Przełomowy dla spadkobierców wyrok WSA: nie zapłacą już 19% podatku od natychmiastowej sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, jeżeli spełnią ten warunek

Aleksandra Rybak
rozwiń więcej
wyrok, podatek, nieruchomości, sprzedaż nieruchomości, spadek / Przełomowy dla spadkobierców wyrok WSA: nie zapłacą już 19% podatku od natychmiastowej sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, jeżeli spełnią ten warunek / Shutterstock

Od sprzedaży przed upływem 5 lat, nieruchomości nabytej w drodze spadku (jeżeli przychodu uzyskanego z takiej transakcji nie przeznaczy się w całości na własne cele mieszkaniowe) trzeba zapłacić podatek dochodowy i to niemały, bo wynoszący aż 19% osiągniętego dochodu. „Kluczem” do uniknięcia ww. podatku jest zatem (jeżeli przychodu nie przeznacza się na zakup własnego domu czy mieszkania) upływ ww. 5-letniego okresu. Na sposób jego obliczania, ma wpływ najnowszy, przełomowy wyrok WSA w Rzeszowie, który wielu spadkobiercom pozwoli na uniknięcie kosztownego podatku.

rozwiń >

Sprzedaż nieruchomości należy rozliczyć z urzędem skarbowym – kiedy odpłatne zbycie nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowy (PIT)?

W przypadku odpłatnego zbycia:

  • nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości,
  • spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  • prawa wieczystego użytkowania gruntów,

przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie (m.in. w drodze spadku) lub wybudowanie ww. nieruchomości lub praw i zbycie to nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej – podlega się z tego tytułu opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Przy sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku – okres 5-letni, którego upływ przesądza o zwolnieniu od podatku, liczony jest nieco inaczej

W przypadku, gdy sprzedana nieruchomość została nabyta w drodze spadku – do okresu 5 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości w drodze spadku) wliczany jest nie tylko okres posiadania tej nieruchomości przez spadkobiercę, ale również okres jej posiadania przez spadkodawcę (czyli – zmarłego). Wynika to z dodanego do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w 2018 r. – art. 10 ust. 5. Okres 5 lat należy zatem, w takim przypadku, liczyć nie od końca roku kalendarzowego, w którym spadkobierca nabył (wybudował) tę nieruchomość, a – od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca (zmarły) nabył (lub wybudował) tę nieruchomość.

Przykład

Spadkodawca w lutym 2015 roku kupił mieszkanie. W czerwcu 2020 roku zmarł. Jeżeli jako spadkobierca sprzedałeś tę nieruchomość w 2024 roku, to nie zapłacisz podatku (i nie składasz do urzędu skarbowego zeznania podatkowego PIT-39).

Z obowiązku zapłaty podatku zwolni również przeznaczenie przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku), na własne cele mieszkaniowe

Jeżeli sprzedaż nieruchomości nabytej w drodze spadku, nastąpi przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca nabył (lub wybudował) nieruchomość – podatku PIT nie zapłaci się również w sytuacji, w której przychód uzyskany z ww. odpłatnego zbycia nieruchomości, zostanie przeznaczony na własne cele mieszkaniowe.

Skorzystanie z ww. zwolnienia wymaga jednak spełnienia następującego warunku:

  • wydatki na własne cele mieszkaniowe muszą zostać poniesione nie później niż w terminie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym dokonano zbycia nieruchomości.

Podatku PIT z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku, przed upływem ww. 5-letniego okresu, nie zapłaci się zatem wcale, jeżeli całość uzyskanych przychodów zostanie przeznaczona na własne cele mieszkaniowe i zostaną spełnione ww. warunki. W innym przypadku – trzeba będzie zapłacić podatek w wysokości 19% od podstawy opodatkowania (tj. dochodu ze sprzedaży nieruchomości pomniejszonego o dochód zwolniony).

W celu rozliczenia dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości dokonanego przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości przez spadkodawcę – należy złożyć zeznanie podatkowe PIT-39.

Sprzedaż nieruchomości należy rozliczyć z urzędem skarbowym – jakie są zasady opodatkowania podatkiem dochodowym (PIT) odpłatnego zbycia nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku)?

Jeżeli dokona się zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku przed upływem 5-letniego okresu (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość tę nabył lub wybudował spadkodawca) i dochodu z ww. sprzedaży (w ciągu 3 lat) nie przeznaczy się na własne cele mieszkaniowe – trzeba będzie zapłacić podatek PIT.

