Bon energetyczny 2024 - dla kogo. Od 300 do 1200 zł dostaną (jednorazowo) w II. połowie roku tylko najmniej zarabiający

• Cena energii elektrycznej w I połowie 2024 roku
• Jakie będą ceny prądu (energii elektrycznej) w II połowie 2024 roku? Podwyżka ceny maksymalnej
• Bon energetyczny 2024
• Projekt ustawy o bonie energetycznym - jednorazowy bon energetyczny ma mieć wartość od 300 do 1200 zł
• Zmiany techniczne do ustaw chroniących odbiorców energii
• Zmiany w Prawie energetycznym
• Przepisy dot. prosumenta wirtualnego OZE od 2 lipca 2024 r. Zmiany porządkujące w związku z wejściem w życie Centralnego Systemu Informacji rynku energii (CSIRE)
• Ceny paliw gazowych w II połowie 2024 roku
• Zmiany w zakresie rynku ciepła
• Analiza mBank: Rachunki za energię elektryczną wzrosną o 11-13 proc. 
• Bon energetyczny - wnioski
• Bon energetyczny - kwoty, kryterium, dochodowe

Cena energii elektrycznej w I połowie 2024 roku

Gospodarstwa domowe

Na podstawie ustawy z 7 grudnia 2023 r. o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła (Dz.U. 2023 poz. 2760) ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych pozostaną niezmienne (zamrożone) do końca czerwca 2024 roku. W I połowie 2024 roku gospodarstwa domowe płacą stawki obowiązujące na początku 2022 roku, czyli znacznie niższe od obecnych taryf i cen na hurtowych rynkach energii. 

Do końca czerwca 2024 r. utrzymana jest maksymalna cena energii elektrycznej w wysokości 412 zł za 1 MWh netto (czyli 0,412 zł za 1 kWh) do określonego limitu zużycia. Limity te wynoszą:
- 1,5 MWh dla wszystkich gospodarstw domowych, 
- 1,8 MWh dla gospodarstw domowych z osobami z niepełnosprawnościami, 
- 2 MWh dla rodzin z Kartą Dużej Rodziny oraz dla rolników. 

Warto zwrócić uwagę, że te limity są o połowę niższe, niż w całym 2023 roku z tego powodu, że ww. ceny mają obowiązywać przez pół roku.

Gospodarstwo domowe, po przekroczeniu ww. limitu zużycia płaci sztywną cenę maksymalną 693 zł za 1 MWh (czyli 0,693 zł za 1 kWh). Taką samą cenę maksymalną płacą mikroprzedsiębiorcy, małe i średnie firmy i rolnicy. 

Małe i średnie firmy, szkoły, szpitale i inni odbiorcy uprawnieni

Do połowy 2024 roku obowiązują też te same ceny prądu dla małych i średnich firm, jednostek samorządu terytorialnego i podmiotów użyteczności publicznej (tzw. odbiorców uprawnionych). Jak informuje np. PGE, cena maksymalna dla odbiorców uprawnionych z grupą taryfową A, B, C i R wynosi od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024 r. - 693 zł/MWh netto (bez VAT i akcyzy) / 858,54 zł/MWh brutto (z VAT i akcyzą) - pod warunkiem złożenia stosownego oświadczenia (że spełnia warunki dla uznania za takiego odbiorcę).

Jakie będą ceny prądu (energii elektrycznej) w II połowie 2024 roku? Podwyżka ceny maksymalnej

W opublikowanym 19 kwietnia 2024 r. projekcie ustawy o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw czytamy, że nastąpi przedłużenie obowiązywania ceny maksymalnej za energie elektryczną dla odbiorców energii w gospodarstwach domowych. Cena ta obowiązywać będzie w drugiej połowie 2024 r. i ma być podwyższona 500 zł/MWh. Za stosowanie ceny maksymalnej, przedsiębiorstwa energetyczne otrzymają rekompensaty.

Natomiast cena maksymalna za energię elektryczną w II połowie 2024 r. ma wynieść 693 zł za MWh dla jednostek samorządu, podmiotów użyteczności publicznej oraz dla małych i średnich przedsiębiorców. 

Za opracowanie ww. projektu jest odpowiedzialne Ministerstwo Klimatu i Środowiska, a konkretnie Urszula Zielińska Sekretarz Stanu oraz Miłosz Motyka Podsekretarz Stanu. Projekt ma zostać przyjęty i skierowany do Sejmu w II kwartale 2024 r.

