Małżeństwo kościelne a zmiana płci

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
rozwiń więcej
Pytanie o to czy ze względu na zmianę płci małżeństwo jest możliwe nie jest novum./Fot. Shutterstock / shutterstock
Pytanie o to czy ze względu na zmianę płci małżeństwo jest możliwe nie jest żadnym novum. Na płaszczyźnie kościelnego prawa małżeńskiego już na zasadzie pewnej dedukcji należy przyjąć nieważność takiego związku. Na podstawie jakich przyczyn można byłoby zatem stwierdzić jego nieważność?

Po pierwsze, gdy jedna ze stron dokonuje zmiany płci, to możemy mieć do czynienia z transseksualizmem, a ten „podchodzi” pod niezdolność natury psychicznej. Wchodząc w szczegóły, to, powinny tu zostać spełnione poniższe warunki:

1. niezdolność musi być uprzednia wobec zawarcia małżeństwa

Gdyby zatem chodziło tylko o zmianę płci, która nastąpiłaby po zawarciu małżeństwa, to ten wymóg nie byłby spełniony. Skoro jednak zmiana płci pozostaje w związku z rzeczonym transseksualizmem, to raczej trudno jest sobie wyobrazić, aby ten powstał dopiero po zawiązaniu węzła małżeńskiego;

2. ciężkość niezdolności

Wychodzę z założenia, iż problem nie wymaga szczególnego pochylenia się nad nim, gdyż zarówno zmiana płci, jak i transseksualizm nie jest czymś błahym;

3. absolutność niezdolności

Nie chodzi więc o – kolokwialnie mówiąc – niedogadywanie się dwóch stron ze sobą, co o istotne obowiązki małżeńskie. Te zaś nie są możliwe do spełnienia przy transseksualizmie czy to po zmianie płci, czy też bez tej zmiany. Strona transseksualna nie będzie ukierunkowana na związek z osobą, która byłaby heteroseksualna (chodzi o płeć genetyczną). Przykładowo może to być sytuacja, gdy strona jest kobietą, czuje się jako mężczyzna, więc będzie poszukiwała związku z kobietą.

Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!

Przy niezdolności natury psychicznej można mówić o samym transseksualizmie albo o jego połączeniu ze zmianą płci. Przy kolejnym tytule w grę wchodzi i transseksualizm, i zmiana płci, bowiem na uwadze mamy nic innego jak przeszkodę niezdolności, jednak tym razem chodzi o niezdolność fizyczną (impotencja). Po zmianie płci dokonanie seksualnego aktu jest możliwe, gdy następuje zmiana płci na kobiecą, ale już nie odwrotnie. Tak więc widzimy, iż nieważność może opierać się również i na tej przeszkodzie. Ale po raz kolejny, gdy zmiana płci nastąpiła po zawarciu małżeństwa, tak że zostało ono dopełnione, to nie można prowadzić procesu z przeszkody impotencji, gdyż ta również – jak niezdolność psychiczna – musi istnieć przed zawiązaniem węzła małżeńskiego.

Gdy istnieje wybór: czy prowadzić proces na podstawie przeszkody małżeńskiej, czy wady zgody małżeńskiej, to należy pamiętać, iż w prawie kanonicznych istnieje pierwszeństwo przeszkód przed wadami. Być może dlatego, iż te pierwsze są łatwiejsze w udowodnieniu. Na podstawie jednak powyżej przedstawionych szczegółów widać, iż, aby prowadzić proces na podstawie jakiegoś tytułu, na samym początku należy rozeznać się czy w danej konkretnej sprawie małżeńskiej zachodzi to, co wymagane jest do udowodnienia przeszkody czy wady.

Naturalnie to tylko kilka wniosków bez wchodzenia w niuanse. Warto też mieć na uwadze, iż w rzeczonym prawie w ogóle związek osób tej samej płci nie wchodzi „w rachubę”. Jest to tzw. małżeństwo czy związek nieistniejący. Chodzi tu nie o płeć widzianą na zewnątrz, gdyż ta może ulec zmianie, ale o płeć genetyczną.

Nasuwa się też jeszcze jeden wniosek. Otóż celowo w naszej refleksji pominęliśmy stosowanie pewnych terminów jak zaburzenie itp. Sprawa jest klarowna, iż Kodeks prawa kanonicznego ma takie a nie inne zasady. Jeśli zatem osoba decyduje się na bycie jego członkiem, to musi siłą rzeczy podporządkować się owym zasadom i właśnie to nie podlega dyskusji. Nie oznacza to jednak braku szacunku czy tolerancji dla osób, ich problemu, które było przedmiotem naszej analizy.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Prawo
Łatwiejsza zmiana nazwiska po rozwodzie. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji
06 maja 2025

Łatwiejsza zmiana nazwiska po rozwodzie. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Za projekt odpowiedzialne było Ministerstwo Sprawiedliwości. Jest to część pakietu deregulacyjnego.