Podatek PIT obliczany jest wówczas od uzyskanego dochodu, osiągniętego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów).

Podstawą obliczenia podatku jest dochód, będący różnicą pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych a kosztami uzyskania przychodów, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Ważne

Dochód oblicza się według wzoru:

Dochód = (przychód – koszty uzyskania przychodów) + odpisy amortyzacyjne

Podatek wynosi 19% osiągniętego dochodu.

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych jest cena określona w umowie z kupującym, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (np. opłaty notarialne, koszty pośrednictwa). Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, to urząd skarbowy może określić przychód uwzględniając wartość rynkową. W takiej sytuacji, do obliczenia podatku, bierze się pod uwagę przychód określony przez urząd, a nie ten wskazany w umowie.

Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się udokumentowane wydatki, które poniosło się na nabycie lub wybudowanie nieruchomości lub praw majątkowych (np. prawa wieczystego użytkowania gruntu).

Jeżeli zbywaną nieruchomość lub prawo majątkowe nabyło się w drodze spadku – kosztem uzyskania przychodów jest kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej nieruchomości (prawa majątkowego) przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Przykład

Obliczenie, jaką część zapłaconego podatku od spadków i darowizn można zaliczyć do kosztów:

  • Wartość wszystkich rzeczy i praw majątkowych przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn: 400 000 zł
  • Wartość zbywanej nieruchomości przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn: 100 000 zł
  • Udział wartości zbywanej nieruchomości w łącznej wartości przyjętego spadku: (100 000 zł / 400 000 zł) x 100% = 25%
  • Zapłacony podatek od spadków i darowizn: 46 000 zł
  • Część zapłaconego podatku, która może być zaliczona do kosztów: 46 000 × 25% = 11 500 zł.

Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na spadkobiercę ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez spadkobiercę.

Ciężary spadkowe to:

  • spłacone przez spadkobiercę długi spadkowe,
  • zaspokojone roszczenia o zachowek,
  • wykonane zapisy zwykłe i polecenia

– również w przypadku, gdy spłaciło się długi spadkowe, zaspokoiło roszczenia o zachowek lub wykonało zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia tej nieruchomości lub tego prawa.

Przykład

Obliczenie, jaką część spłaconych długów spadkowych możesz zaliczyć do kosztów:

Spadkobierca nabył spadek o wartości 600 000 zł. Do spadku weszły dwie nieruchomości A i B. Nieruchomość A obciążona była kredytem hipotecznym (ciężar spadkowy). Spadkobierca musi spłacić 120 000 zł i dlatego sprzedaje nieruchomość B o wartości 300 000 zł.

  • Łączna wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych w spadku: 600 000 zł
  • Wartość zbywanej nieruchomości: 300 000 zł
  • Udział wartości zbywanej nieruchomości w łącznej wartości przyjętego spadku: (300 000 zł / 600 000 zł) x 100% = 50%
  • Ciężar spadkowy: 120 000 zł
  • Część ciężaru spadkowego, która może być zaliczona do kosztów: 120 000 × 50% = 60 000 zł.

Ponadto do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość nieruchomości i praw majątkowych poniesione przez spadkobiercę w czasie ich posiadania. Dotyczy to nieruchomości i praw majątkowych nabytych odpłatnie, jak i nieodpłatnie.

Sprzedaż nieruchomości należy rozliczyć z urzędem skarbowym – jakie zaznanie należy złożyć w celu rozliczenia podatku dochodowego (PIT) z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku)?

W celu rozliczenia dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku, dokonanego przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości przez spadkodawcę – należy złożyć zeznanie podatkowe PIT-39.

Zeznanie to, należy złożyć do urzędu skarbowego w formie:

w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym nastąpiło zbycie nieruchomości.

Wyrok WSA przełomowy dla spadkobierców: nie zapłacą już 19% podatku dochodowego od natychmiastowej sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, jeżeli spełnią ten warunek

W dniu 4 września 2025 r., WSA w Rzeszowie wydał wyrok (o sygn. akt I SA/Rz 224/25), dzięki któremu (choć jest to orzeczenie wydane w indywidualnej sprawie) wiele spadkobierców (stosując przez analogię rozumowanie przyjęte przez sąd administracyjny) – będzie mogło uniknąć konieczności zapłaty 19% podatku dochodowego od odpłatnego zbycia „od ręki” (a nie po upływie 5-lat posiadania) nieruchomości nabytej w drodze spadku, jeżeli uzyskanego z takiej transakcji przychodu nie przeznaczają na własne cele mieszkaniowe.

Przedmiotem rozważań WSA w sprawie, w której zapadła ww. wyrok było to, czy – sprzedaż nieruchomości nabytych w drodze spadku przez spadkobierczynię, przed upływem 5 lat od nabycia przez bezpośredniego spadkodawcę (tj. jej ojca) – stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Istotą, było ustalenie momentu nabycia nieruchomości, dla celów liczenia 5-letniego okresu zwolnienia od opodatkowania przy zbyciu, w kontekście zmian wprowadzonych ustawą z 2018 r. (tj. ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła do porządku prawnego normę art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stan faktyczny był następujący: W 2024 r. spadkobierczyni, jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, dokonała sprzedaży nieruchomości, które nabyła w spadku po swoim ojcu i które jeszcze wcześniej stanowiły własność jej dziadków (zostały przez nich nabyte w roku 1997). W ocenie spadkobierczyni, w związku z powyższym – pierwszą datą wejścia ww. nieruchomości do masy spadkowej była śmierć jej babci, kiedy spadkobiercą przedmiotowych nieruchomości został jej dziadek (w kwietniu 2017 r.), a 5 letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od daty nabycia nieruchomości przez pierwszego spadkodawcę, czyli przez jej dziadka (a nie jej ojca, będącego jej bezpośrednim spadkodawcą). W związku z powyższym – uznała ona, że ww. 5-letni okres upłynął i odpłatne zbycie przez nią w 2024 r. własności nieruchomości, nie będzie stanowiło źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

WSA w Rzeszowie podzielił jej pogląd i uznał, że 5-letni okres, po którym sprzedaż nieruchomości nabytej w spadku nie podlega opodatkowaniu, należy liczyć od momentu nabycia nieruchomości przez pierwszego spadkodawcę, nie zaś od nabycia jej przez ostatniego spadkodawcę. Sąd oparł się na wykładni celowościowej wspomnianego powyżej art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zgodnie z którym – w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, okres, o którym mowa w tym przepisie [tj. 5-letni okres], liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę), podkreślając konieczność pełniejszej realizacji sukcesji praw spadkodawców oraz zgodność z celem nowelizacji z 2018 r. W efekcie, Sąd uznał, że sprzedaż nieruchomości przez skarżącą nie powinna być źródłem opodatkowanego przychodu, gdyż 5-letni okres winien być liczony od pierwotnego nabycia nieruchomości przez dziadka spadkobierczyni (a nie przez jej ojca), co wyklucza powstanie obowiązku podatkowego.

Ważne

WSA w Rzeszowie, w ww. wyroku (z dnia 4 września 2025 r., sygn. akt I SA/Rz 224/25), przyjął zatem, że do 5-letniego okresu, po upływie którego sprzedaż nieruchomości nabytej w drodze spadku nie podlega opodatkowaniu – wliczany jest nie tylko okres posiadania ww. nieruchomości przez bezpośredniego spadkodawcę, ale również przez wcześniejszych spadkodawców. Jeżeli zatem, jakaś nieruchomość jest „w rodzinie” od wielu lat i jest przekazywana z pokolenia na pokolenie w drodze dziedziczenia – ww. 5-letni okres, od upływu którego uzależnione jest niepodleganie obowiązkowi podatkowemu – w ocenie sądu – obejmuje cały okres, w którym taka nieruchomość „pozostaje” w rodzinie, a nie wyłącznie okres, w którym była ona w posiadaniu spadkobiercy i jego bezpośredniego spadkodawcy.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 163 z późn. zm.)
  • Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 4 września 2025 r., sygn. akt I SA/Rz 224/25
Infor.pl
Stawka godzinowa za pracę w nocy w październiku 2025 r. W tym miesiącu należy się najmniej
01 paź 2025

W tym miesiącu należy się najmniej za pracę w nocy. Stawka godzinowa w październiku 2025 r. jest najniższa, ponieważ mamy największą liczbę godzin pracy w roku. Ile wynosi stawka za godzinę pracy w nocy?

Nie tylko punkty 7 i 8. Kolejne problemy z orzekaniem o niepełnosprawności
01 paź 2025

Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak ponownie apeluje o zmianę działania komisji orzekających o niepełnosprawności. Do Biura RPD wciąż wpływają zastrzeżenia rodziców, zaniepokojonych formą przeprowadzania wywiadu i badania z udziałem dziecka.

Pracowników zaskoczyły niższe wpływy na konta. Z czego wynikają? Można jeszcze złożyć pracodawcom odpowiednie oświadczenia
01 paź 2025

Jesień zaskoczyła pracowników nie tylko niskimi temperaturami, ale również niższymi wpływami na konta. Skąd się wziął nagły spadek wynagrodzenia? Dotyczy tych osób, które nie złożyły pracownikom stosownych oświadczeń.

