Symbol przyczyny niepełnosprawności jest ważnym elementem orzeczeń wydawanych osobom z niepełnosprawnościami. Ile takich kodów może znaleźć się w dokumencie? Czy w najbliższym czasie planowane są zmiany w tym zakresie?
- Symbol przyczyny niepełnosprawności
- Ile symboli na orzeczeniu o niepełnosprawności?
- Jakie zmiany dla osób niepełnosprawnych?
Symbol przyczyny niepełnosprawności
Jednym z podstawowych składników orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności jest symbol przyczyny niepełnosprawności.
Taki symbol może mieć następujące oznaczenie:
- 01-U – upośledzenie umysłowe;
- 02-P – choroby psychiczne;
- 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;
- 04-O – choroby narządu wzroku;
- 05-R – upośledzenie narządu ruchu;
- 06-E – epilepsja;
- 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia;
- 08-T – choroby układu pokarmowego;
- 09-M – choroby układu moczowo-płciowego;
- 10-N – choroby neurologiczne;
- 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;
- 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.
Symbol przyczyny niepełnosprawności zawarty w orzeczeniu odzwierciedla rozpoznanie uszkodzenia ciała lub choroby, która (niezależnie od jej przyczyny) powoduje zaburzenia funkcji organizmu oraz ograniczenia w wykonywaniu czynności codziennych i aktywności społecznej danej osoby.
Ile symboli na orzeczeniu o niepełnosprawności?
W orzeczeniu powiatowego zespołu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole przyczyn niepełnosprawności oraz określone wskazania.
Czy istnieje możliwość, aby do czasu powstania nowego systemu orzekania o niepełnosprawności w Polsce zmienić szczegółowe zasady przyznawania orzeczenia o niepełnosprawności w ten sposób, aby umożliwić tymczasowo wpisywanie w jednym orzeczeniu większej liczby kodów o niepełnosprawności niż obecnie? To jedno z pytań skierowanych do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w interpelacji poselskiej.
„W myśl art. 3 ust. 1-3 ustawy o rehabilitacji, osobę zalicza się do znacznego, umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, a co za tym idzie, wydaje się w jej sprawie jedno orzeczenie. Skoro w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności ustawodawca dopuszcza ustalanie wyłącznie jednego stopnia niepełnosprawności, to należy uznać, że symbol przyczyny niepełnosprawności odzwierciedla rozpoznane naruszenie sprawności organizmu w tym właśnie stopniu. Oznacza to, że w wydanym orzeczeniu nie są uwzględniane te zaburzenia, które w mniejszym stopniu wpływają na funkcjonowanie osoby orzekanej lub nie osiągają takiego nasilenia, by nadać im kryterialne znaczenie dla dokonania kwalifikacji do danego stopnia niepełnosprawności. Podstawową przesłanką ustalania w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności więcej niż jednego symbolu jej przyczyny jest porównywalność skutków, w jakich choroba lub uszczerbek na zdrowiu wpływają na zaburzenie funkcji organizmu. Związek między stopniem niepełnosprawności, a liczbą symboli przyczyn niepełnosprawności musi więc być bezpośredni i ścisły” - podkreślił wiceminister Łukasz Krasoń .
„Mając na uwadze, iż zgodnie z aktualną wiedzą medyczną wystąpienie więcej niż trzech schorzeń o tej samej ciężkości objawów, powodujących w porównywalnym stopniu zaburzenie funkcji organizmu i ograniczenia w wykonywaniu czynności życiowych i pełnieniu ról społecznych, cechuje się niskim prawdopodobieństwem, a także to, że symbol przyczyny niepełnosprawności winien odzwierciedlać rozpoznane schorzenie skutkujące zaliczeniem do odpowiedniego stopnia niepełnosprawności, a nie jednostkę chorobową rozpoznaną u orzekanej osoby, proponowana w treści interpelacji modyfikacja zasad ustalania w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności symbolu jej przyczyny, nie wydaje się zasadna" - czytamy w odpowiedzi udzielonej 8 sierpnia 2024 r.
Jakie zmiany dla osób niepełnosprawnych?
Jednocześnie Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych przypomniał, iż w W MRPiPS aktualnie prowadzone są prace nad przygotowaniem projektu zintegrowanego i kompleksowego systemu orzekania o niepełnosprawności, finansowanego ze środków Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS). Planowany system orzekania o niepełnosprawności ma być oparty o Międzynarodową Klasyfikację Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF). Będzie też zgodny z postanowieniami Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.
Źródło: Interpelacja nr 3685 w sprawie kodów wpisywanych w orzeczeniu o niepełnosprawności
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j. t. Dz. U. z 2024r., poz. 44; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 1165);
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2021 r., poz. 857).