Określenie granic powództwa
Zakreślenie w treści pozwu zarówno podmiotowych (podmiotu przeciwko któremu kierujemy roszczenie), jak i przedmiotowych (określenie żądania oraz podstawy faktyczne) ram powództwa ma istotne znaczenie chociażby z punktu widzenia właściwości sądu, czy trybu procedowania.
Określenie wysokości żądania powyżej 75 tys. zł będzie oznaczać, że właściwym w sprawie nie będącej sprawą gospodarczą, będzie sąd okręgowy. Określenie pozwanego może mieć wpływ na właściwość miejscową sądu, z uwagi na fakt, iż co do zasady sprawę rozpoznaje sąd w którego okręgu zamieszkuje pozwany
Przedmiotowa zmiana powództwa
Nie oznacza to jednak, że raz oznaczona granica powództwa nie może ulec zmianie. Taką możliwość dopuszczają bowiem, pod pewnymi warunkami, przepisy postępowania cywilnego.
Zobacz: Piszemy pozew - kompendium
Przedmiotowa zmiana powództwa to sytuacja, w której zmianie ulega albo żądanie powoda albo podstawa faktyczna powództwa.
PRZYKŁAD NR 1: Ograniczenie żądania z 30 tys. do 15 tys. zł.
PRZYKŁAD NR 2: Wskazanie nowych okoliczności faktycznych, które będą miały wpływ na kwalifikację prawną pozwu.
Dopuszczalność zmiany
Jest możliwa na podstawie art. 193 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z paragrafem 1 tego przepisu zmiana taka jest dopuszczalna, jeżeli nie wpływa na właściwość sądu. Niedopuszczalna będzie zatem zmiana wysokości żądania, która sprawi, że sąd rejonowy rozpoznający sprawę przestanie być właściwym w danej sprawie.
PRZYKŁAD: Rekalkulacja żądania z 50 tys. zł (właściwość sądu rejonowego) do wartości przekraczającej 75 tys. zł (właściwość sądu okręgowego).
Przekazanie sądowi okręgowemu
W sytuacji, gdy zmiana powództwa jest niedopuszczalna z uwagi na fakt, iż prowadziłaby do zmiany właściwości sądu, a dotyczy ona wystąpienia z nowym roszczeniem obok tego pierwszego, sprawa będzie rozpoznana jako oddzielna. Gdy sprawa toczy się w sądzie rejonowym, a wytoczone nowe roszczenie będzie przekraczało jego właściwość, sąd ten przekaże całą sprawę (zarówno pierwsze jak i drugie roszczenie) do sądu okręgowego pod warunkiem, że dla obydwu roszczeń sąd okręgowy jest właściwy rzeczowo, jak i miejscowo.
X zgłosić do sądu rejonowego roszczenie nr 1 przeciwko pozwanemu Y, opiewające na sumę 50 tys. zł. W niedługim względem tego samego podmiotu X wystąpił z roszczeniem nr 2, związanych z jego nieruchomością o wartości 100 tys. zł. Drugie roszczenie przekracza właściwość sądu rejonowego. Jeżeli dla obydwu roszczeń właściwy będzie ten sam sąd okręgowy to sąd rejonowy przekaże całą sprawę (obydwa roszczenia) do jego rozpoznania. Jeżeli jednak sąd okręgowy nie będzie właściwy np. dla pierwszego roszczenia, wtedy sąd rejonowy rozpozna pierwsze roszczenie, a drugie przekaże do sądu okręgowego.
Zobacz: Co może być dowodem w procesie?