Kiedy seniorzy stracą prawo jazdy? Aktualne zasady na październik 2025 – sprawdź, czy dotyczy to Ciebie
01 paź 2025

Czy seniorzy tracą prawo jazdy z powodu wieku? A może wystarczy choroba? A co z punktami karnymi? W praktycznym poradniku wyjaśniamy, co naprawdę decyduje o utracie uprawnień i jakie przepisy obowiązują kierowców w starszym wieku. Sprawdzamy też, kiedy decyzję podejmuje lekarz, a kiedy starosta lub sąd. Dzięki temu dowiesz się, jak uniknąć problemów i zachować prawo jazdy na dłużej.

Akcyzą w cydr. Polscy producenci rozczarowani
01 paź 2025

Jak wiadomo, Polska jabłkiem stoi. Ale zamiast wykorzystywać własny surowiec i budować rynek, oddajemy pole zagranicznym koncernom – z goryczą mówią polscy producenci cydru. Ku zaskoczeniu branży, te niskoalkoholowe napoje produkowane z polskich jabłek, trafiły na listę produktów objętych podwyżką akcyzy zapowiedzianą niedawno przez rząd. Dotychczasowa akcyzowa mapa drogowa została zatem nie tyle urealniona, jak określa to Ministerstwo Finansów, ale też rozszerzona, bo cydry i perry były z niej dotąd wyłączne. A to oznacza duże ryzyko zahamowania rozwoju tej i tak bardzo małej, bo traktowanej po macoszemu, kategorii.

Po 50. roku życia przysługuje to świadczenie - nawet 2250 zł miesięcznie. Dla kogo? Jakie warunki?
01 paź 2025

Wielu Polaków po pięćdziesiątce zaczyna mierzyć się z problemami zdrowotnymi, które utrudniają codzienną aktywność zawodową. Niewiele osób wie, że w takich sytuacjach można skorzystać z dodatkowego wsparcia finansowego, które pomaga utrzymać bezpieczeństwo domowego budżetu. Sprawdzamy, ile dokładnie wynosi to świadczenie w 2025 roku, kto może je otrzymać i jakie warunki trzeba spełnić.

Obywatele Ukrainy po 30 września 2025 r. Przedłużony legalny pobyt w Polsce do 4 marca 2026 r. Prezydent podpisał nową ustawę
01 paź 2025

Nowe przepisy o obywatelach Ukrainy w Polsce weszły w życie. Prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawę. Do kiedy jest przedłużony legalny pobyt Ukraińców? Jakie zmiany wprowadziła ostatnia nowelizacja przepisów?

Faktury w zamówieniach publicznych – integracja PEF z KSeF od 2026 r.
01 paź 2025

Od 1 lutego 2026 r. wchodzi w życie pełna integracja Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) z Platformą Elektronicznego Fakturowania (PEF). Zmiany te obejmą m.in. zamówienia publiczne, a także relacje B2G (Business-to-Government). Oznacza to, że przedsiębiorcy realizujący kontrakty z administracją publiczną będą zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Ministerstwo Finansów w Podręczniku KSeF 2.0 wyjaśnia, jakie zasady będą obowiązywać i jakie rodzaje faktur z PEF będą przyjmowane w KSeF.

Stała rekrutacja zamiast gaszenia pożarów – RPO zmienia rynek pracy
01 paź 2025

Rosnące braki kadrowe i coraz większa konkurencja o pracowników sprawiają, że przedsiębiorstwa sięgają po nowe narzędzia, które pozwalają skutecznie zarządzać rekrutacją. Jednym z najdynamiczniej rozwijających się trendów w Polsce, jak i na rynkach międzynarodowych, jest stała rekrutacja (Recruitment Process Outsourcing, RPO).

Duże zmiany w finansach seniorów. ZUS wysyła listy o podwyżkach emerytur. Każdy senior zyska! Ile dokładnie?
01 paź 2025

Od 1 marca 2026 roku świadczeniobiorcy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych otrzymają wyższe emerytury i renty. Wzrost ten będzie różny dla poszczególnych osób – najniższe świadczenia zostaną podniesione nawet o 150 złotych, podczas gdy wyższe będą waloryzowane procentowo. Dzięki temu każdy senior odczuje realną zmianę w swoich finansach już po pierwszej wypłacie. Oto szczegóły.

pokaż więcej
Proszę czekać...