Świadczenia w razie choroby - porównanie

Karolina Niedzielska
Prawnik ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, trener, mediator ds. pracowniczych
rozwiń więcej
Przez niezdolność do pracy należy rozumieć każdą niezdolność, która została spowodowana inną chorobą niż ta wynikająca z wypadku przy pracy, wypadku zrównanego z wypadkiem przy pracy lub w drodze do lub z pracy./Fot. Shutterstock / fot. Shutterstock
W polskim systemie ubezpieczeń społecznych i uprawnień pracowniczych istnieją niejako trzy instytucje, od których zależne jest prawo do świadczeń w związku z niezdolnością do pracy. Czym się różnią?

Niezdolność do pracy

Niezdolność do pracy może wynikać z:

  • ogólnego stanu zdrowia,
  • wypadku przy pracy lub wypadku zrównanego z wypadkiem przy pracy,
  • wypadku w drodze do lub z pracy.

Jednakże każda z wyżej wymienionych przyczyn niezdolności będzie powodowała, że pracownik będzie korzystał z innych uprawnień (co zostanie przedstawione w zestawieniu porównawczym w poniższej tabeli).

Przez niezdolność do pracy należy rozumieć każdą niezdolność, która została spowodowana inną chorobą niż ta wynikająca z wypadku przy pracy, wypadku zrównanego z wypadkiem przy pracy lub w drodze do lub z pracy.

Polecamy: RODO Jak przygotować się do kontroli

Wypadek w drodze do pracy lub z pracy

Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby. Taka okoliczność wystąpi w sytuacji, gdy pracownik wracając z pracy odbierze dziecko ze szkoły lub innej placówki oświatowej, co będzie wiązało się z koniecznością przerwania tejże drogi. Pamiętać należy także, że droga nie musi być zawsze najkrótsza, ale ma być dla pracownika ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.

Wypadek przy pracy

Wypadek przy pracy jest to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodującą uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Wypadek zaś jest zrównany z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń wypadkowych, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

1) w czasie podróży służbowej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;

2) podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;

3) przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Aby móc skorzystać z uprawnień związanych z wypadkami, jakimi może ulec pracownik, konieczne jest nie tylko wystawienie przez uprawnionego do tego lekarza zaświadczenie lekarskie, ale także sporządzenie w przepisanej formie protokołu powypadkowego.

Ogólny stan zdrowia

Wypadek przy pracy/

Wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy

Wypadek w drodze do pracy/ z pracy

Podleganie ubezpieczeniu

Chorobowe

Wypadkowe

Rentowe

Okres wyczekiwania

30/90 dni

——————

——————

Wynagrodzenie chorobowe

80%*

——————

100%

Zasiłek chorobowy

80%*

100%

100%

Świadczenie rehabilitacyjne

90 % / 75 %*

do 3 miesięcy/ od 3 do 12

100 %

do 12 miesięcy

90 % / 75 %*

do 3 miesięcy/ od 3 do 12

Renta

Z ogólnego stanu zdrowia

Wypadkowa

Z ogólnego stanu zdrowia

Szczegółowe porównanie uprawnień do świadczeń w razie choroby

*Jeśli niezdolność do pracy została wywołana chorobą przypadającą w trakcie ciąży, zarówno wynagrodzenie chorobowe, zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne będzie wynosić 100%.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pacy (j. t. Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 z późn. zm.);

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j. t. Dz. U. 2018 r., poz. 1270 z późn. zm.);

Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz. U. 2019, poz. 1205).

Polecamy serwis: Zasiłki

Prawo
Robert Prevost nowym Papieżem! Mamy nowego Zwierzchnika Kościoła katolickiego! Kim jest nowy Ojciec Święty?
08 maja 2025

W dniu 8 maja br. kardynał Robert Prevost został wybrany nowym Papieżem. Przyjął imię Leon XIV. Jak podaje Reuters - jest to to 69-letni Amerykanin, który większość swojej kariery spędził jako misjonarz w Peru. Jest on stosunkowo nieznany na arenie międzynarodowej. Mianowany kardynałem przez papieża Franciszka w 2023 r., udzielił niewielu wywiadów mediom i rzadko przemawiał publicznie.

Joanna Senyszyn – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydatka na prezydenta 2025]
08 maja 2025

Joanna Senyszyn – do której partii należy? Przedstawiamy program wyborczy kandydatki na prezydenta Polski w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Jaki numer na karcie do głosowania ma Joanna Senyszyn? Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kim jest nowy Papież?
08 maja 2025

W dniu 8 maja 2025 r. wybrano nowego Papieża. Kim jest nowy papież katolicki? Jak nazywa się nowy papież? Jakie ma poglądy Papież? Włoskie media już piszą: to augustianin i amerykanin, kochający tenis i matematykę.

