Kategorie pracowników
Zgodnie z ustawą z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 1144) obowiązek wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego (trzynastki) ciąży na pracodawcy jednostki sfery budżetowej. Trzynastkę dostają tylko pracownicy, czyli osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy. Dotyczy to także zatrudnionych z mianowania, powołania, wyboru. Na podstawie uregulowań podustawowych (wewnątrzzakładowych przepisów płacowych) zobligowani mogą zostać także pracodawcy sektora prywatnego.
Pracownicy uprawnieni: pracownicy urzędów państwowych, urzędów gmin i miast, pracownicy oświaty, pracownicy biur poselskich. Ustawa nie znajduje zastosowania wobec osób o stanowiskach kierowniczych, np. prezydenta państwa.
Termin wypłaty trzynastki
Dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłacane jest co do zasady do końca marca, czyli do końca pierwszego kwartału roku następnego, następującego po efektywnie przepracowanym roku. Fakt niedotrzymania tego terminu wiąże się z konsekwencjami - grzywną oraz odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny finansów publicznych m.in. upomnieniem, naganą lub karą pieniężną. Jeśli jednak prawo do trzynastki wynika z przepisów wewnątrzzakładowych, wówczas pracodawca może wskazać dowolny termin wypłaty.
Zobacz również: Nagroda roczna (tzw. trzynastka)
Prawo do trzynastki
Nabycie prawa do trzynastki w pełnej wysokości uzależnione jest od przepracowania całego roku kalendarzowego u danego pracodawcy. „Przepracowanie całego roku” rozumiane jest – zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 13 grudnia 2005 roku (II PZP 9/05) – jako pozostawanie w zatrudnieniu. Niezależnie od faktycznego i efektywnego wykonywania pracy. Jest to stanowisko pro pracownicze.
Jako pozostawanie w zatrudnieniu traktowane jest przebywanie na zwolnieniu chorobowym.
Pracownikowi, który podjął pracę w danego pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego prawo do trzynastki przysługuje w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego okresu czasu. Minimalny okres zatrudnienia to 6 m-cy. Pracownikowi, który świadczył pracę krócej niż pół roku nie przysługuje więc trzynastka. Od tej zasady wprowadzono kilka wyjątków. Należą do nich: nauczyciele i nauczyciele akademiccy, pracujący zgodnie z organizacją roku szkolnego; śmierć pracownika; urlop ojcowski/macierzyński/ dodatkowy macierzyński/ wychowawczy/ rodzicielski; emerytura/ renta szkoleniowa/ renta z tytułu niezdolności do pracy/ świadczenie rehabilitacyjne; czynna służba wojskowa/ służba zastępcza.
Okresy pracy u różnych pracodawców nie sumują się.
Otrzymanie trzynastki wyklucza ukaranie karą dyscyplinarną, rozwiązanie umowy z winy pracownika, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub nieusprawiedliwiona nieobecność dłuższa niż 2 dni.
Wysokość trzynastki
Trzynastka to 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie.
Polecamy serwis: Praca
Podstawa prawna:
- ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 1144),
- ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.),
- wyroku SN z dnia 13 grudnia 2005 roku (II PZP 9/05).