Nawet 347 zł miesięcznie dofinansowania z PFRON do opieki na dziecko
06 maja 2025

Maksymalnie 347 zł miesięcznie mogą uzyskać osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności. Trwa jeszcze nabór wniosków. Kto może ubiegać się o taką pomoc?

Konklawe 2025 już dziś. Będą 4 polscy kardynałowie [PROCEDURA krok po kroku]
07 maja 2025

Konklawe 2025 rozpocznie się już dziś w środę 7 maja. Przedstawiamy, jak wygląda pełna procedura konklawe krok po kroku. Kto z Polski bierze udział w wyborze nowego papieża? Jest 4 polskich kardynałów: Stanisław Ryłko, Kazimierz Nycz, Konrad Krajewski i Grzegorz Ryś.

Pilne! Nie będzie obniżki składki zdrowotnej. Weto prezydenta. Sejm nie ma szans na przegłosowanie prezydenta
06 maja 2025

Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę obniżającą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców - poinformowała we wtorek szefowa kancelarii prezydenta Małgorzata Paprocka.

Te osoby muszą rozliczyć się z ZUS-em do 31 maja 2025 r. Limity przychodów dla osób dorabiających do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego
06 maja 2025

Osoby pobierające świadczenie lub zasiłek przedemerytalny, które jednocześnie osiągają przychody, mają obowiązek do 31 maja dostarczyć do ZUS-u zaświadczenia o osiągniętych przychodach za okres od 1 marca 2024 r. do 29 lutego 2025 r.

1200 zł na wakacje w 2025 r. dla dzieci do 16 roku życia. Sprawdź, jakie warunki trzeba spełnić!
06 maja 2025

Nawet 1200 zł może otrzymać dziecko na wakacje w 2025 r. Sprawdź szczegóły! Wakacje rozpoczynają się 28 czerwca 2025 r.

Czy polskie służby korzystają z Pegasusa w 2025 roku? Koordynator Służb Specjalnych: to tajemnica
06 maja 2025

W interpelacji poselskiej jeden z posłów zapytał na początku kwietnia 2025 r., czy obecnie polskie służby specjalne (CBA, ABW, SSW, SKW) dysponują oprogramowaniem do prowadzenia kontroli operacyjnej typu „Pegasus”. Jeszcze w tym samym miesiącu odpowiedzi na interpelację udzielił Tomasz Siemoniak - minister - członek Rady Ministrów, Koordynator Służb Specjalnych.

Seniorzy tracą całe swoje majątki i są umieszczani w DPS-ach na koszt gmin przez niemoralną lukę prawną. Sprawa skierowana do MRPiPS
07 maja 2025

W dniu 18 marca br. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski zwróciło się do MRPiPS o podjęcie interwencji w celu wyeliminowania dostrzeżonej przez samorządy głęboko niemoralnej i niesprawiedliwej społecznie luki w przepisach, która pozwala rodzinom seniorów na pozbawianie ich całego majątku (wartego nawet kilka milionów złotych) i umieszczanie ich w domach pomocy społecznej, za które finalnie koszt ponosi gmina, pomimo, że istnieje notarialna umowa zobowiązaniowa, na podstawie której rodziny tych seniorów powinny zapewniać im, do końca życia, opiekę i ponosić koszty ich utrzymania.

To koniec groszowych emerytur dla tych grup zawodowych: ZUS dopłaci do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne [REWOLUCYJNY PROJEKT]
06 maja 2025

To koniec groszowych emerytur dla tych grup zawodowych. Jeśli dochody w 3. ostatnich latach podatkowych średniorocznie nie przekraczają 125% minimalnego wynagrodzenia, państwo dopłaci do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Taki jest projekt. Nowa regulacja pozwoli na objęcie systemem ubezpieczeń i wsparcia finansowego. Artyści o niskich i nieregularnych dochodach będą mogli liczyć na dopłaty do składek, finansowane ze środków publicznych. Dzięki temu nie tylko uzyskają stabilność dochodową, ale także dostęp do świadczeń socjalnych na równych zasadach.

Rozwód pozasądowy – będzie można rozwiązać małżeństwo przed kierownikiem USC. Jaka będzie procedura? Są już założenia nowelizacji
06 maja 2025

W ramach deregulacji prawa Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło pod koniec kwietnia 2025 r. założenia nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw, która ma na celu wprowadzenie możliwości pozasądowego rozwiązania małżeństwa (tzw. rozwodu pozasądowego). W tym nowym trybie rozwiązanie małżeństwa następowało będzie w drodze czynności podejmowanych przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, który sprawdzi, czy zaistniały ustawowe przesłanki rozwodu pozasądowego i dokona odpowiednich wpisów w rejestrze stanu cywilnego. Ten nowy tryb rozwodu ma być wyjątkiem od zasady rozwiązania małżeństwa przez sąd.

pokaż więcej
Proszę czekać...