Nowy Papież - czy będzie kontynuował modlitwy na maj 2025 r.? Franciszek zachęcał w maju do modlitwy o godziwe warunki pracy dla wszystkich
08 maja 2025

Nowy Papież - czy będzie kontynuował modlitwy na maj 2025 r.? Papież Franciszek zachęcał w maju 2025 r. do modlitwy o godziwe warunki pracy dla wszystkich. Papież wiedział jak ważnym aspektem życia społecznego jest praca. Zresztą już Jan Paweł II poświęcił w jednej ze swoich encyklik wiele przemyśleń na temat wartości ludzkiej pracy. Laborem exercens (łac. wykonując pracę) – encyklika społeczna papieża Jana Pawła II, ogłoszona została14 września 1981, w 90. rocznicę ogłoszenia encykliki Rerum novarum Leona XIII. Papież porusza tam wątek tego: czy żyjemy po to, żeby pracować, czy pracujemy po to, żeby żyć. To pytanie w dzisiejszych czasach (zabieganych, gdzie pogubiły się wartości życiowe, gdzie liczyć się konsumpcjonizm) - nabiera jeszcze większego sensu. Obecnie, według danych ONZ i Międzynarodowej Organizacji Pracy (OIL), 402,4 miliona ludzi na świecie nie ma pracy; 160 milionów dzieci jest zmuszanych do pracy; 240 milionów pracowników otrzymuje mniej niż 3,65 dolara dziennie; a ponad 60% aktywnej zawodowo populacji pracuje w szarej strefie, co oznacza, że około 2 miliardy ludzi nie ma praw pracowniczych ani zabezpieczenia społecznego.

MOPS ma prawo odmówić zasiłku osobie niepełnosprawnej chodzącej o kulach (umiarkowany stopień niepełnosprawności)
08 maja 2025

MOPS nie dał zasiłku osobie niepełnosprawnej bo wcześniej otrzymała ona zasiłek stały 1000 zł, zasiłek celowy na zakup posiłku lub żywności (200 zł), specjalne zasiłki celowe: na częściowe pokrycie opłat mieszkaniowych (100 zł), na pokrycie części kosztów energii elektrycznej (150 zł) i na leki i leczenie (150 zł). Umiarkowany stopień niepełnosprawności i ograniczenia wynikające z chodzenia o kulach nie dają prawa do kolejnych roszczeń do MOPS o zasiłki.

W całej Polsce spór MOPSów z osobami niepełnosprawnymi. O zwrot starego świadczenia pielęgnacyjnego. Za okres świadczenia wspierającego
09 maja 2025

Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymują w całej Polsce wezwania do zwrotu od 10 000 zł do 42 000 zł. Chodzi o świadczenie pielęgnacyjne wypłacane w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie poziomu wsparcia (często okres roku i więcej). Nie można łączyć świadczenia wspierającego i pielęgnacyjnego. Rodziny osób niepełnosprawnych twierdzą, że nie wiedziały o konieczności zwrotu np. 13 000 zł. MOPS twierdzą, że pod koniec 2023 r. wysłały każdej osobie mającej stare świadczenie pielęgnacyjne ulotkę z taką informacją.

Hulajnoga na chodniku, ścieżce rowerowej, ulicy. Jak jeździć zgodnie z prawem, a czego robić nie wolno? Jakie grożą mandaty? Radca prawny odpowiada na najczęstsze pytania [Q&A]
09 maja 2025

Dość powszechnie uważa się, że nowelizacja Prawa o ruchu drogowym (Prd), jak weszła w życie 21 maja 2021 r. uregulowała sytuacje prawną hulajnóg elektrycznych. Nic bardziej mylnego o czym pisałem tutaj: https://moto.infor.pl/jednoslad/prawo/2979619,hulajnoga-elektryczna-chodnik.html. Weszły w życie wówczas po prostu szczególne uregulowania dla hulajnóg, „wprowadzając” je tym samym na chodniki i drogi dla rowerów (DDR) – potocznie zwane ścieżkami rowerowymi. Po prawie dokładnie 4 latach przepisy te nadal powodują trudności w stosowaniu przez co dość powszechnie naruszane. Poniżej wyjaśniam, w formie Q&A kwestie budzące najczęściej wątpliwości, każdorazowo z podaniem właściwej podstawy prawnej lub wskazaniem jej braku.

Zarobki w wyborach a zasiłki i świadczenia z MOPS
08 maja 2025

Czy diety członków komisji wyborczych wlicza się do dochodu w pomocy społecznej? Do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wpłynęła interpelacja w tej sprawie.

Konklawe. Kiedy możemy się spodziewać białego dymu? [AKTUALIZACJA]
08 maja 2025

Dziś rano kardynałowie zamknięci w Kaplicy Sykstyńskiej przystąpili do drugiego głosowania nad wyborem papieża. Przewidziano cztery tury.

Pracownicy nie będą już musieli wykonywać wszystkich poleceń przełożonego – „pielęgniarka nie będzie wykonywać obowiązków salowej, a dekarz nie będzie montował urządzeń sanitarnych”. Koniec z nadużyciami ze strony pracodawców
09 maja 2025

W dniu 24 kwietnia 2025 r. sejmowa Komisja do Spraw Petycji, w następstwie skierowanej do niej petycji obywatelskiej, wystąpiła do MRPiPS o zajęcie stanowiska w kwestii zmiany przepisów kodeksu pracy w zakresie określania obowiązków pracowników w ramach stosunku pracy. Zakazane miałoby być stosowanie otwartej klauzuli zobowiązującej pracownika do wykonywania wszystkich poleceń przełożonego, niewymienionych w zakresie jego obowiązków (stanowiskowej karcie pracy).

pokaż więcej
Proszę czekać...