Już od 14 sierpnia 2025 r. będzie łatwiej o orzeczenie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, uprawniające do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień. Nowe przepisy wchodzą w życie

Aleksandra Rybak
rozwiń więcej
niepełnosprawność, niepełnosprawni, orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, świadczenie / Już od 14 sierpnia 2025 r. będzie łatwiej o orzeczenie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, uprawniające do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień. Nowe przepisy wchodzą w życie / gov.pl

W dniu 14 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28.07.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, dzięki któremu będzie można szybciej uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności (i odpowiednio – stopniu niepełnosprawności), a co się z tym wiąże – szybciej korzystać z przysługujących na jego podstawie świadczeń, ulg i innych uprawnień.

W jaki sposób definiowana jest niepełnosprawność w świetle prawa i jak jest ona ustalana?

Zgodnie z art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Owa „niezdolność do wypełniania ról społecznych” nie została przez ustawodawcę zdefiniowana, jednak w doktrynie prawniczej, wskazuje się, że oznacza ona brak możliwości pełnego uczestnictwa w życiu społecznym w ramach przyjętej roli ucznia, dziecka, rodzica, pracownika itp., w związku z istnieniem barier ograniczających bądź uniemożliwiających wykonywanie czynności życia codziennego.1 Rolą społeczną, której niezdolność wypełniania – zgodnie z definicją ustawową – przede wszystkim decyduje o zakwalifikowaniu danej osoby do grona osób niepełnosprawnych – jest niezdolność do pracy. Nie oznacza to jednak, że każda osoba niepełnosprawna jest całkowicie niezdolna do wykonywania pracy.

Niepełnosprawność nie powinna być ponadto utożsamiana wyłącznie z oceną stanu zdrowia osoby, co do której orzeka się o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. Przy wydawaniu orzeczenia – zgodnie z obowiązującym orzecznictwem – uwzględnia się zarówno fizyczne, psychiczne, jak i społeczne aspekty funkcjonowania człowieka, które mają charakter kompleksowy. Wystąpienie tylko jednego z elementów (np. zdiagnozowanie u danej osoby konkretnej jednostki chorobowej) nie jest wystarczającym kryterium do uznania niepełnosprawności. Dopiero naruszenie sprawności organizmu na poziomie aktywności zawodowej, czy utrudniające w sposób istotny codzienne funkcjonowanie, może być podstawą do uznania niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, w zależności od wymiaru ograniczeń związanych ze schorzeniem.2

Prawnym potwierdzeniem niepełnosprawności, jest:

  1. w stosunku do osób, które nie ukończyły 16 roku życia – orzeczenie o niepełnosprawności, które wydawane jest, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
    1. dziecko ma naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną i przewiduje się, że upośledzenie stanu zdrowia będzie trwało dłużej niż 12 miesięcy,
    2. upośledzenie stanu zdrowia spowodowane jest wadą wrodzoną, długotrwałą chorobą lub uszkodzeniem organizmu,
    3. dziecko wymaga zapewnienia mu całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne innym dzieciom w tym samym wieku;
  2. a w stosunku do osób, które ukończyły 16 rok życiaorzeczenie o stopniu niepełnosprawności, który może zostać ustalony na poziomie:
    1. lekkim – wobec osoby, która:
      1. ma naruszoną sprawność organizmu na poziomie powodującym istotne obniżenie zdolności do wykonywania pracy (może np. pracować tylko na pół etatu) lub
      2. posiada ograniczenia w pełnieniu ról społecznych (czyli codziennym funkcjonowaniu) dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (takie jak np. okulary, proteza czy implant ślimakowy),
    2. umiarkowanym – wobec osoby, która:
      1. ma naruszoną sprawność organizmu na poziomie powodującym niezdolność do pracy albo potrzebę przystosowania stanowiska pracy do jej schorzenia (czyli pozostaje zdolna do pracy, ale jedynie w warunkach pracy chronionej) lub
      2. wymaga czasowej albo częściowej pomocy innych osób w pełnieniu ról społecznych (czyli codziennym funkcjonowaniu) i odpowiednio
    3. znacznym – wobec osoby, która:
      1. ma naruszoną sprawność organizmu na poziomie powodującym niezdolność do pracy albo potrzebę przystosowania stanowiska pracy do jej schorzenia (czyli pozostaje zdolna do pracy, ale jedynie w warunkach pracy chronionej) oraz
      2. w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, potrzebuje stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w pełnieniu ról społecznych (czyli codziennym funkcjonowaniu, m.in. w zakresie pielęgnacji, karmienia czy poruszania się).

Orzeczenia o niepełnosprawności, jak i orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – na wniosek zainteresowanego lub jego przedstawiciela ustawowego – wydawane są przez powiatowe lub miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Od orzeczenia wydanego przez powiatowy lub miejski zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności – w terminie 14 dni od jego otrzymania – służy odwołanie do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Od orzeczenia tego ostatniego natomiast – w terminie miesiąca – do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Kto wchodzi w skład powiatowego i odpowiednio wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności?

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, członkami powiatowego i odpowiednio – wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, są:

  • przewodniczący,
  • sekretarz,
  • lekarze,
  • psycholodzy,
  • pedagodzy
  • doradcy zawodowi oraz
  • pracownicy socjalni.

Przewodniczącego powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności powołuje i odwołuje starosta (lub odpowiednio – prezydent miasta), a przewodniczącego wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności – wojewoda. Członkowie powiatowego zespołu powoływani i odwoływani są natomiast przez starostę (lub odpowiednio – prezydenta miasta) na wniosek przewodniczącego powiatowego zespołu, a członkowie wojewódzkiego zespołu – przez wojewodę, na wniosek przewodniczącego wojewódzkiego zespołu.

Ustawodawca określił ponadto wymogi, jakie musi spełniać lekarz, aby mógł on zostać przewodniczącym powiatowego lub wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Wynikają one z par. 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15.07.2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, zgodnie z którym – przewodniczącym składu orzekającego może zostać:

  • lekarz specjalista lub
  • lekarz posiadający specjalizację co najmniej I stopnia,

w szczególności w następujących dziedzinach medycyny: chorobach wewnętrznych, pediatrii, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, neurologii, psychiatrii, okulistyce i otolaryngologii.

Będący lekarzami członkowie składu orzekającego w ramach powiatowego lub wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności natomiast – zgodnie z par. 21 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia – powinni spełniać następujące wymogi kwalifikacyjne:

  • posiadać prawo do wykonywania zawodu lekarza oraz
  • posiadać tytuł specjalisty lub specjalizację co najmniej I stopnia w jednej z dziedzin mających zastosowanie w procesie orzekania o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.

Okazuje się, że określone w powyższy sposób niezbędne kwalifikacje członków i przewodniczących składów orzekających w powiatowych i wojewódzkich zespołach do spraw orzekania o niepełnosprawności, jak również deficyt medyków, z jakim obecnie boryka się Polska, sprawiał, że – czas oczekiwania na wyznaczenie terminu posiedzenia składu orzeczniczego, a co za tym idzie – czas uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności (lub odpowiednio – o stopniu niepełnosprawności) znacznie się wydłużał. W związku z powyższym – Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podjęło konkretne działania, mające na celu rozwiązanie powyższego problemu.

Niebawem wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, dzięki któremu będzie można szybciej uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności (i odpowiednio – stopniu niepełnosprawności)

Z uwagi na wspomniany deficyt medyków, z jakim obecnie boryka się Polska, który przekładał się na braki kadrowe zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności – Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń rozszerzył kryteria kwalifikacji dla lekarzy przy powoływaniu na członków zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.

„Kolejny kawałek polskiego systemu orzeczniczego właśnie poprawiamy. W powiatowych zespołach ds. orzekania o niepełnosprawności będą mogli pracować lekarze w trakcie specjalizacji.” – przekazał minister Krasoń.

Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, w dniu 28 lipca 2025 r., podpisała stosowne rozporządzenie (zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności3), które jeszcze tego samego dnia zostało skierowane do Rządowego Centrum Legislacji, w celu jego publikacji w Dzienniku Ustaw. Publikacja ww. rozporządzenia w Dzienniku Ustaw nastąpiła w dniu 30 lipca br., a nowe przepisy wchodzą w życie już 14 sierpnia 2025 r.

Ważne

Wprowadzone ww. rozporządzeniem przepisy dopuszczają dodatkowo do orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności w zespołach do spraw orzekania o niepełnosprawności lekarza:

  • odbywającego szkolenie specjalizacyjne (w określonej dziedzinie medycyny, który ukończył moduł podstawowy właściwy dla danego szkolenia specjalizacyjnego lub będący w trakcie trzeciego roku tego szkolenia w przypadku specjalizacji, dla których przewidziany został moduł jednolity szkolenia, w szczególności w następujących dziedzinach medycyny: chorobach wewnętrznych, pediatrii, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, neurologii, psychiatrii, okulistyce i otorynolaryngologii) oraz
  • lekarza wykonującego zawód przez co najmniej pięć lat, z wyłączeniem okresów: wykonywania zawodu w celu odbycia stażu podyplomowego, wykonywania zawodu na podstawie warunkowego prawa wykonywania zawodu, wykonywania zawodu na podstawie prawa wykonywania zawodu na określony zakres czynności zawodowych, okres i miejsce zatrudnienia w podmiocie leczniczym.

Lekarz, który spełnia powyższe wymagania, może również zostać przewodniczącym składu orzekającego powiatowego (lub odpowiednio – wojewódzkiego) zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Jak podkreśla Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń, z inicjatywy którego zostały wprowadzone powyższe zmiany – „Tak znaczące rozszerzenie katalogu lekarzy uprawnionych do orzekania przyczyni się do skrócenia czasu oczekiwania na wyznaczony termin posiedzenia składu orzeczniczego.” Krótszy czas oczekiwania na termin posiedzenia zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności (w związku z większą liczbą specjalistów uprawnionych do orzekania w tych zespołach), to natomiast tym samym – szybsze orzeczenie o niepełnosprawności (lub odpowiednio – stopniu niepełnosprawności) i związane z nim prawo do szeregu świadczeń, ulg i innych uprawnień.

1 M. Paluszkiewicz, Prawne pojęcie niepełnosprawności (w:) Studia prawno-ekonomiczne, t. XCV, 2015, s. 77-98

2 zob. orzeczenie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 31.05.2023 r., sygn. akt IX U 250/22

3 Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28.07.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. z 2025 r., poz. 1033)

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 913)
  • Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15.07.2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 857 z późn. zm.)
Prawo
Zaprzysiężenie Karola Nawrockiego. Oto szczegółowy plan uroczystości
04 sie 2025

6 sierpnia 2025 roku Karol Nawrocki zostanie uroczyście zaprzysiężony na Prezydenta RP. Tego samego dnia rozpocznie się seria wydarzeń państwowych, religijnych i wojskowych. Już od następnego dnia nowy prezydent wyruszy na spotkania z Polakami, prezentując pierwsze projekty ustaw.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności – przywileje i ulgi w 2025 roku
04 sie 2025

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą korzystać z wielu ulg i uprawnień – od świadczeń pieniężnych po wsparcie w pracy czy zniżki. W 2025 roku te przywileje są szczególnie ważne w kontekście rosnących kosztów życia. Sprawdź, co dokładnie Ci przysługuje.

Nowy bon turystyczny od września 2025. Polacy dostaną 500 zł na wyjazdy
04 sie 2025

Od września 2025 roku ma ruszyć nowy program wsparcia dla turystyki krajowej. Polacy otrzymają bon o wartości 500 zł, który będzie można wykorzystać na noclegi, atrakcje i usługi turystyczne w Polsce. Program ma być impulsem dla branży i zachętą do wypoczynku w kraju. Tym razem jest to Warmińsko-Mazurski bon turystyczny.

