Jak już zostało to szczegółowo opisane w pierwszej części artykułu (Zasiedzenie nieruchomości przez spadkobiercę cz. 1) zasiedzenie nieruchomości przez jednego ze spadkobierców wchodzącej w skład spadku nastąpić może po upływie okresu wynoszącego 10, 20 albo 30 lat samoistnego posiadania. Jeżeli spadkobierca nie będzie mógł wykazać się upływem wymaganego, krótszego okresu posiadania przed dniem 1 października 1990 r., wówczas zasiedzenie będzie możliwe po upływie co najmniej 20 lat w dobrej wierze i 30 lat posiadania w złej wierze.
Stanowisko Sądu Najwyższego
W trakcie trwania postępowania o dział spadku i zniesienie współwłasności, każdy z uczestników tego postępowania może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości (udziału w nieruchomości) należącej do spadku. Wprawdzie Sąd Najwyższy w uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej z dnia 15 grudnia 1969r. III CZP 12/69 uznał, że: „Spadkobierca, który twierdzi, że nabył przez zasiedzenie własność nieruchomości stanowiącej poprzednio własność spadkodawcy (...) może w postępowaniu działowym wystąpić o stwierdzenie zasiedzenia. Zarzut spadkobiercy, że stał się właścicielem takiej nieruchomości na podstawie przepisów o zasiedzeniu, zmierza w istocie do osiągnięcia takiego samego skutku, wobec czego zarzut ten należy potraktować jako wniosek o stwierdzenie zasiedzenia i po stosownym uzupełnieniu go w miarę potrzeby rozpoznać w postępowaniu działowym, jeżeli w tym przedmiocie nie orzeczono już w odrębnym postępowaniu.”
Zobacz również: Jak uzyskać stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości?
Wprawdzie Sąd Najwyższy uznał, że spadkobierca może wystąpić z zarzutem, że stał się właścicielem na podstawie przepisów o zasiedzeniu, jednakże w dalszej części tej uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, że „Wniosek o stwierdzenie zasiedzenia sąd prowadzący sprawę o dział spadku może rozstrzygnąć bądź w postanowieniu wstępnym art. 685 k.p.c., bądź w sentencji postanowienia działowego. Jeżeli kwestia zasiedzenia jest między uczestnikami sporna, z reguły wskazane jest wydanie postanowienia wstępnego.”
Przesłanki formalne wniosku
Zatem w realiach konkretnej sprawy - postępowania działowego, uczestnik postępowania, który twierdzi, że jest właścicielem nieruchomości powinien spełnić także wymogi formalne wniosku na okoliczność uzasadnienia swoich twierdzeń. Uczestnik postępowania działowego powinien wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia określonej nieruchomości, pomimo, że przepis art. 684 k.c. obliguje sąd spadku do ustalenia z urzędu składu oraz wartości spadku, który ulega podziałowi. Należy mieć na uwadze fakt, że skład oraz stan spadku sąd ustala na chwilę otwarcia spadku tj. na chwilę śmierci spadkodawcy.
Polecamy serwis: Nieruchomości