Prawo do otrzymania europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ) mają wszystkie osoby ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia, a także członkowie ich rodzin.
Karty nie dostaną osoby, które przestały podlegać polskiemu prawu, np. w związku z podjęciem pracy w innym państwie członkowskim (nie mylić z czasowym oddelegowaniem do pracy) oraz te, których ubezpieczenie w NFZ wygasło, np. ze względu na brak regularnego opłacania składki zdrowotnej.
Niezbędny wniosek
Planując wyjazd, należy wcześniej (około dwóch tygodni przed podróżą) złożyć wniosek o wydanie karty do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania oddziału NFZ. Jest ona wydawana w 80 miejscach w kraju, czyli nie tylko w głównych oddziałach funduszu, ale także w ich delegaturach położonych w mniejszych miejscowościach.
NIE TYLKO W EUROPIE
Przepisy dotyczące leczenia w UE obowiązują również na terytoriach:
n francuskich: Gwadelupa, Martynika, Reunion, St. Pierre-et-Miquelon i Gujana Francuska;
n portugalskich: na Azorach i Maderze,
n hiszpańskich: na Majorce i Wyspach Kanaryjskich.
Wniosek można otrzymać w oddziale lub delegaturze, a także pobrać ze stron internetowych funduszu (www.nfz.gov.pl). Należy do niego dołączyć także dowód ubezpieczenia zdrowotnego. Może to być np. aktualnie podstemplowana przez pracodawcę książeczka ubezpieczeniowa, druk ZUS poświadczający o objęciu ubezpieczeniem zdrowotnym, aktualna książeczka studencka. Wypełniony wniosek wraz załącznikami składa się osobiście w odpowiednim oddziale NFZ albo wysyła pocztą lub faksem.
Z reguły karta jest wydawana w dniu złożenia wniosku. W przypadku braku potwierdzenia regularnego opłacania składek zdrowotnych, fundusz ma siedem dni na jego rozpatrzenie. Jeżeli okaże się, że składka nie jest opłacona, EKUZ nie zostanie wydany. Na wniosek osoby ubiegającej się o kartę może ona być do niego wysłana pocztą pod wskazany adres lub odebrana przez inną, upoważnioną do tego osobę.
Ważność na dwa miesiące
W przypadku wyjazdu turystycznego nie warto występować o kartę za wcześnie. Rzecz w tym, że dla turystów karta jest ważna tylko przez dwa miesiące. Jedynie emeryci i renciści otrzymują ją na pięć lat. W przypadku studentów uczących się na terenie innych państw UE, karta obowiązuje do końca roku akademickiego, a dla uczniów zachowuje swoją ważność do końca roku szkolnego.
Karta uprawnia do korzystania z niezbędnych świadczeń zdrowotnych w innych państwach członkowskich w takim zakresie, który umożliwi kontynuowanie zaplanowanego pobytu, bez konieczności jego przerywania i powrotu do kraju. Oznacza to, że jeżeli wymagamy terapii tlenowej, to musi ona nam zostać zapewniona. Podobnie rzecz się ma w przypadku osób wymagających stałego dializowania nerek.
Także podróżujące kobiety w ciąży mają zapewniony dostęp do niezbędnych świadczeń związanych z porodem i okresem połogu. Jeżeli termin porodu wypadnie w czasie pobytu na terenie Niemiec czy Francji, należy zgłosić się tam do szpitala. Trzeba jednak wiedzieć, że NFZ sprawdza, czy wyjazd kobiety w ciąży nie był podyktowany tylko i wyłącznie chęcią porodu w innym państwie UE, np. w Niemczech, gdzie są dużo lepsze warunki porodu niż w większości polskich szpitali. W takim przypadku kosztami porodu może być obciążona rodząca.
Ważne!
Europejska karta uprawnia jednak do korzystania z opieki medycznej tylko w tych szpitalach i przychodniach, które działają w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia. Za leczenie w prywatnych placówkach medycznych pacjent płaci z własnej kieszeni
Czasami trzeba zapłacić
W większości państw europejskich także publiczne placówki medyczne pobierają pewne opłaty za usługi od ubezpieczonych. Nawet EKUZ nie zwalnia z ich poniesienia. Z takimi wydatkami muszą się liczyć osoby wyjeżdżające np. do Anglii, Francji, Belgii czy Niemczech. Na terenie Niemiec każdy płaci 10 euro w trakcie pierwszej wizyty u lekarza rodzinnego. Tyle samo kosztuje dzień pobytu w szpitalu (dopiero po 28 dniach jest on bezpłatny). Takie koszty będzie musiał ponieść także polski obywatel i nie są one zwracane po powrocie do kraju.