Rząd i MKiŚ chcą też zmienić taryfy na obrót energią elektryczną. Aktualnie obserwuje się stabilizację sytuacji na rynku energii i spore obniżenie cen energii notowanych na Towarowej Giełdzie Energii. Dlatego ustawa, której projekt omawiamy nałożyć ma na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek przedłożenia do zatwierdzenia Prezesowi URE zmiany taryfy z okresem jej obowiązywania nie krótszym niż do dnia 31 grudnia 2025 r. Rząd spodziewa się, że efektem tych zmian będzie obniżenie poziomu cen energii elektrycznej obowiązujących w taryfach dla gospodarstw domowych.

Bon energetyczny 2024

Jak czytamy w założeniach tego projektu, mimo zawieszenia dodatku energetycznego na mocy przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2024 r., poz. 123) beneficjentami bonu energetycznego będą nie tylko gospodarstwa domowe o niskich dochodach ale również odbiorcy wrażliwi energii elektrycznej oraz te domostwa, które dziś z uwagi na nadmetraż przypadający na osobę w zamieszkiwanym lokalu, zostały wykluczone z przyznania dodatku mieszkaniowego w rozumieniu przepisów ustawy z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1335). Dotyczyć to będzie w szczególności odbiorców wrażliwych energii elektrycznej samotnie zamieszkujących domy jednorodzinne w małych miejscowościach i na wsiach, w trudnej sytuacji materialnej.

Rząd i MKiŚ przewidują, że ww. kryteria dochodowe bonu energetycznego pozwolą w drugiej połowie 2024 roku objąć wsparciem różne grupy beneficjentów, którzy z różnych przyczyn mają trudności w pokrywaniu rachunków za energię elektryczną. Jak w przypadku dodatku osłonowego, bonem energetycznym zostaną objęci emeryci ze świadczeniem poniżej minimalnej emerytury czy emeryci i renciści ze świadczeniem równym najniższej emeryturze. Świadczenie pozwoli częściowo pokryć płatności z tytułu energii elektrycznej tym odbiorcom, którzy ze względu na niskie dochody są zagrożeni ubóstwem energetycznym, w zakresie, w jakim ubóstwo energetyczne pokrywa się z ubóstwem dochodowym. Podwyższonym wsparciem zostaną objęci ci obywatele, którzy korzystają ze źródeł ogrzewania, zasilanych energią elektryczną, jak np. pompy ciepła, czy piece akumulacyjne.

Nie będzie zmian odnośnie weryfikacji progów dochodowych - będą się tak jak dotąd odbywać w gminach przy weryfikacji uprawnień beneficjentów do dodatku osłonowego, kwalifikacji do wsparcia w ramach Programu Czyste Powietrze (zmienią się jedynie wysokości weryfikowanych progów dochodowych).

Projekt ustawy o bonie energetycznym - jednorazowy bon energetyczny ma mieć wartość od 300 do 1200 zł

W dniu 18 kwietnia 2024 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw. 29 kwietnia opublikowano poprawioną wersję tego projektu. Jak podaje PAP, projekt ten przewiduje, że jednorazowy bon energetyczny będzie miał wartość:
- 300 zł dla jednoosobowego gospodarstwa domowego, 
- 400 zł dla 2-3 osobowego gospodarstwa domowego, 
- 500 zł dla 4-5 osobowego gospodarstwa domowego, 
- 600 zł, a dla sześcio- i więcej osobowego gospodarstwa domowego.

Natomiast, gdy główne źródło ogrzewania danego gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną i jest wpisane lub zgłoszone do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków bon energetyczny ma mieć wyższą wartość. Ma to być 600 zł dla gospodarstwa jednoosobowego,  800 zł dla gospodarstwa 2-3 osobowego, 1000 zł dla gospodarstwa 4-5 osobowego i 1200 zł dla sześcio- i więcej osobowego gospodarstwa domowego.

Zmiany techniczne do ustaw chroniących odbiorców energii

W projekcie ustawy proponuje się doprecyzowanie przepisów ustaw wprowadzających mechanizmy ochronne dla odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła w 2023 r. oraz w 2024 r. w zakresie m.in.:

- usprawnienia realizacji wypłat rekompensat dla podmiotów uprawnionych przez Zarządcę Rozliczeń S.A. z tytułu stosowania przez te podmioty mechanizmów osłonowych w zakresie cen energii elektrycznej i gazu (w szczególności uporządkowanie terminów na składanie różnych rodzajów wniosków, aby uniknąć ich kumulacji w określonych terminach),

