Czy choroby serca umożliwiają uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności albo stopu niepełnosprawności? Na jakie ulgi i przywileje może liczyć osoba z niepełnosprawnością w 2025 r.?
- Choroby serca a orzeczenie o niepełnosprawności. Jakie są przepisy?
- Z czego składa się orzeczenie?
- Jakie ulgi dla osób z chorobami serca w 2025 r.? [FAQ]
- Podsumowanie
Choroby serca a orzeczenie o niepełnosprawności. Jakie są przepisy?
Aktualnie obowiązujące przepisy nie określają konkretnej listy chorób, które kwalifikowałyby osobę chorą „automatycznie” do uzyskania odpowiedniego orzeczenia. Samo zatem występowanie danej choroby np. związanej z układem krążenia nie decyduje o przyznaniu określonego stopnia niepełnosprawności. Wszystko zależy od konkretnych okoliczności.
Otóż ustawa o rehabilitacji zawodowej i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych definiuje niepełnosprawność jako trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.
Dzieci, które nie ukończyły 16 roku życia zalicza się do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.
Przy orzekaniu o niepełnosprawności takich młodszych dzieci bierze się pod uwagę:
• zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się dziecko, oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie niepełnosprawności;
• ocenę stanu zdrowia wystawioną przez lekarza – przewodniczącego składu orzekającego, zawierającą opis przebiegu choroby zasadniczej oraz wyniki dotychczasowego leczenia i rehabilitacji, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących oraz rokowania odnośnie do przebiegu choroby, a także ograniczenia w funkcjonowaniu występujące w życiu codziennym w porównaniu do dzieci z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną właściwą dla wieku dziecka;
• możliwość poprawy zaburzonej funkcji organizmu poprzez zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki techniczne, środki pomocnicze lub inne działania.
Niepełnosprawność dziecka orzeka się na czas określony, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 16 roku życia.
Przy orzekaniu o stopniu niepełnosprawności osoby dorosłej (która ukończyła 16 rok życia) bierze się pod uwagę:
• zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących potwierdzone aktualnymi wynikami badań diagnostycznych, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba zainteresowana, oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności;
• ocenę stanu zdrowia wystawioną przez lekarza – przewodniczącego składu orzekającego, zawierającą opis przebiegu choroby zasadniczej oraz wyniki dotychczasowego leczenia i rehabilitacji, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących oraz rokowania odnośnie do przebiegu choroby;
• wiek, płeć, wykształcenie, zawód i posiadane kwalifikacje;
• możliwość całkowitego lub częściowego przywrócenia zdolności do wykonywania dotychczasowego lub innego zatrudnienia – poprzez leczenie, rehabilitację lub przekwalifikowanie zawodowe;
• ograniczenia występujące w samodzielnej egzystencji i uczestnictwie w życiu społecznym;
• możliwość poprawy funkcjonowania osoby zainteresowanej w samodzielnej egzystencji oraz w pełnieniu ról społecznych – poprzez leczenie, rehabilitację, zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, środki techniczne, usługi opiekuńcze lub inne działania.
Osoba dorosła może zostać zaliczona do jednego z trzech stopni niepełnosprawności: lekkiego, umiarkowanego, znacznego, a orzeczenie wydawane jest na czas określony lub na stałe.
O niepełnosprawności orzekają w pierwszej instancji powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.
Z czego składa się orzeczenie?
W orzeczeniu powiatowego zespołu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole przyczyn niepełnosprawności oraz określone wskazania. Oczywiście orzeczenie zawiera też inne elementy takie jak m.in. datę lub okres powstania niepełnosprawności czy stopnia niepełnosprawności.
Na wniosek osoby niepełnosprawnej stopień niepełnosprawności oraz symbol przyczyny niepełnosprawności można wpisać w legitymacji.
