski, który debiutuje w zestawieniu. Wzrosty notują Sławomir Mentzen i Karol Nawrocki, a Donald Tusk i Jarosław Kaczyński tracą poparcie społeczne.

Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie
10 cze 2025

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

Nie dla teściów 7000 zł zasiłku pogrzebowego. Prezydent RP podpisał ustawę
10 cze 2025

Wreszcie! Wreszcie, po tylu latach jest ustawa podwyższająca kwotę zasiłku pogrzebowego z 4 000 zł do 7 000 zł, takie kwoty nie są jednak przewidziane dla każdego. Ustawa z dnia 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, podpisana przez Prezydenta w dniu 30 maja 2025 r - przewiduje szereg wyjątków i zastrzeżeń!

Już postanowione. Od lipca praca tylko przez cztery dni w tygodniu. Będzie 35-godzinny tydzień pracy
10 cze 2025

Przemęczeni zestresowani... Polacy dołączyli do czołówki najbardziej zapracowanych narodów w Europie. To zdanie potwierdzają dane Eurostatu. Tak jak my harują też Grecy i Rumuni. Czy będziemy pracować mniej? Na razie resort rodziny, pracy i polityki społecznej deklaruje, że do końca tej kadencji rządu czyli do 2027, zostaną w naszym kraju wdrożone przepisy skracające czas pracy. Są jednak tacy, którzy na ustawowe rozwiązania nie czekają i rewolucyjne zmiany wprowadzają sami.

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią
09 cze 2025

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Specustawa niekorzystna dla wcześniejszych emerytów - pozorne wykonanie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Adwokat: zadowolone będą tylko osoby nieobjęte tymi przepisami
10 cze 2025

Po opublikowaniu w dniu 3 marca 2025 r. założeń projektu ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury wcześniejsze na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się długo oczekiwany projekt tej ustawy datowany na 4 czerwca 2025 r.

Firmy chcą zatrudniać księgowych, ale… nie mają kogo! Brakuje ekspertów z doświadczeniem
09 cze 2025

Mimo stabilnej sytuacji kadrowej i rosnących wynagrodzeń, aż 84% księgowych przyznaje: znalezienie doświadczonego specjalisty to dziś prawdziwe wyzwanie. Barometr nastrojów 2025 pokazuje, że firmy częściej planują rekrutację niż redukcje – ale idealny kandydat musi dziś mieć znacznie więcej niż tylko znajomość Excela.

Polacy zaciskają pasa. Najnowszy raport pokazuje, na czym oszczędzamy najczęściej
09 cze 2025

Aż 37,2% Polaków deklaruje ograniczenie wydatków na elektronikę – wynika z najnowszego raportu. W czołówce oszczędzanych kategorii znalazły się też meble, odzież i materiały budowlane. Eksperci wskazują na wysokie ceny, niską częstotliwość zakupów oraz zmieniające się priorytety konsumenckie.

pokaż więcej
Proszę czekać...