Nienależnie pobrana wyprawka
Przypadki, w których możemy mówić o nienależnie pobranym świadczeniu dobry start wskazuje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start”.
Z nienależnie pobranym świadczeniem mamy zatem do czynienia, gdy;
- świadczenie zostało wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą to świadczenie;
- świadczenie dobry start wypłacone mimo braku prawa do tego świadczenia;
- świadczenie dobry start wypłacone osobie innej niż osoba uprawniona do tego świadczenia, z przyczyn niezależnych od organu, który przyznał to świadczenie.
Wniosek o świadczenie dobry start złożyła pani Joanna, wychowująca córkę, uczęszczającą do szkoły podstawowej. Okazało się, iż na to dziecko świadczenie zostało już wypłacone ojcu dziewczynki, który nie utrzymuje kontaktu z dzieckiem. Zgodnie z przepisami w przypadku zbiegu prawa rodziców do świadczenia dobry start, świadczenie to wypłaca się temu z rodziców, który faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem. W tej sytuacji powinno zatem przysługiwać pani Joannie. Jeżeli świadczenie zostało z przyczyn niezależnych od organu wypłacone innej osobie niż uprawniona, możemy mówić o świadczeniu nienależnie pobranym.
Zobacz również: Kto może się starać o wyprawkę 300 zł?
Rozstrzygnięcie w sprawie nienależnie pobranego świadczenia dobry start zapada w formie decyzji. Decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia dobry start nie jest wydawana, jeżeli od terminu jego pobrania upłynęło więcej niż 10 lat.
Od kwot nienależnie pobranych świadczeń naliczane są odsetki ustawowe za opóźnienie. Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie wynoszą one 7% w stosunku rocznym.
Kwoty nienależnie pobranego świadczenia dobry start wraz z odsetkami powinny zostać wpłacone na rachunek bankowy wskazany przez organ. Podlegają one również potrąceniu z wypłacanego świadczenia wychowawczego (500 plus), wypłacanych świadczeń rodzinnych oraz wypłacanych zasiłków dla opiekunów.
Umorzenie, odroczenie, rozłożenie na raty
Jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny organ może umorzyć kwoty nienależnie pobranego świadczenia łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty.
Warto jednak pamiętać o tym, iż tego typu decyzje mają charakter uznaniowy. „W orzeczeniach sądów administracyjnych wielokrotnie podkreślono, że zwrot "szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny" to całokształt sytuacji materialnej, zdrowotnej, jak i życiowej wnioskodawcy. Rozpoznając wniosek o umorzenie nienależnie pobranych świadczeń organy powinny dokonać oceny, czy sytuacja życiowa wnioskodawcy, w tym stan rodzinny, wiek, niepełnosprawność, stan zdrowia mieszczą się w ustawowym pojęciu "szczególnie uzasadnionych okoliczności. Natomiast sama trudna sytuacja materialna danej rodziny nie uzasadnia umorzenia kwoty nienależnie pobranych świadczeń. Jest to możliwe dopiero wówczas, gdy sytuacja rodziny będzie "szczególna" i to szczególna na tle rodzin uprawnionych do świadczeń rodzinnych, a nie względem wszystkich innych rodzin” - Wyrok NSA z 25 sierpnia 2016 r. sygn. akt I OSK 377/15.
Decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia dobry start nie jest wydawana, jeżeli od terminu jego pobrania upłynęło więcej niż 10 lat.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start” (Dz. U. z 2018 r., poz. 1061)
Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (M. P. 2016 r. , poz. 47)
Zobacz również: 300 zł na wyprawkę szkolną – jak i gdzie złożyć wniosek?