Fundacja rodzinna, mimo szeregu preferencji podatkowych, nie jest całkowicie zwolniona z opodatkowania. Przykładem może być wynagrodzenie wypłacane fundatorowi na podstawie kontraktu menedżerskiego – zgodnie z wyrokiem WSA w Łodzi, takie świadczenie stanowi tzw. „ukryty zysk”, od którego fundacja musi zapłacić 15% CIT. Warto wiedzieć, kiedy dokładnie pojawia się obowiązek podatkowy i jak interpretowane są umowy menedżerskie zawierane z fundatorem lub beneficjentem fundacji.
- Fundacja rodzinna z niezwolnienie z podatku
- Kwestia ukrytych zysków
- Wynagrodzenie za kontrakt menadżerski jest opodatkowane
- Sprawa trafiła do WSA
- Opodatkowane po stronie fundacji rodzinnej w stawce 15% podatku
WSA w Łodzi potwierdził, że fundacja rodzinna musi zapłacić 15% podatku CIT od wynagrodzenia wypłacanego fundatorowi z tytułu kontraktu menedżerskiego, uznając takie świadczenie za tzw. „ukryty zysk”. Mimo licznych preferencji podatkowych przysługujących fundacjom rodzinnym, przedsiębiorcy powinni pamiętać, że wynagrodzenia za usługi zarządzania i kontroli na rzecz fundatora, beneficjenta lub podmiotu powiązanego, zawsze będą podlegać opodatkowaniu, nawet jeśli zostały ustalone na warunkach rynkowych.
Fundacja rodzinna z niezwolnienie z podatku
Fundacja rodzinna jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej wykraczającej poza tzw. dozwoloną działalność gospodarczą wymienioną w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej. Wówczas będzie zobowiązana do zapłaty podatku w stawce 25% od dochodów z takiej działalności.
Przy czym, model opodatkowania fundacji rodzinnej jest także nieco zbliżony do opodatkowania tzw. estońskim CIT. W założeniu do opodatkowania dojdzie przy transferze środków z fundacji, wówczas fundacja musi zapłacić podatek w stawce 15%. Są to niezależnie opodatkowane zdarzenia od powyższego dochodu z tzw. niedozwolonej działalności gospodarczej.
Kwestia ukrytych zysków
W art. 24q ustawy o CIT wskazano, które dokładnie transfery będę wiązały się z obowiązkiem zapłaty podatku. Są to m.in. świadczenia w postaci ukrytych zysków. Następnie wymieniono konkretne świadczenia, które za takie powinny być uznawane. Jednym z nich są świadczenia na rzecz beneficjenta, fundatora lub podmiotu powiązanego z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną z tytułu usług zarządzania i kontroli (art. 24q ust. 1a pkt 3 lit. a ustawy o CIT).
Komplet poradników "Fundacja rodzinna w praktyce"
Wynagrodzenie za kontrakt menadżerski jest opodatkowane
W interpretacji indywidualnej z dnia 19 grudnia 2023 r., znak: 0111-KDIB2-1.4010.423.2023.2.AJ, wnioskodawca zadał pytanie dotyczące kontraktu menadżerskiego zawartego pomiędzy fundacją rodzinną a fundatorem. W opisie zdarzenia przyszłego wskazano, że „fundator będzie członkiem zarządu fundacji. Jednocześnie z fundatorem zostanie zawarty kontrakt menadżerski na podstawie, którego fundator będzie zarządzał oraz kontrolował Fundację i jej majątek oraz jej działalność gospodarczą. Z tytułu kontraktu menadżerskiego Fundator będzie otrzymywał wynagrodzenie. Wynagrodzenie zostanie ustalone na warunkach rynkowych. Będzie wypłacane na rzecz fundatora za pośrednictwem rachunku bankowego”.
Zdaniem wnioskodawcy z tego tytułu nie powstanie ukryty zysk, a przez to fundacja rodzinna nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku CIT. Tego zdania nie podzielił Dyrektor KIS. Ustawodawca podatkowy wprost wymienił przecież jako ukryty zysk świadczenia na rzecz fundatora z tytułu usług zarządzania i kontroli, a z takimi mamy do czynienia w tej sprawie.
Sprawa trafiła do WSA
Następnie interpretacja indywidualna została zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Sąd wyrokiem z 11 kwietnia 2024 r., sygn. I SA/Łd 134/24, podzielił jednak stanowisko organu. Sąd wyjaśniał, że kontrakt menadżerki jest umową nienazwaną, a zgodnie z dorobkiem orzeczniczym przedmiotem takiej umowy jest przejęcie przez zarządcę (menadżera) czynności zarządzania przedsiębiorstwem. A to doprowadziło do następujących konkluzji: „zakres świadczonych usług na rzecz fundacji rodzinnej w ramach zawartej umowy kontraktu menedżerskiego z fundatorem/beneficjentem wprost odzwierciedla więc zakres, jaki został objęty przez ustawodawcę w ramach definicji ukrytych zysków wymienionej w art. 24q ust. 1a pkt 3 lit. a ustawy CIT (czyli powyżej wymienionym – dopisek własny)”.
Opodatkowane po stronie fundacji rodzinnej w stawce 15% podatku
Orzeczenie jak na razie jest nieprawomocne. Trzeba jednak zauważyć, że chociażby wskutek zastosowania wykładni językowej przepisów, nie sposób z sądem się nie zgodzić. Wynagrodzenie za kontrakt menadżerski dla fundatora, beneficjenta fundacji rodzinnej lub podmiotu powiązanego z nimi, jest typowym przykładem świadczeń w postaci ukrytych zysków. Podatnicy powinni zatem pamiętać – wynagrodzenia za takie kontrakty zawsze będą opodatkowane po stronie fundacji rodzinnej w stawce 15% podatku CIT. Fundacja rodzinna to element strategii family office, która oferuje wiele benefitów dla właścicieli majątków, firm rodzinnych. Trzeba tylko wiedzieć jak z nich korzystać.