Od kiedy można złożyć wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy? Co w przypadku przekroczenia terminu? Jakie są warunki do otrzymania świadczenia? Odpowiadamy.
- Czym jest RKO, czyli rodzinny kapitał opiekuńczy?
- Ile wynosi świadczenie?
- Kiedy najlepiej złożyć wniosek?
- Jak złożyć wniosek?
- Kiedy ZUS wypłaca świadczenie?
Czym jest RKO, czyli rodzinny kapitał opiekuńczy?
Rodzinny kapitał opiekuńczy jest świadczeniem, które przysługuje na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie. O wsparcie może ubiegać się ojciec albo matka dziecka. Chodzi tu również o rodziców adopcyjnych. Warunkiem jest to, aby dziecko wspólnie zamieszkiwało i pozostawało na utrzymaniu matki lub ojca.
Świadczenie przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko ukończy 36. miesiąc życia.
Celem rodzinnego kapitału opiekuńczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.
Rodzinny kapitał opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
- dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej;
- rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej;
- członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do kapitału, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Ile wynosi świadczenie?
Kapitał przysługuje w wysokości 500 zł albo 1000 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie. To rodzic wskazuje we wniosku miesięczną wysokość, w jakiej ma być wypłacane świadczenie. Łączna wysokość wypłaconego kapitału nie może być jednak wyższa niż 12 000 zł na dziecko.
Jeżeli dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, to kwotę kapitału ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego kapitału.
Kiedy najlepiej złożyć wniosek?
Aby uzyskać wsparcie w pełnej wysokości, należy złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wymaganym terminie.
Zgodnie z przepisami wniosek składa się w okresie między pierwszym dniem trzeciego miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia a ostatnim dniem pierwszego miesiąca przypadającego po miesiącu ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Rodzice mają zatem 5 miesięcy na dopełnienie formalności: od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 9 miesięcy do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 13 miesięcy.
Drugie dziecko w rodzinie kończy 12. miesiąc życia w listopadzie 2023 roku. W takiej sytuacji rodzic, który chce otrzymać świadczenie w pełnej wysokości powinien zawnioskować o nie do 31 grudnia 2023 roku. Najwcześniej wniosek można 1 sierpnia 2023 roku.
W przypadku złożenia wniosku po upływie tego okresu, kapitał będzie przysługiwał od miesiąca złożenia wniosku. Wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego zostanie obniżona o kwotę 500 zł za każdy miniony miesiąc.
Jak złożyć wniosek?
Należy pamiętać, iż postępowanie w sprawie przyznania RKO prowadzi Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek składa się przez
- portal Emp@tia MRiPS
- PUE ZUS
- bankowość elektroniczną.
Kiedy ZUS wypłaca świadczenie?
Ustalenie przez ZUS prawa do świadczenia powinno nastąpić w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku wraz z dokumentami, a wypłata nie wcześniej niż w miesiącu, od którego przysługuje prawo do kapitału. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca kapitał w formie bezgotówkowej na wskazany we wniosku numer rachunku bankowego.
Ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 883)