Rząd szykuje zmiany w podatku CIT, które mają uszczelnić zasady działania fundacji rodzinnych. Nowelizacja ma przeciwdziałać nadużyciom i ograniczyć wykorzystywanie tych instytucji do agresywnej optymalizacji podatkowej, przywracając im pierwotny cel – bezpieczną sukcesję majątku rodzinnego.
- Fundacje rodzinne pod lupą – dlaczego rząd chce zmienić przepisy o CIT?
- Nadużycia w korzystaniu z fundacji rodzinnych – jakie praktyki wykryto?
- Jakie zmiany przewiduje nowelizacja ustawy o CIT dla fundacji rodzinnych?
- Kiedy zmiany mogą wejść w życie i kto odpowiada za projekt?
- Co oznacza to dla przedsiębiorców i rodzin planujących sukcesję majątku?
Fundacje rodzinne pod lupą – dlaczego rząd chce zmienić przepisy o CIT?
Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), oznaczony numerem UD293. Dokument ma charakter uszczelniający i koncentruje się na fundacjach rodzinnych, których zasady działania od początku budziły duże zainteresowanie wśród przedsiębiorców oraz doradców podatkowych.
Celem zmian jest przywrócenie pierwotnej idei tej instytucji, czyli zapewnienia bezpiecznej sukcesji majątku rodzinnego. Dotychczasowe przepisy, obowiązujące od 2023 roku, ujawniły jednak wiele luk i możliwości nadużyć, które – zdaniem rządu – zaczęły podważać sens funkcjonowania fundacji rodzinnej w polskim systemie prawnym.
Nadużycia w korzystaniu z fundacji rodzinnych – jakie praktyki wykryto?
Analizy prowadzone przez resort finansów wykazały, że część fundacji rodzinnych była wykorzystywana wyłącznie jako narzędzie do agresywnej optymalizacji podatkowej. W szczególności pojawiły się przypadki:
- instrumentalnego zakładania fundacji jedynie w celu uzyskania odroczenia podatku, jego znaczącego obniżenia, a nawet całkowitego zwolnienia z CIT,
- wnoszenia majątku do fundacji wyłącznie po to, by później go sprzedać z wykorzystaniem preferencyjnych zasad,
- tworzenia sztucznych struktur przepływu środków między fundacją, fundatorem, beneficjentami i powiązanymi podmiotami,
- obchodzenia ograniczeń dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej przez fundacje rodzinne – m.in. poprzez wykorzystywanie podmiotów transparentnych podatkowo.
Zdaniem ustawodawcy, tego rodzaju działania stoją w sprzeczności z intencją wprowadzenia fundacji rodzinnych do polskiego prawa. Zamiast wspierać międzypokoleniową sukcesję, w wielu przypadkach stały się one narzędziem do omijania podatków.
Jakie zmiany przewiduje nowelizacja ustawy o CIT dla fundacji rodzinnych?
Projekt zakłada wprowadzenie kilku istotnych modyfikacji, które mają ukrócić niepożądane praktyki. Wśród najważniejszych rozwiązań znajdują się:
- obowiązek utrzymania majątku przez 36 miesięcy – dopiero wtedy możliwe będzie skorzystanie z preferencyjnego opodatkowania,
- zakaz unikania CIT poprzez podmioty transparentne podatkowo – fundacje rodzinne nie będą mogły wykorzystywać tego typu struktur do prowadzenia działalności,
- objęcie fundacji reżimem CFC (zagranicznej jednostki kontrolowanej) – co zwiększy kontrolę nad ich transakcjami międzynarodowymi,
- doprecyzowanie zasad opodatkowania przychodów z najmu krótkoterminowego nieruchomości – aby ograniczyć ryzyko nadużyć w tym obszarze.
W praktyce oznacza to, że fundacje rodzinne będą musiały funkcjonować w znacznie bardziej przejrzysty sposób, a możliwości agresywnej optymalizacji podatkowej zostaną mocno ograniczone.
Komplet: Fundacja rodzinna w praktyce + 108 rad, jak uniknąć błędów w sp. z o.o. i P.S.A
Kiedy zmiany mogą wejść w życie i kto odpowiada za projekt?
Za przygotowanie dokumentu odpowiada Ministerstwo Finansów, a osobą nadzorującą prace jest Jarosław Neneman, Podsekretarz Stanu. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2025 roku.
Nowelizacja CIT dotycząca fundacji rodzinnych będzie więc jednym z ważnych tematów drugiej połowy roku. Można spodziewać się, że propozycje zmian wywołają szeroką dyskusję zarówno w środowiskach biznesowych, jak i wśród doradców podatkowych.
Co oznacza to dla przedsiębiorców i rodzin planujących sukcesję majątku?
Fundacje rodzinne pozostaną ważnym narzędziem do zabezpieczania majątku i przekazywania go kolejnym pokoleniom, jednak rząd chce ograniczyć ryzyko ich wykorzystywania w sposób sprzeczny z prawem. Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność dokładniejszego planowania działań i uwzględnienia nowych wymogów podatkowych.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Numer projektu: UD293