- doprecyzowania i uzupełnienia przepisów umożliwiających stosowanie przez sprzedawców upustu na rachunku w rozliczeniach z odbiorcami energii elektrycznej w roku 2024 z tytułu oszczędnego zużycia tej energii (m.in. uzupełnienia w zakresie pozyskiwania danych pomiarowych od operatorów systemów dystrybucyjnych potwierdzających redukcję zużycia oraz doprecyzowanie terminów na wypłatę upustu i sposobu jego obliczania dla prosumentów),

- uzupełnienie przepisów dotyczących sprawozdań częściowych i końcowego, a także zapewnienie efektywności funkcjonowania obowiązku odpisu na Fundusz dla wszystkich podmiotów zobowiązanych do dokonania odpisu na Fundusz (m.in. doregulowanie kompetencji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w zakresie kontroli podmiotów objętych obowiązkiem odpisu na Fundusz oraz uzupełnienie przepisów dotyczących stosowania przepisów realizacji obowiązku odpisu na Fundusz w przypadku braku sprawozdań częściowych i końcowego).

Zmiany w Prawie energetycznym

W Prawie energetycznym:

a) ma zostać dodany nowy przepis (art. 45 aa), zgodnie z którym Prezes URE będzie miał prawo wglądu do dokumentów oraz żądania przedstawienia dokumentów lub informacji od właściciela lub zarządcy budynku wielolokalowego, o którym mowa w art. 45a ust. 6, dotyczących wyposażenia lokali budynku wielolokalowego w przyrządy pomiarowe lub urządzenia umożliwiające rozliczanie kosztów ciepła według zużycia kosztów ogrzewania oraz zużycia ciepłej wody w takich lokalach budynku wielolokalowego, a także stosowania rozliczania kosztów według zużycia oraz wypełniania obowiązków informacyjnych, o których mowa w art. 45a ust. 4a i art. 45c.,

b) nastąpi zmiana art. 47 ust. 2g w celu nałożenia na Prezesa URE obowiązku ogłaszania w terminach do dnia 31 marca i dodatkowo 30 września każdego roku wysokości wskaźnika referencyjnego,

c) nastąpi usunięcie z treści art. 56 ust. 3 pkt 1 zbędnego odwołania ze względu na sprzeczność regulacji w zakresie wysokości wymierzenia kary.

Przepisy dot. prosumenta wirtualnego OZE od 2 lipca 2024 r. Zmiany porządkujące w związku z wejściem w życie Centralnego Systemu Informacji rynku energii (CSIRE)

Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1681) ustaliła rozpoczęcie działania Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE) na dzień 1 lipca 2025 r. Z kolei ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2376) zakłada wejście w życie z dniem 2 lipca 2024 r. przepisów dotyczących prosumenta wirtualnego energii odnawialnej. 
MKiŚ wskazuje, że instytucja i przepisy regulujące funkcjonowanie prosumenta wirtualnego energii odnawialnej są uzależnione od działania CSIRE. W związku z powyższym, konieczna jest harmonizacja terminu wejścia w życie przepisów dotyczących instytucji prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z terminem wejścia w życie CSIRE. Kwestia może być uregulowana (alternatywnie) w ramach inicjatywy ujętej w projekcie ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw

Omawiana ustawa ma dotyczyć również cen paliw gazowych i ciepła systemowego.

Ceny paliw gazowych w II połowie 2024 roku

Celem projektowanych przepisów jest zapewnienie do 31 grudnia 2024 r. dostaw paliw gazowych na stabilnym, akceptowalnym dla odbiorców poziomie cenowym.

Projektowane zmiany zakładają:
- zmianę ceny maksymalnej paliw gazowych do poziomu taryfy dla paliw gazowych zatwierdzonej dla przedsiębiorstwa energetycznego, o którym mowa w art. 62c ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne lub na poziomie taryfy dla obowiązującej dla tego przedsiębiorstwa w dniu 1 stycznia 2022 r.;
- modyfikację systemu rekompensat dla sprzedawców paliw gazowych stosujących cenę maksymalną dla odbiorców końcowych objętych taryfą;
- rekalkulację taryfy przedsiębiorstwa energetycznego, o którym mowa w art. 62c ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne oraz mechanizm rozliczenia zysków lub strat związanych z skróceniem obowiązywania obecnej taryfy;
- zmiany terminów dla przedsiębiorstw energetycznych, które wynikają z przedłużenia dodatkowej ochrony dla niektórych odbiorców paliw gazowych do 31 grudnia 2024 r.