TERYTORIA POZA SYSTEMEM
Przepisów wspólnotowych nie stosuje się w przypadku:
n Danii - na obszarze Grenlandii i Wysp Owczych oraz
n Wielkiej Brytanii - na Wyspach Normandzkich: Jersey, Guernsey, Alderney, Herm, Sark oraz na Wyspie Man
Może się zdarzyć i tak, że mimo posiadania karty i korzystania ze świadczenia nieobjętego żadnymi dodatkowymi opłatami pacjent będzie zmuszony do zapłacenia za nie. Wtedy należy zbierać wszystkie faktury i rachunki potwierdzające niesłusznie poniesione wydatki. Po powrocie do kraju można ubiegać się o ich zwrot z NFZ. W tym celu trzeba będzie wypełnić odpowiedni wniosek o zwrot niesłusznie poniesionych kosztów oraz dołączyć wszystkie rachunki. Na zwrot można jednak czekać nawet kilka miesięcy.
Zamiast karty certyfikat
Jeżeli przed wyjazdem nie uda się wyrobić EKUZ lub po prostu o tym ktoś zapomni, nie oznacza to jeszcze, że w przypadku choroby, wypadku lub konieczności pobytu w szpitalu, trzeba będzie za wszystkie wykonane badania zapłacić z własnej kieszeni. Osoba, która jest uprawniona do karty, ale jej nie posiada, powinna skontaktować się telefonicznie, faksem lub za pośrednictwem osoby pozostającej w kraju z właściwym ze względu na miejsce zamieszkania oddziałem funduszu. Jego pracownicy wystawią tzw. certyfikat zastępczy. Jest to dokument zastępujący EKUZ. Fundusz może przesłać go pocztą pod wskazany adres lub w nagłych przypadkach faksem np. bezpośrednio do szpitala w Niemczech, Francji czy Irlandii.
Także brak certyfikatu nie oznacza pozbawienia niezbędnej pomocy medycznej. Trzeba jednak liczyć się z tym, że za wszystkie koszty leczenia należy zapłacić i dopiero po powrocie do kraju można starać się o ich zwrot z NFZ.
Dodatkowe ubezpieczenie
Posiadanie EKUZ nie zapewnia bezpłatnego leczenia w prywatnych przychodniach i szpitalach. Warto więc, jeszcze przed wyjazdem na wypoczynek doubezpieczyć się i wykupić komercyjne ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków. Taka polisa pokryje także koszty ewentualnego transportu chorego z powrotem do Polski.
ZA CO TRZEBA PŁACIĆ
Irlandia:
n Leczenie będące skutkiem wypadku drogowego
n Transport sanitarny
Wielka Brytania:
n Za leki osoby dorosłe ponoszą opłatę ryczałtową w wysokości 6,40 funta za każdy przepisany lek
n Leczenie stomatologiczne - zryczałtowana opłata za badanie i 80 proc. kosztów leczenia
n Transport sanitarny
Hiszpania:
n Leczenie stomatologiczne (pełna odpłatność)
n Leki refundowane - opłata 40 proc., pozostałe odpłatne w 100 proc.
Francja:
n Świadczenia ambulatoryjne i leki - 100 proc. odpłatności (ale część poniesionych kosztów jest później zwracana przez lokalną kasę chorych)
n Porada lekarza ogólnego - 20 euro
n Porada lekarza specjalisty - 27 euro
n Pobyt w szpitalu - za jeden dzień 15 euro
Włochy:
n Porada lekarza - 36 euro
n Leczenie stomatologiczne
Niemcy:
n Pierwsza wizyta u lekarza ogólnego - 10 euro na kwartał
n Pierwsza wizyta u lekarza stomatologa - 10 euro na kwartał
n Wizyta u lekarza specjalisty bez skierowania - 10 euro
n Pobyt w szpitalu - za jeden dzień 10 euro
n Leki na receptę - dopłata nie mniej niż 5 euro, nie więcej niż 10 euro
Austria:
n Pobyt w szpitalu - za jeden dzień 10-15 euro
n Leczenie stomatologiczne (częściowa odpłatność)
n Leki na receptę - bezzwrotna opłata w wysokości 4,45 euro
Norwegia:
n Wizyta u lekarza rodzinnego (125 koron)
n Poradę specjalisty (265 koron)
n Badania laboratoryjne
n Materiały wykorzystane w trakcie udzielania porady
n Opiekę ambulatoryjną w szpitalu
Szwecja
n Za poradę lekarza ogólnego i specjalisty - opłata jest zróżnicowana w zależności od hrabstwa
n Za leczenie stomatologiczne, ale tylko do pewnego limitu
n Za porady ambulatoryjne w szpitalu
n Za każdy dzień pobytu w szpitalu
n Za transport sanitarny - nawet w nagłym przypadku
DOMINIKA SIKORA