Co to za symbole? Wyróżniamy tu następujące:
- 01-U – upośledzenie umysłowe;
- 02-P – choroby psychiczne;
- 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;
- 04-O – choroby narządu wzroku;
- 05-R – upośledzenie narządu ruchu;
- 06-E – epilepsja;
- 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia;
- 08-T – choroby układu pokarmowego;
- 09-M – choroby układu moczowo-płciowego;
- 10-N – choroby neurologiczne;
- 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;
- 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.
W przypadku chorób serca często przyczyna niepełnosprawności określana jest jako choroby układu oddechowego i krążenia (kod 07-S). To dość szeroka grupa, która obejmuje:
• przewlekłe obturacyjne i ograniczające, zakaźne choroby płuc prowadzące do niewydolności oddechowej,
• nowotwory płuc i opłucnej, prowadzące do niewydolności oddechowej,
• wrodzone i nabyte wady serca, choroba niedokrwienna serca, kardiomiopatie, zaburzenia rytmu serca z zaburzeniami hemodynamicznymi kwalifikującymi co najmniej do II stopnia niewydolności serca według Klasyfikacji NYHA,
• nadciśnienie tętnicze z powikłaniami narządowymi,
• miażdżycę zarostową tętnic kończyn dolnych począwszy od II stopnia niedokrwienia kończyn według Klasyfikacji Fontaine'a,
• niewydolność żył głębokich z powikłaniami pod postacią zapaleń i długotrwałych owrzodzeń.
To, z jakiego rodzaju przywilejów i ulg skorzysta osoba z orzeczeniem zależy nie tylko od kodu przyczyny, ale też od stopnia niepełnosprawności oraz od wskazań w orzeczeniu.
Jakie ulgi dla osób z chorobami serca w 2025 r.? [FAQ]
Poniżej prezentujemy odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące uprawnień osób z chorobami serca.
Czy osoba chorująca na serce ma prawo do karty parkingowej?
Obecnie otrzymania karty parkingowej niezbędne jest spełnianie kilku wymogów. Dokument wydaje się osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. W orzeczeniu powinno znaleźć się odpowiednie wskazanie. W przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna) lub 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia).
Jak zatem widać, orzeczenie wydane w związku z chorobami układu krążenia nie wyklucza uzyskania karty parkingowej, jednak osoba z niepełnosprawnością musi spełnić też inne warunki.
Ile w 2025 r. wynosi dofinansowanie dla pracodawcy zatrudniającego pracownika chorującego na serce z orzeczeniem?
Wysokość takiej dopłaty zależy głównie od stopnia niepełnosprawności. W 2025 r. jest to 2760 zł (w przypadku stopnia znacznego); 1550 zł (dla stopnia umiarkowanego) i 575 zł (w przypadku lekkiego stopnia niepełnosprawności). Zgodnie z przepisami kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90% faktycznie poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej - 75% takich kosztów.
Czy na dziecko z chorobą serca można otrzymać świadczenie pielęgnacyjne?
W 2025 r. świadczenie pielęgnacyjne wynosi 3287 zł miesięcznie. Rodzic może je otrzymać (na „nowych zasadach”), jeśli orzeczenie o niepełnosprawności dziecka łącznie zawiera wskazania: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (punkt 7 i 8 orzeczenia). Do uzyskania świadczenia uprawnia też orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Czy choroba serca daje prawo do ulgowych przejazdów komunikacją miejską?
Najlepiej to sprawdzić w swoim mieście. Przykładowo w Warszawie, osoby, które ukończyły 26. rok życia i mają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności mają prawo do bezpłatnych przejazdów. Do ulgowych przejazdów (50% zniżki) są uprawnione osoby, które ukończyły 26. rok życia i mają orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności m.in. z symbolem 07-S.
Podsumowanie
To czy pacjent uzyska orzeczenie zależy od wielu czynników. Zakres dostępnych form wsparcia wynika zaś z poszczególnych elementów orzeczenia. Z tego powodu w każdym przypadku może się on różnić.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 44; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 1961);
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (j. t. Dz. U. z 2021 r., poz. 857).
Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory