Ministerstwo Infrastruktury opracowało projekt nowelizacji ustawy - Prawo telekomunikacyjne, który trafił już do Stałego Komitetu Rady Ministrów. Projekt zakłada, że operator będzie musiał na piśmie zawiadamiać abonenta o proponowanej zmianie regulaminu. Abonent nie będzie miał prawa do wypowiedzenia umowy, gdy konieczność wprowadzenia zmian w regulaminie nastąpi na skutek zmiany przepisów.
- Wprowadzona zmiana zapobiegnie przypadkom, gdy abonent zrywa umowę z powodu zmiany, na którą operator nie miał wpływu - dodaje Michał Grotek z Ministerstwa Infrastruktury.
Na równych prawach
Nowelizacja proponowana przez ministerstwo ma wyrównywać prawa operatorów i abonentów. Dlatego też zmianie ulegnie przepis dotyczący jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub z jego winy. Roszczenie z tytułu rozwiązania umowy będzie proporcjonalne i uzależnione od czasu trwania promocji, a nie jak dotychczas równoważne z wartością całej ulgi przyznanej abonentowi w związku z umową o świadczenie usług telekomunikacyjnych.
- Nie możemy pozwolić na to, żeby operatorzy zostali pokrzywdzeni. Planowanych jest wiele nowych przepisów, które wymuszą na przedsiębiorcach zmianę regulaminów - tłumaczy Michał Grotek.
Obowiązek powiadomienia
Dziś każda zmiana regulaminu, niezależnie od swojej doniosłości, daje konsumentowi prawo do wypowiedzenia umowy, w przypadku gdy jej nie akceptuje. Zasada jest taka, że konsument jest związany regulaminem, jeśli nie wypowiedział umowy w najbliższym terminie wypowiedzenia. Tak stanowią przepisy kodeksu cywilnego. W przypadku usług telekomunikacyjnych, świadczonych na przykład przez operatorów komórkowych, obowiązuje szczególna regulacja. Prawo telekomunikacyjne stanowi, że operator ma obowiązek powiadomić abonenta o każdej zmianie w regulaminie, z wyprzedzeniem co najmniej jednego okresu rozliczeniowego. Abonent musi też zostać poinformowany, że w razie braku akceptacji zmian, maprawo do wypowiedzenia umowy.
- Konsument nie musi, jak wymagają tego niektórzy operatorzy, wskazywać konkretnych postanowień regulaminu, z którymi się nie zgadza - wyjaśnia Józef Sałagan, podinspektor w Wydziale Miejskiego Rzecznika Konsumentów Urzędu m.st. Warszawy.
W razie wypowiedzenia operatorowi nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy.
- Jeśli jednak w wypowiedzeniu nie dodamy, że jest ono spowodowane brakiem naszej akceptacji dla dokonywanych zmian w regulaminie, operator ma prawo potraktować je jako wypowiedzenie dokonane w zwykłym trybie regulaminowym i dochodzić roszczeń odszkodowawczych - mówi Józef Sałagan.
Błędna interpretacja
Mimo jasno brzmiących przepisów operatorzy dokonują często błędnej ich interpretacji. Zdarza się, że w przypadku wypowiedzenia umowy przez abonenta żądają od niego zapłacenia kary umownej. W takie sytuacji abonent ma dwie drogi. Może zapłacić karę, a następnie dochodzić jej zwrotu od operatora w ramach postępowania mediacyjnego prowadzonego przez prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, przed stałym polubownym sądem konsumenckim przy prezesie UKE lub w postępowaniu sądowym przed sądem cywilnym.
- Zapłacenie kary, a następnie dochodzenie jej zwrotu na drodze cywilnej, pociąga za sobą szereg negatywnych konsekwencji, jak konieczność opłacenia pozwu czy udowodnienia okoliczności, z których wywodzi się skutki prawne - mówi Łukasz Kajda z kancelarii BBK.
Abonent może też uchylić się od zapłaty kary. Operator będzie mógł wówczas wystąpić do sądu cywilnego z roszczeniem o jej zapłatę.
- Uchylenie się od zapłaty kary jest najlepszym rozwiązaniem z punktu widzenia konsumenta. Wystarczy wówczas wyjaśnić, że wypowiedzenie umowy nastąpiło na skutek zmiany regulaminu - tłumaczy Łukasz Kajda.
W przypadku sporu konsumenta z operatorem, który nie wyraził zgody na mediację lub sąd polubowny, konsument może uzyskać pomoc prawną w organizacjach konsumenckich lub u powiatowego rzecznika konsumentów.
Powtórne powiadomienie
W przypadku gdy operator nie poinformował abonenta o zmianie regulaminu, odpowiednie urzędy mają możliwość skutecznej reakcji. Mogą nakazać operatorowi powtórne prawidłowe powiadomienie konsumentów o zmianie regulaminu.
W 2007 roku za naruszenie obowiązków informacyjnych przy zmianie regulaminu prezes UKE nałożył na Polską Telefonię Cyfrową karę 2 mln zł. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie PTC, uznając, że niepoinformowanie abonentów o prawie wypowiedzenia umowy przy zmianie regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych jest sprzeczne z prawem. (sygn. akt XVII AmT 49/07).
Przepisy nie regulują natomiast terminu, w ciągu którego można wypowiedzieć umowę z powodu braku zgody na zmianę regulaminu. Najczęściej będzie on biegł od momentu ponownego powiadomienia.
- Jeśli mimo niepoinformowania konsumenta bądź udzielenia niepełnej informacji na temat planowanych zmian wiadomość o zmianie regulaminu dojdzie do niego w inny sposób, np. z informacji w gazecie, ma on prawo do odstąpienia od umowy - mówi Józef Sałagan.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Wypowiedzenie umowy przez konsumenta
2 mln zł kary nałożył prezes UKE w 2007 roku na Polską Telefonię Cyfrową za naruszenie obowiązków informacyjnych
Daria Stojak
daria.stojak@infor.pl
Podstawa prawna
• Art. 57 ust. 6 i 59 ust. 2 ustawy z 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. nr 171, poz. 1800 z późn. zm.).
• Art. 384 i nast. ustawy Kodeks cywilny z 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).