[DANE Z CEIDG] W pół roku zlikwidowano blisko 100 tys. jednoosobowych firm. Prawie 180 tys. zawieszono
04 sie 2025

W I półroczu 2025 r. do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) wpłynęło 99,8 tys. wniosków o zamknięcie jednoosobowej działalności gospodarczej. To 0,1% więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku, kiedy takich przypadków odnotowano 99,6 tys.

Czy prezydent Karol Nawrocki porozumie się z rządem? Nowy sondaż nie pozostawia złudzeń
04 sie 2025

Nowy prezydent Karol Nawrocki jeszcze nie rozpoczął na dobre urzędowania, a już spotyka się z potężną falą sceptycyzmu ze strony opinii publicznej. Jak wynika z najnowszego sondażu United Surveys dla Wirtualnej Polski, większość Polaków nie wierzy, że Nawrocki będzie w stanie efektywnie współpracować z rządem Donalda Tuska.

Ci, którzy mają mieszkania z balkonem słono za to zapłacą. I nie ma litości
04 sie 2025

Nie wszystkich stać na dom z ogrodem, czy choćby własna, niewielką działkę. Niektórzy swoim kwiatowym i kulinarnym pasjom oddają się na balkonach blokowisk. I tu zaczyna się problem, który może się skończyć zapłaceniem słonej kary.

Już od 14 sierpnia 2025 r. będzie łatwiej o orzeczenie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, uprawniające do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień. Nowe przepisy wchodzą w życie
04 sie 2025

W dniu 14 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28.07.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, dzięki któremu będzie można szybciej uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności (i odpowiednio – stopniu niepełnosprawności), a co się z tym wiąże – szybciej korzystać z przysługujących na jego podstawie świadczeń, ulg i innych uprawnień.

To już przesądzone: Co najmniej dwie niedziele handlowe w miesiącu, zakupy w pierwszą i trzecią niedzielę każdego miesiąca, koniec z zakazem handlu w kolejne 20 niedziel w roku?
04 sie 2025

Na III czytanie sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju oczekuje projekt ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni oraz ustawy - Kodeks pracy (druk sejmowy nr 384), który ma na celu zmianę regulacji dotyczących zasad prowadzenia handlu i czynności związanych z handlem w niedziele, poprzez wprowadzenie co najmniej dwóch niedziel handlowych w każdym miesiącu roku kalendarzowego. Dotychczasowe 4 niedziele handlowe (wyznaczone na ostatnią niedzielę w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu) – zostałyby zatem zastąpione aż 24 takimi niedzielami, w które nie obowiązywałby zakaz handlu. W związku z wyborem Karola Nawrockiego na nowego Prezydenta RP i jego deklaracjami, które padły w tym zakresie w czasie kampanii prezydenckiej – wydaje się, że dalsze losy tego projektu są już jednak przesądzone.

133 korzystne wyroki sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym 16 prawomocnych – uruchomienie pierwszej w Polsce wyszukiwarki wyroków
01 sie 2025

Orzecznictwo w sprawach art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 jest bardzo niejednolite. Wskazana niejednolitość przejawia się na wielu płaszczyznach, przede wszystkim niektóre sądy powszechne orzekają na korzyść emerytów poprzez zmianę decyzji ZUS, inne z kolei orzekają na niekorzyść, oddalając odwołania emerytów. Również w ramach orzeczeń korzystnych, można zaobserwować spore różnice. We wpisie przedstawiam zbiór znanych mi korzystnych orzeczeń dotyczących art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, wydanych po wyroku TK z 4 czerwca 2024 roku sygn. akt SK 140/20.

Czas pracy w 2026 roku – dni robocze, święta, Wigilia [TABELA]
01 sie 2025

W 2026 roku obowiązuje 14 dni ustawowo wolnych od pracy, w tym Wigilia (24 grudnia), która od 2025 roku również jest dniem wolnym. W efekcie pracownicy na pełnym etacie będą mieli do przepracowania 2008 godzin w ciągu roku, przy 251 dniach roboczych i 114 dniach wolnych (wliczając weekendy).

pokaż więcej
Proszę czekać...