Do kogo wnioskujemy o zasiłek
Do oddziału ZUS właściwego ze względu na siedzibę płatnika składek, składasz wniosek jeżeli:
- ubiegasz się o zasiłek z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy przy prowadzeniu działalności,
- ubiegasz się o zasiłek jako osoba duchowna,
- wój płatnik składek (np. pracodawca w stosunku do pracownika, zleceniodawca w stosunku do zleceniobiorcy) zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych.
Natomiast do oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania składasz wniosek, jeżeli ubiegasz się o zasiłek po ustaniu tytułu do ubezpieczenia.
Twój płatnik składek (np. pracodawca w stosunku do pracownika, zleceniodawca w stosunku do zleceniobiorcy) zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, występujesz bezpośrednio do niego o zasiłek macierzyński.
Sytuacja ta może więc dotyczyć następujących osób ubezpieczonych: pracowników, członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółka rolniczego, osób wykonujących pracę nakładczą, osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania lub osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz osób z nimi współpracujących.
Jak dokumentować prawo do zasiłku
Wnioskując o zasiłek macierzyński do płatnika składek, musisz udokumentować przewidywaną lub faktyczną datę urodzenia dziecka. Składasz więc zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu – przy zasiłku za okres przed porodem lub skrócony odpis aktu urodzenia dziecka – przy zasiłku za okres od dnia porodu. Ponadto składasz oświadczenie o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka.
Jeżeli zasiłek jest wypłacany przez ZUS, każdorazowo do jego wypłaty niezbędne jest przede wszystkim zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3. Potrzebne jest też zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego - w przypadku pracowników, natomiast w przypadku pozostałych ubezpieczonych niezbędne jest zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3a.
Ponadto, oprócz dokumentów wymienionych wyżej, przedkładasz płatnikowi zasiłku dokumenty, które będą dowodzić prawa do zasiłku z danego tytułu.
Celem przyznania i wypłaty przez ZUS zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka, składasz:
- zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu - w przypadku zasiłku przysługującego za okres przed porodem,
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka - w przypadku zasiłku przysługującego za okres od dnia porodu,
- oświadczenie o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka.
Do wypłaty zasiłku w przypadku przyjęcia dziecka na wychowaniekonieczne są:
- oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie,
- zaświadczenie o wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, zawierające datę urodzenia dziecka.
Jeżeli o wypłatęzasiłku macierzyńskiego ubiega się ojciec dzieckawnioskujący o zasiłek za okres niewykorzystany przez matkę dziecka, musi złożyć następujące dokumenty:
- zaświadczenie o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz o okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego, wystawione przez płatnika wypłacającego matce zasiłek macierzyński,
- zaświadczenie o okresie udzielonego ojcu urlopu macierzyńskiego, gdy ojciec jest pracownikiem,
- oświadczenie ojca o przerwaniu działalności, gdy jest ubezpieczonym prowadzącym działalność pozarolniczą lub zaświadczenie o przerwaniu działalności zarobkowej, w przypadku innych ubezpieczonych.
Ojciec lub członek najbliższej rodziny, opiekujący się dzieckiem w związku ze śmiercią matki albo porzuceniem przez nią dziecka, powinien wnioskować o przyznanie zasiłku macierzyńskiego do ZUS i przedłożyć:
- zaświadczenie wystawione przez płatnika wypłacającego zasiłek macierzyński matce dziecka o okresie, za który matka dziecka pobrała zasiłek macierzyński oraz o okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego,
- oświadczenie ojca lub członka najbliższej rodziny ubiegającego się o zasiłek o porzuceniu dziecka przez matkę,
- zaświadczenie wystawione przez pracodawcę o okresie urlopu macierzyńskiego udzielonego ojcu lub członkowi najbliższej rodziny - gdy jest on pracownikiem,
- zaświadczenie płatnika składek o dacie przerwania przez ojca lub członka najbliższej rodziny działalności zarobkowej - gdy jest on ubezpieczonym innym niż pracownik np. zleceniobiorcą,
- oświadczenie ojca dziecka lub członka najbliższej rodziny po dacie przerwania działalności pozarolniczej - gdy prowadzi taką działalność.
Występując do ZUS o zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego po wygaśnięciu tytułu do ubezpieczenia, bądź gdy umowa o pracę została Tobie przedłużona do dnia porodu, powinnaś dodatkowo przedłożyć:
- zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży w okresie zatrudnienia,
- świadectwo pracy albo inny dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy – jeżeli w takiej sytuacji przysługuje zasiłek,
- zaświadczenie powiatowego urzędu pracy o braku propozycji innego zatrudnienia – w przypadku ustania zatrudnienia.
Oprócz wymienionych dokumentów, płatnik zasiłku będzie od nas wymagał złożenia informacji, czy podlegamy ubezpieczeniom z innego tytułu, niż nabyliśmy prawa do zasiłku. Oświadczenie to ma wykluczyć zbieg tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa