W odległej historii sąd grodzki pod przewodnictwem starosty i sędziego grodzkiego sądził wszystkie sprawy, w których pozwanym był szlachcic nieosiadły (gołota) oraz tzw. sprawy gardłowe z czterech artykułów grodzkich (stąd nazwa).
Obecnie jest to wydział sądu rejonowego, który rozpatruje przede wszystkim sprawy o:
- wykroczenia w I instancji,
-wykroczenie skarbowe, bądź przestępstwa skarbowe,
-przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego
Sprawy ścigane z oskarżenia prywatnego, są to przestępstwa mniejszej wagi i dotykają wyłącznie dóbr pokrzywdzonego nie zagrażając całemu społeczeństwu.
Są to przede wszystkim:
• przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej (pomówienie, zniewaga, naruszenie nietykalności cielesnej),
• lekkie uszkodzenie ciała, trwające nie dłużej niż 7 dni
• sprawy z zakresu prawa autorskiego i prasowego (o naruszenie praw autorskich, o odmowę opublikowania sprostowania)
Sąd grodzki rozpozna również sprawy o przestępstwa rozpoznawane w postępowaniu przyspieszonym, oraz wszystkie pozostałe przestępstwa, które są rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym.
Cel-pojednanie
Postępowanie uproszczone jest prowadzone przez jednego sędziego. Jego celem zasadniczym jest doprowadzenie do pojednania pomiędzy stronami.
Zawsze przez rozprawą dochodzi do postępowania pojednawczego.
Sprawy dotyczące depozytu i przepadku rzeczy również będą rozpoznane przez wydział sądu rejonowego, jakim jest sąd grodzki.