- Deweloperski fundusz gwarancyjny
- Umowa rezerwacyjna
- Odstąpienie od umowy z powodu wad lokalu
- Zakres umów
Przedsięwzięcia deweloperskie, w których sprzedaż mieszkań rozpoczęła się przed 1 lipca 2022 roku jest realizowana na starych zasadach. Nowa ustawa deweloperska weszła w życie 1 lipca 2022 roku, ale część przedsięwzięć będzie realizowana na podstawie tzw. starej umowy deweloperskiej (ustawa z 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego).
Aby można było stosować przepisy wcześniejszej ustawy, deweloper musi spełnić następujące warunki:
1) zawrzeć co najmniej jedną umowę deweloperską przed 1 lipca 2022 r.
2) rozpocząć sprzedaż
Jeżeli powyższe warunki są spełnione, wówczas deweloper może stosować przepisy ustawy wcześniejszej jeszcze przez dwa lata, czyli do 1 lipca 2024 r.
UWAGA! Nawet jeśli spełnimy warunki i możemy stosować ustawę obowiązującą wcześniej, są przepisy nowej ustawy, które muszą być bezwzględnie uwzględniane, czyli obowiązek tworzenia rachunków powierniczych, wypowiadania rachunków powierniczych i przepisy o odstąpieniu od umowy deweloperskiej.
Przechodząc do najważniejszych zmian:
Deweloperski fundusz gwarancyjny
Z DFG będą wypłacane pieniądze np. w przypadku upadłości dewelopera lub banku powyżej kwoty gwarantowanej przez BFG. Ma być to gwarancja bezpieczeństwa również w przypadku, gdy deweloper nie dopełni obowiązków. Składki na DFG będą wynosiły 0,45% przy otwartym rachunku powierniczym i 0,1% w przypadku zamkniętego rachunku powierniczego. Składka będzie doliczana do ceny mieszkania, a co za tym idzie – wzrosną ceny mieszkań. Jaka jest różnica między otwartym i zamkniętym rachunkiem powierniczym? Zamknięty działa w taki sposób, iż klienci dewelopera wpłacają pieniądze zgodnie z umową deweloperską, ale deweloper może z nich skorzystać dopiero po zakończeniu inwestycji. Środki są przechowywane przez bank, który wypłaca je deweloperowi, gdy podpisze z nabywcą akt notarialny. Natomiast przy otwartym rachunku powierniczym, gromadzone środki są wypłacane deweloperowi jeszcze w trakcie realizacji inwestycji. Przed 1 lipca 2022 r. powierniczy rachunek mieszkaniowy, można było założyć po rozpoczęciu przedsięwzięcia, natomiast zgodnie z nowymi przepisami od 1 lipca 2022 r. musi istnieć przed przedsięwzięciem.
Umowa rezerwacyjna
Umowa rezerwacyjna będzie działała w ten sposób, że deweloper zobowiązuje się do wyłączenia z oferty sprzedaży lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego przez jakiś czas. Ma to znaczenie przykładowo w sytuacji, gdzie osoby zainteresowane nabyciem lokalu czy domu, chcieliby sprawdzić, czy dostaną kredyt. Taka umowa nie będzie mogła zawierać żadnego zobowiązania, które miałoby zmierzać do zawarcia umowy deweloperskiej. Wprowadzono również wymóg formy pisemnej umowy rezerwacyjnej, co daje większą ochronę nabywców lokali mieszkaniowych czy domów jednorodzinnych. Do tej pory spora część takich umów była zawierana ustnie, co skutkowało tym, że osoba rezerwująca nie miała dowodu, aby wykazać istnienie umowy. Kolejna zmiana – umowa rezerwacyjna będzie musiała być oznaczona konkretną datą. Nowością jest również wysokość opłaty rezerwacyjnej – nie będzie mogła ona przekroczyć 1% ceny ostatecznej lokalu, co stanowi dla rezerwującego gwarancję ceny.
Odstąpienie od umowy z powodu wad lokalu
Nowa ustawa deweloperska przewiduje możliwość odstąpienia przez nabywcę od umowy z deweloperem z powodu wady istotnej sprzedawanego lokalu. Wada musi mieć cechę wady istotnej. Zgodnie z art. 41 nowej ustawy deweloperskiej, należy sporządzić protokół z odbioru lokalu lub domu, a w treści nabywca może odnotować stwierdzone wady. Nabywca jest uprawniony do odmowy odbioru w przypadku stwierdzenia wady istotnej. Niewątpliwie ta zmiana będzie rodziła pewne ryzyko wykorzystywania istnienia „wady istotnej” przez nabywcę, gdyż przepisy nie określają wprost, co oznacza to pojęcie. W takiej sytuacji będzie można powołać w sprawie rzeczoznawcę, który będzie mógł ustalić, czy mamy do czynienia z wadą istotną.
Zakres umów
Przepisy nowej ustawy deweloperskiej, powinny znaleźć zastosowanie do każdej umowy, w której deweloper zobowiązuje się do wybudowania lokalu, ustanowienia prawa odrębnej własności lub przeniesienia prawa własności lokalu.
W ww. ustawie został poszerzony katalog umów, do których przepisy mają zastosowanie. Są to:
1) umowy deweloperskie – o wybudowanie budynku, przeniesienie własności, ustanowienie odrębnej własności lokalu,
2) umowy z deweloperem w zw. Ze sprzedażą domu jednorodzinnego,
3) umowy sprzedaży lokalu lub domu jednorodzinnego zawierane po zakończeniu inwestycji.
Katalog udostępnionych dokumentów osobie zainteresowanej zawarciem umowy deweloperskiej
Art. 26 nowej ustawy deweloperskiej (w tzw. „starej ustawie deweloperskiej” był to art. 21), widnieje katalog dokumentów, z jakimi może zapoznać się osoba zainteresowana zawarciem umowy deweloperskiej.
Przede wszystkim rozszerzeniu podlega katalog z punktu 4, który wskazuje, że osoba zainteresowana zawarciem umowy deweloperskiej, może żądać wglądu do sprawozdania finansowego za ostatnie dwa lata, a w przypadku prowadzenia działalności przez okres krótszy niż dwa lata – sprawozdaniem finansowym za okres ostatniego roku. Gdy inwestycja jest realizowana przez spółkę celową – sprawozdanie spółki dominującej.
Oprócz tego można zapoznać się z następującymi dokumentami:
– decyzja o pozwoleniu na użytkowanie budynku, lub zawiadomieniem o zakończeniu budowy, do którego organ nadzoru budowlanego nie wniósł sprzeciwu,
– zaświadczeniem o samodzielności lokalu,
– aktem ustanowienia odrębnej własności lokalu,
– dokumentem potwierdzającym zgodę banku lub zobowiązanie do jej udzielenia.
Aleksandra Glinka, Kancelaria Mentzen