Należy wskazać na to, że orzeczenie nawiązki może nastąpić w sytuacjach określonych w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia (na rzecz pokrzywdzonego) lub w sytuacjach określonych w innych ustawach szczególnych i wówczas może być ona również orzeczona na rzecz innych podmiotów.
Wg. art. 129 ustawy o ochronie przyrody - można orzec nawiązkę do wysokości 10 000 złotych na rzecz organizacji społecznej działającej w zakresie ochrony przyrody lub wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej za określone w tej ustawie wykroczenia, np.naruszenie zakazów obowiązujących w parkach narodowych, czy rezerwatach przyrody (art. 127 pkt. 1 a,b wskazanej ustawy).
Orzeczenie nawiązki może być stosownie do treści danego przepisu albo fakultatywne albo obligatoryjne.
Obligatoryjnie jest ona orzekana w 3 przypadkach:
- za wyrąb lub kradzież drewna z lasu (art. 120 § 3 kodeksu wykroczeń);
- za uszkodzenie cudzego ogrodu warzywnego, owocowego lub kwiatowego, drzewa owocowego lub krzewu owocowego (art. 150 § 3 kodeksu wykroczeń);
- za zaśmiecanie lub zanieczyszczanie lasu, gleby, wody (art. 162 § 2 kodeksu wykroczeń) . Nawiązka orzekana jest fakultatywnie w 11 przypadkach (np. w art. 123 § 3 za wykroczenie kradzieży ogrodowej.
Zobacz również: Co warto wiedzieć o nawiązce?
Należy wskazać, że orzeczenie nawiązki jest tytułem egzekucyjnym, który może stanowić podstawę do prowadzenia ewentualnej egzekucji. Ponadto należy wskazać, że w przypadku, gdyby nawiązka nie pokrywała całej wyrządzonej szkody pokrzywdzony może dochodzić swoich roszczeń w postępowaniu cywilnym.
To samo będzie mogło mieć miejsce, jeżeli nawiązka z mocy przepisu orzekana będzie na rzecz innego podmiotu niż pokrzywdzony. Wynika to z faktu, iż nawiązka jest środkiem karnym, a nie odszkodowaniem w rozumieniu prawa cywilnego.
Jeżeli orzeczona nawiązka za uszkodzenie ogrodu wynosić będzie 1500 zł (taką maksymalnie nawiązkę przewiduje przepis art. 150 § 3 kodeksu wykroczeń), a pełna wartość uszkodzenia to 3000 zł, wtedy niewyrównana szkoda w postaci 1500 zł będzie mogła być dochodzona przez pokrzywdzonego w postępowaniu cywilnym.
Zobacz serwis: Wykroczenia