Duże zmiany w finansach seniorów. ZUS wysyła listy o podwyżkach emerytur. Każdy senior zyska! Ile dokładnie?

• Duże zmiany w finansach seniorów. ZUS wysyła listy o podwyżkach emerytur. Każdy senior zyska! Ile dokładnie?
• Analiza proponowanych podwyżek emerytur
• Waloryzacja a świadczenia dodatkowe: "trzynastka" i "czternastka"
• Koszty waloryzacji

Duże zmiany w finansach seniorów. ZUS wysyła listy o podwyżkach emerytur. Każdy senior zyska! Ile dokładnie?

Waloryzacja emerytur odbywa się raz w roku, 1 marca, a procedura ta leży w gestii Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Aby senior został automatycznie objęty przeliczeniem, musi mieć prawo do świadczenia najpóźniej do 29 lutego. W takim przypadku ZUS samodzielnie przelicza kwotę i wysyła decyzję listownie lub udostępnia ją poprzez PUE. Należy zaznaczyć, że osoby, które przejdą na emeryturę dopiero w marcu 2026 roku, pierwszą waloryzację odczują dopiero rok później. Warto również pamiętać, że od każdej podwyżki brutto potrącane są składka zdrowotna i podatek.

Analiza proponowanych podwyżek emerytur

Przedstawiono trzy główne warianty waloryzacji na 2026 rok, z których każdy różnie wpływa na poszczególne świadczenia.

1. Wariant ustawowy (4,9 proc.): Zakłada inflację powiększoną o 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia.
2. Wariant związków zawodowych: Proponuje inflację plus 50 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia, co oznaczałoby wyższy wskaźnik waloryzacji.
3. Propozycja prezydenta: Brak danych w źródłach, jednak kontekst sugeruje, że mógł on proponować inne warianty lub wspierać wyższy wskaźnik niż ten przyjęty przez rząd.

Propozycja prezydencka (+150 zł) jest najkorzystniejsza dla osób pobierających najniższe emerytury, nieprzekraczające 2 600 zł brutto. Na przykład, minimalne świadczenie (1 878,91 zł) wzrosłoby w tym wariancie o pełne 150 zł, podczas gdy w wariancie rządowym (4,9 proc.) jedynie o 92,07 zł, a w związkowym (5,95 proc.) o 111,80 zł. Z kolei seniorzy ze świadczeniami w przedziale 3 000 zł do 4 000 zł zyskają więcej na wariancie procentowym – dla emerytury wynoszącej 4 000 zł podwyżka związkowa (5,95 proc.) osiągnęłaby 238 zł, a prezydencka i rządowa wyniosłyby 196 zł.

Waloryzacja a świadczenia dodatkowe: "trzynastka" i "czternastka"

Waloryzacja ma bezpośredni wpływ na wysokość dodatkowych świadczeń - trzynastej i czternastej emerytury. "Trzynastka", wypłacana w kwietniu, jest zawsze równa kwocie minimalnej emerytury po waloryzacji. Oznacza to, że przy utrzymaniu wariantu rządowego (4,9 proc.), każdy senior otrzyma w kwietniu 2026 roku 1 970,98 zł brutto. Z kolei "czternastka" (wypłacana we wrześniu) uzależniona jest od progu dochodowego wynoszącego 2 900 zł brutto. Emeryci z niższym świadczeniem otrzymają pełną kwotę (1 970,98 zł), natomiast u osób przekraczających ten próg świadczenie to jest pomniejszane na zasadzie "złotówka za złotówkę". Prawo do "czternastki" jest całkowicie tracone, gdy dochód przekracza 4 728,91 zł brutto. Przykładowo, emeryt ze świadczeniem 3 200 zł otrzyma "czternastkę" pomniejszoną o 300 zł (3 200 zł - 2 900 zł), natomiast przy 4 000 zł dochodu prawo do świadczenia zostaje utracone z uwagi na przekroczenie limitu.

Koszty waloryzacji

Koszty waloryzacji są pokrywane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS), który wymaga corocznego uzupełnienia dotacją z budżetu państwa. Łączny koszt waloryzacji, powiększony o wypłatę "trzynastek" i "czternastek", przekroczył w 2025 roku 50 miliardów złotych.