Choć darowizny między najbliższymi krewnymi często korzystają z pełnego zwolnienia z podatku, fiskus nie pozostawia miejsca na dowolność w ich dokumentowaniu. Najnowsza interpretacja podatkowa pokazuje, że nawet spełnienie podstawowych warunków, takich jak zgłoszenie darowizny w terminie i jej otrzymanie od członka rodziny, nie wystarczy, jeśli środki przekazano w gotówce.
- Darowizna w gotówce pomiędzy osobami najbliższymi – co z podatkiem od spadków i darowizn?
- Zwolnienie podatkowe darowizny – tylko przy spełnieniu ściśle określonych warunków!
- Jakie skutki podatkowe wywołuje darowizna gotówkowa?
- Jak uniknąć błędów przy przekazywaniu darowizn pieniężnych?
- Gotówka oznacza podatek, nawet jeśli zgłosisz prawidłowo darowiznę skarbówce!
Darowizny środków pieniężnych między członkami najbliższej rodziny zazwyczaj korzystają z ustawowego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Warunki tego zwolnienia są jednak jasno określone i wymagają bezwzględnego ich spełnienia. Dowodem tego jest indywidualna interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) z dnia 9 maja 2025 roku, która rozstrzyga wątpliwości dotyczące opodatkowania darowizny gotówkowej przekazanej „z ręki do ręki”, mimo zgłoszenia jej do urzędu skarbowego.
Darowizna w gotówce pomiędzy osobami najbliższymi – co z podatkiem od spadków i darowizn?
W opisanym przypadku matka przekazała córce 10 000 euro, które wcześniej przewalutowała na złotówki i wypłaciła w gotówce ze swojego konta. Następnie córka wpłaciła tę kwotę na swoje konto bankowe – wszystko tego samego dnia i w tym samym banku. Obdarowana kobieta zgłosiła darowiznę w ustawowym terminie i uznała, że transakcja ta spełnia wymogi do skorzystania z tzw. zwolnienia grupy „0”, przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Dyrektor KIS jednak uznał takie stanowisko za nieprawidłowe. Mimo spełnienia warunku zgłoszenia darowizny w terminie oraz przynależności do najbliższej rodziny, kluczowy warunek – udokumentowanie przekazania środków bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek bankowy obdarowanego – nie został spełniony. W związku z tym, darowizna ta podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Zwolnienie podatkowe darowizny – tylko przy spełnieniu ściśle określonych warunków!
Aby móc skorzystać z preferencyjnego zwolnienia podatkowego, należy spełnić wszystkie warunki wynikające z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
- Zgłoszenie darowizny do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy.
- Otrzymanie darowizny od najbliższych: małżonka, rodziców, dzieci, dziadków, wnuków, rodzeństwa itd.
- Udokumentowanie przekazania środków: wyłącznie przelewem na rachunek bankowy obdarowanego (rachunek płatniczy, inny rachunek bankowy, SKOK lub przekaz pocztowy).
Brak przelewu ze strony darczyńcy jest najczęstszym błędem powodującym utratę prawa do zwolnienia. W analizowanym przypadku, środki pieniężne zostały przekazane w gotówce, co wyklucza możliwość skorzystania z preferencji.
Jakie skutki podatkowe wywołuje darowizna gotówkowa?
Jeśli darowizna nie spełnia wszystkich wymogów określonych w przepisach, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Dla członków I grupy podatkowej (czyli m.in. rodziców, dzieci, rodzeństwa) obowiązują następujące progi i stawki:
- Kwota wolna od podatku: 36 120 zł.
- Jeśli suma darowizn od jednej osoby w ciągu 5 lat przekracza tę kwotę – obowiązuje podatek:
- do 10 278 zł – 3%
- od 10 278 zł do 20 556 zł – 308,30 zł + 5% od nadwyżki ponad 10 278 zł
- ponad 20 556 zł – 822,20 zł + 7% od nadwyżki ponad 20 556 zł
W analizowanej sprawie, darowizna (po przeliczeniu na złotówki) mogła przekroczyć limit 36 120 zł, co oznacza, że obdarowana będzie musiała złożyć deklarację SD-3 i opłacić należny podatek.
Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory
Jak uniknąć błędów przy przekazywaniu darowizn pieniężnych?
Aby darowizna pieniężna między członkami najbliższej rodziny była całkowicie zwolniona z podatku, należy pamiętać o kilku poniższych zasadach:
- Nie przekazuj darowizny w gotówce, nawet jeśli darowizna dotyczy członka najbliższej rodziny.
- Wykonaj przelew bankowy z konta darczyńcy na konto obdarowanego – nie odwrotnie!
- Zachowaj dowód przelewu – to jedyny akceptowalny dokument potwierdzający sposób przekazania środków.
- Zgłoś darowiznę na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania środków (chyba że całkowita suma od jednej osoby nie przekracza limitu).
- Sprawdź wartość poprzednich darowizn – obowiązuje 5-letni okres kumulacji darowizn od jednej osoby.
Ważne! Tylko spełnienie wszystkich trzech warunków zapewni zwolnienie z podatku.
Gotówka oznacza podatek, nawet jeśli zgłosisz prawidłowo darowiznę skarbówce!
Interpretacja indywidualna z 9 maja 2025 roku jednoznacznie potwierdza, że przekazanie darowizny w gotówce – nawet przy zgłoszeniu w terminie – nie zwalnia z podatku, jeśli środki nie zostały przekazane przelewem z konta darczyńcy na konto obdarowanego.
Ten przypadek jest ważnym ostrzeżeniem dla podatników – nawet osoby w grupie „0”, jak dzieci i rodzice, muszą bardzo dokładnie przestrzegać formalnych wymogów, jeśli chcą uniknąć opodatkowania darowizny.
Podstawa prawna:
Pismo z dnia 9 maja 2025 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB2-3.4015.61.2025.2.ASZ Skutki podatkowe darowizny środków pieniężnych
Tabela: Skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn
Poniższa tabela zawiera skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek.
Kwoty nadwyżki w zł | Podatek wynosi | |
ponad | do | |
1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej | ||
| 11 833 | 3% |
11 833 | 23 665 | 355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
23 665 |
| 946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł |
2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej | ||
| 11 833 | 7% |
11 833 | 23 665 | 828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
23 665 |
| 1893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł |
3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej | ||
| 11 833 | 12% |
11 833 | 23 665 | 1420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
23 655 |
| 3313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł |