Anonimowe wpłaty to nie darowizna. Skarbówka zmienia zdanie

• Początek sprawy z anonimowymi datkami – bloger, kursy i profil na portalu wsparcia
• Odrzucenie wniosku przez skarbówkę i długa droga przez sądy
• Czy anonimowe datki pieniężne to darowizny?
• Symboliczne podziękowania – czy to świadczenie wzajemne?
• Zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu w zakresie darowizn
• Nowa linia interpretacyjna skarbówki - co to oznacza?
• Kwoty wolne i skala podatku od darowizn w 2025 roku

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną, która może stać się punktem zwrotnym w opodatkowaniu wsparcia dla twórców internetowych. Sprawa, rozpoczęta jeszcze w grudniu 2022 roku, przeszła przez dwie instancje sądów administracyjnych i zakończyła się wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 marca 2025 r. dopiero wtedy zmuszając fiskusa do zajęcia merytorycznego stanowiska. Efekt? Po raz pierwszy wprost przyznano, że anonimowe datki nie są darowiznami, a więc nie mieszczą się w katalogu ustawy o podatku od spadków i darowizn. To ważna wiadomość zarówno dla twórców, którzy korzystają z serwisów typu Patronite czy BuyCoffee, jak i dla samych darczyńców, którzy chcą wspierać ulubionych autorów bez ryzyka podatkowego.

Początek sprawy z anonimowymi datkami – bloger, kursy i profil na portalu wsparcia

Spór rozpoczął się, gdy przedsiębiorca – doktor nauk, prowadzący blog edukacyjny, kursy online i działalność gospodarczą – założył profil na portalu crowdfundingowym. Jak opisał we wniosku z 5 grudnia 2022 r., zrobił to „na wyraźną prośbę czytelników i kursantów”, którzy chcieli wyrazić wdzięczność w formie regularnego wsparcia finansowego.

Mechanizm działania był prosty: patroni mogli przekazywać kwoty od 10 zł do 500 zł miesięcznie. W zamian otrzymywali jedynie symboliczne wyrazy wdzięczności – wpisanie na listę patronów, możliwość dołączenia do zamkniętej grupy dyskusyjnej, elektroniczny certyfikat, a w najwyższym progu nawet humorystyczną „czapkę z folii aluminiowej”.

Twórca od początku podkreślał, że nie prowadzi w ten sposób sprzedaży usług czy towarów: „Patroni wspierają mnie nieodpłatnie, kosztem swojego majątku. Wyrazy wdzięczności mają charakter symboliczny i nie stanowią ekwiwalentu wpłat.” Dlatego uznał, że przekazywane kwoty to darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego, a więc – potencjalnie – podlegające podatkowi od spadków i darowizn. Chciał jednak mieć pewność, jak należy je rozliczać.

Odrzucenie wniosku przez skarbówkę i długa droga przez sądy

Początkowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uchylił się od odpowiedzi. W postanowieniu odmówił wydania interpretacji, twierdząc, że wniosek jest niekompletny. Podatnik się nie poddał – złożył zażalenie, a następnie skargę do sądu administracyjnego.

29 września 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił postanowienie organu, wskazując, że sprawa powinna być rozpatrzona merytorycznie. W uzasadnieniu podkreślono, że nawet nietypowe sytuacje podatkowe wymagają stanowiska organów, bo od tego zależy bezpieczeństwo prawne obywateli.

Dyrektor KIS złożył skargę kasacyjną. Jednak 27 marca 2025 r. Naczelny Sąd Administracyjny ją oddalił, a wyrok stał się prawomocny. Tym samym urząd został zmuszony do zajęcia stanowiska w sprawie i wydania interpretacji indywidualnej.

Czy anonimowe datki pieniężne to darowizny?

Najwalniejszym fragmentem interpretacji jest zdanie: „Aby wpłata mogła zostać uznana za darowiznę w celu prawidłowego zgłoszenia do opodatkowania, koniecznym jest, aby darczyńca był możliwy do zidentyfikowania przynajmniej z imienia i nazwiska. Ważne tym samym jest, aby można było przypisać, że dana kwota została przekazana przez ściśle określoną osobę. W przypadku wpłat anonimowych nie można mówić o wskazaniu konkretnego darczyńcy.”