Zmiany w zakresie rynku ciepła

Projektowana regulacja ma na celu utrzymanie wsparcia dla gospodarstw domowych oraz podmiotów użyteczności publicznej przez pokrycie części należności odbiorców ciepła wobec przedsiębiorstw energetycznych prowadzących działalność niekoncesjonowaną i koncesjonowaną w zakresie wytwarzania ciepła wynikających ze wzrostu kosztów ogrzewania przez wyrównanie, w celu ograniczenia wzrostu opłat za ciepło na określonym poziomie.

Projektowana zmiana przepisów zakłada przedłużenie działania mechanizmu maksymalnej ceny dostawy ciepła do 30 czerwca 2025 r., co stanowi powielenie rozwiązania już zastosowanego w ustawie z dnia 7 grudnia 2023 r. o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła.

Projekt przedłuża system rekompensat dla wytwórców ciepła, ale zmienia wartości średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą.

Do 30 czerwca obowiązują wartości 150,95 zł za GJ netto dla ciepła wytwarzanego w źródłach ciepła opalanych gazem ziemnym lub olejem opałowym oraz 103,82 zł za GJ netto dla ciepła wytwarzanego w pozostałych źródłach.

W II poł. 2024 r. maksymalna cena ciepła ma wynosić 119,39 zł za GJ netto, a w I poł. 2025 r. - 134,97 zł za GJ netto.

Analiza mBank: Rachunki za energię elektryczną wzrosną o 11-13 proc. 

Komentując założenia ustawy o bonie energetycznym w kontekście gospodarstw domowych analitycy mBanku stwierdzili:
"Obecnie obowiązująca cena maksymalna netto to 412 zł, oznacza to zatem wzrost cen o ok. 21 proc. za samą energię. Zakładając, że udział tego składnika w całkowitym rachunku wynosi 50-60 proc., wówczas można liczyć (przy założeniu braku zmian innych kosztów), iż całkowity rachunek wzrośnie o 11-13 proc.".

Podobnie oceniają analitycy banku ING. Ich zdaniem rachunki za prąd wzrosną w II połowie 2024 roku o 13 proc., powiększając inflację o 0,6 pkt proc.

Bon energetyczny - wnioski

Wnioski o wypłatę bonu energetycznego trzeba będzie złożyć od 1 sierpnia do 30 września 2024 r. - tak wynika z projektu ustawy o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

W dniu 29 kwietnia 2024 r. projekt został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów. Zgodnie z porządkiem obrad RM, rząd ma się nim zająć na posiedzeniu 7 maja br.
Jedna ze zmian, jaka znalazła się w projekcie, dotyczy przesunięcia terminu na składanie wniosków o wypłatę bonu energetycznego z 15 lipca na 1 sierpnia. Zgodnie z projektem, wnioski te będzie się składało odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta od 1 sierpnia do 30 września 2024 r.

Zgodnie z projektem gmina na rozpatrzenie wniosku o przyznanie bonu energetycznego będzie miała 60 dni, a wypłata pieniędzy powinna być zrealizowana w bieżącym roku oraz na początku 2025.

Bon energetyczny - kwoty, kryterium, dochodowe

Projektowane przepisy wprowadzają również bon energetyczny, który będzie skierowany dla odbiorców zagrożonych tzw. ubóstwem energetycznym. Bon będzie można otrzymać po spełnieniu kryterium dochodowego, a jego wysokość będzie zróżnicowana, w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym. „Podwyższonym wsparciem objęte zostaną mniej zamożne gospodarstwa domowe, których źródła ogrzewania zasilane są energią elektryczną (np. pompy ciepła, piece akumulacyjne)” – dodano w uzasadnieniu projektu.

Bon energetyczny będzie świadczeniem pieniężnym dla gospodarstw domowych, których dochody nie przekraczają 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym albo 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.

W przypadku gospodarstwa jednoosobowego, bon będzie miał wysokość 300 zł; w gospodarstwie składającym się z 2 do 3 osób – 400 zł; w gospodarstwie składającym się z 4 do 5 osób – 500 zł; w gospodarstwie składającym się z co najmniej 6 osób – 600 zł.

Jeśli w gospodarstwie domowym wykorzystywane są źródła ogrzewania zasilane energią elektryczną, to bon energetyczny wzrośnie o 100 proc.

Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, z bonu energetycznego skorzystają m.in. mniej zamożni emeryci ze świadczeniem poniżej minimalnej emerytury, emeryci i renciści ze świadczeniem równym najniższej emeryturze czy też beneficjenci pomocy socjalnej.

Źródło: Projekt ustawy o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw.