Teoria jedno, życie drugie. W praktyce bywa, że pracownikom trudno wyegzekwować w firmach przysługujące im przerwy na posiłek, jedzą byle co, byle gdzie, w biegu lub wcale. Takie patologie najczęściej dotyczą miejsc, w których o pracę trudno, w których istnieje jeden duży pracodawca. Tam, gdzie jest konkurencja, gdzie o ludzi trzeba walczyć, firmy zapewniają stołówki, dopłaty do posiłków, przerwy na lunch itp. W efekcie pracownicy są zadowoleni (głodny Polak to zły Polak), bardziej efektywni, a przy posiłku często omawiają firmowe sprawy w mniej zobowiązującej atmosferze, z pożytkiem dla biznesu.
Warto przekalkulować
Są trzy podstawowe powody, dla których pracodawcy powinni być żywo zainteresowani prawidłowym odżywianiem swoich pracowników:
- Istnieje bezpośrednia zależność między stanem zdrowia pracowników a jakością ich pracy i produktywnością, co ma przełożenie na efektywność całej firmy.
- Niezdrowe odżywianie zwiększa ryzyko poważnych chorób, które skutkują absencją ludzi, szukaniem zastępstw itp.
- Inwestowanie w zdrowie i dobre samopoczucie zatrudnionych zmniejsza koszty wynikające z nieobecności chorobowej, ochrony zdrowia.
Promowanie idei racjonalnego i zdrowego odżywiania jest zatem korzystne dla wszystkich: pracodawcy, pracownika i całej gospodarki.
Zdrowe reguły
Wielu chorobom i schorzeniom cywilizacyjnym związanym z nieprawidłowym odżywianiem można zapobiec, wpływając na zmianę szkodliwych nawyków, m.in. w miejscu pracy. Obecnie ludzie spędzają większą część dnia w firmach, a zatem i jedzenie odbywa się w miejscu pracy. I tu pracodawcy mają pole do popisu - powinni zapewnić ludziom czas i miejsce na spożycie normalnego obiadu.
Co pracodawcy mogą zapewnić?
- zdrowe jedzenie w stołówkach pracowniczych (w miarę możliwości),
- lodówki do przechowywania żywności i kuchenki mikrofalowe do odgrzewania domowych posiłków,
- dystrybutory z wodą lub wodę butelkowaną,
- informacje na temat zdrowego żywienia, ewentualnie konsultacje z wykwalifikowanym specjalistą ds. żywienia.
Czas i miejsce
W przypadku jedzenia istotne jest nie tylko to, co spożywamy, ale także gdzie i ile czasu na to poświęcamy. Najgorszym rozwiązaniem jest szybki, zimny posiłek np. między komputerem a telefonem lub półkami magazynowymi. Stołówka pozwala oderwać się na chwilę od zawodowych problemów i skoncentrować na posiłku. Jedzenie w pośpiechu, na stojąco, jest niehigieniczne, powoduje problemy z trawieniem.
Kodeks pracy wprowadza kilka przerw wliczanych lub niewliczanych do czasu pracy. Najczęściej długość przerwy zależy od rodzaju wykonywanej pracy (np. pracując przed monitorem, mamy prawo do 5-minutowego odpoczynku co godzinę, wliczanego do czasu pracy) lub ochrony danej grupy pracowników (kobiety w ciąży, młodociani, niepełnosprawni itp.). Istnieje jedna pauza w czasie pracy, która dotyczy wszystkich - to przerwa 15-minutowa. Przysługuje ona pracownikom, których dzienny wymiar czasu pracy wynosi co najmniej sześć godzin. Pracodawcy mogą dodatkowo przyznać pracownikom przerwę, której nie wlicza się do czasu pracy, przeznaczoną na ciepły posiłek lub sprawy osobiste, nie dłuższą niż 60 minut.
Dietetycy apelują
Gabriela Wanat, dietetyk z Centrum Dietetycznego „4health”, podkreśla, że aby mózg był dobrze odżywiony i sprawnie funkcjonował, niezbędne jest dostarczanie organizmowi podstawowych składników odżywczych. Niski poziom glukozy powoduje, że czujemy się zmęczeni, osłabieni, obniża się dobre samopoczucie, jesteśmy bardziej wrażliwi na sytuacje stresowe, spada efektywność pracy. - Podczas spotkań i szkoleń dla przedstawicieli świata biznesu namawiamy pracodawców do inwestowania w stołówki, bary szybkich i zdrowych przekąsek - mówi Wanat. - Jesteśmy przekonani, że inwestycja bardzo szybko się zwróci, bo zachowując higienę żywienia, człowiek mniej choruje. Poza tym takie miejsce sprzyja integracji i nawiązywaniu nieformalnych kontaktów oraz regeneruje siły.
H. Zakrzewska-Krzyś