To przełomowe stanowisko. Oznacza bowiem, że anonimowe wpłaty w ogóle nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Nie ma bowiem umowy darowizny – a ta, zgodnie z Kodeksem cywilnym, wymaga dwóch stron: darczyńcy i obdarowanego. Jeśli brakuje możliwości identyfikacji darczyńcy, nie można mówić o darowiźnie w sensie prawnym.

Symboliczne podziękowania – czy to świadczenie wzajemne?

Innym punktem spornym było to, czy certyfikaty, wpisy na listę patronów czy żartobliwe gadżety nie pozbawiają wpłat charakteru darowizny. Podatnik powoływał się na definicję słowa „ekwiwalent” z PWN: „rzecz równa innej wartością”. Podkreślał, że oferowane podziękowania nie mają rynkowej wartości i nie mogą być traktowane jako zapłata.

Skarbówka przyznała mu rację. W interpretacji znalazł się fragment: „Symboliczne gesty wdzięczności nie stanowią świadczenia ekwiwalentnego. Są wyrazem moralnego obowiązku wdzięczności, o którym mowa w orzecznictwie.”

Organ powołał się na wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 27 marca 2018 r. (I ACa 1180/17), w którym stwierdzono: „Nieodpłatne świadczenie darczyńcy, będące jednostronnym aktem jego dobrej woli, rodzi po stronie obdarowanego moralny obowiązek wdzięczności.” Tym samym fiskus uznał, że drobne podziękowania nie pozbawiają wpłat charakteru darowizny, jeśli tylko da się wskazać darczyńcę.

Zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu w zakresie darowizn

Interpretacja przypomina, że ustawa o podatku od spadków i darowizn zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu. W art. 1 wymieniono m.in. dziedziczenie, zapis, darowiznę, zasiedzenie czy nieodpłatną rentę. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podkreślił: „Tylko wskazane enumeratywnie tytuły nabycia mogą powodować obowiązek podatkowy. Samo przysporzenie majątkowe nie wystarczy, jeśli nie mieści się w katalogu ustawowym.”

To oznacza, że fiskus nie może „rozciągać” pojęcia darowizny na sytuacje, które nie spełniają jej cywilnoprawnej definicji. I właśnie dlatego anonimowe datki wypadają poza system podatku od spadków i darowizn.

Nowa linia interpretacyjna skarbówki - co to oznacza?

Interpretacja Dyrektora KIS jest efektem nacisku sądów administracyjnych, które zmusiły organ do rozstrzygnięcia sprawy. Pokazuje też, że fiskus zaczyna rozumieć specyfikę finansowania w internecie – gdzie granica między darowizną, wsparciem symbolicznym a działalnością gospodarczą bywa płynna. Można się spodziewać, że w ślad za tą interpretacją pojawią się kolejne pytania i spory, zwłaszcza dotyczące relacji między darowiznami a działalnością gospodarczą. Ale kierunek jest jasny: anonimowość wyłącza podatek od darowizn.

Interpretacja to przełom w podejściu skarbówki do wsparcia dla twórców internetowych. Po raz pierwszy wprost przyznano, że anonimowe datki nie są darowizną i nie podlegają podatkowi. Jednocześnie potwierdzono, że zidentyfikowane wpłaty mogą być darowiznami, ale ich rozliczanie ogranicza się do kwoty wolnej i pięcioletniego terminu przedawnienia.

To decyzja, która dotyczy tysięcy twórców korzystających z Patronite, BuyCoffee czy podobnych platform. Daje im więcej pewności prawnej, ale nakłada też odpowiedzialność – tam, gdzie darczyńca jest znany, trzeba pamiętać o obowiązkach podatkowych.

Kwoty wolne i skala podatku od darowizn w 2025 roku

Przypomnijmy na koniec, że zasady rozliczania darowizn są ściśle określone w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Kluczowe znaczenie mają kwoty wolne od podatku, o których mowa w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Aktualnie wynoszą one:

• 36 120 zł – dla osób z I grupy podatkowej,
• 27 090 zł – dla osób z II grupy podatkowej,
• 5 733 zł – dla osób z III grupy podatkowej.

Po przekroczeniu tych limitów należy zgłosić darowiznę i rozliczyć podatek według aktualnej skali podatkowej. Skala ta została określona w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. (Dz.U. 2023 poz. 1226):