7000 zł zasiłku pogrzebowego jednak szybciej trafi na konta bankowe. Zmiana zasad wypłaty ważnego świadczenia przez ZUS już na biurku Prezydenta

Aleksandra Rybak
rozwiń więcej
zasiłek pogrzebowy, świadczenie, ZUS, prezydent, zasiłek / 7000 zł zasiłku pogrzebowego jednak szybciej trafi na konta bankowe. Zmiana zasad wypłaty ważnego świadczenia przez ZUS już na biurku Prezydenta / Shutterstock

W dniu 7 sierpnia 2025 r., Senat przyjął bez poprawek projekt ustawy zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych autorstwa MRPiPS, która zakłada zmianę zasad wypłaty zasiłku pogrzebowego, w tym m.in. – skrócenie terminu, jaki ZUS będzie miał na wypłatę zasiłku beneficjentom tego świadczenia. To jednak nie jedyne uproszczenia, jakie wprowadza rządowa nowelizacja, w zakresie przyznawania prawa do zasiłku pogrzebowego, która trafia właśnie na biurko Prezydenta.

rozwiń >

Zasiłek pogrzebowy – komu i w jakiej wysokości przysługuje to świadczenie, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami?

Zasiłek pogrzebowy, to świadczenie, które przysługuje na podstawie ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa FUS), którego celem jest pokrycie kosztów pogrzebu. Świadczenie to, może otrzymać każdy (niezależnie od osiąganego dochodu), kto pokrył koszty pogrzebu, osoby, która:

  1. była ubezpieczona w ZUS (tzn. objęta ubezpieczeniem emerytalnym i rentowymi, także z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego),
  2. miała przyznane prawo do emerytury lub renty,
  3. nie miała przyznanej emerytury lub renty, ale – w dniu śmierci – spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania,
  4. miała przyznaną emeryturę pomostową,
  5. miała przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
  6. zmarła w czasie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu ubezpieczenia,
  7. pobierała świadczenie pieniężne jako cywilna niewidoma ofiara działań wojennych,
  8. pobierała świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny,
  9. pobierała rentę socjalną,
  10. zmarła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach,
  11. była członkiem rodziny osoby wymienionej w punktach 1, 2, 4, 5, 8 lub 10 powyżej.

Za członków rodziny, o których mowa powyżej, uznaje się:

  • małżonka (wdowę, wdowca, a także małżonka pozostającego w separacji),
  • rodziców, ojczyma, macochę oraz osobę przysposabiającą,
  • dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
  • dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej,
  • inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności,
  • rodzeństwo,
  • dziadków,
  • wnuki oraz
  • osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.

Zasiłek pogrzebowy może otrzymać zarówno osoba z rodziny zmarłego, ale także osoba obca lub instytucja (pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związek wyznaniowy), jeżeli pokryła koszty pogrzebu.

Aktualnie (tj. niezmiennie od 1 marca 2011 r.) zasiłek pogrzebowy przysługuje w kwocie 4000 zł, przy czym kwota ta nie podlega waloryzacji przy zastosowaniu średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Kwota zasiłku pogrzebowego, nie została zatem zwiększona od ponad 14 lat. Nie ulega natomiast wątpliwości, iż – w powyższym okresie – znacznie wzrosły koszty pochówku.

Świadczenie w kwocie odpowiadającej równowartości 4000 zł otrzyma obecnie członek rodziny zmarłego, który poniósł koszty jego pogrzebu, niezależnie od rzeczywistej kwoty tych kosztów. Osoby obce dla zmarłego (lub niemieszczące się w ww. katalogu członków rodziny), pracodawcy, domy pomocy społecznej, gminy, powiaty oraz osoby prawne kościoła lub związku wyznaniowego – mogą natomiast ubiegać się o kwotę odpowiadającą rzeczywiście poniesionym kosztom pogrzebu, nie otrzymają jednak więcej jak 4000 zł.

Zasiłek pogrzebowy – w jakiej wysokości, świadczenie to będzie przysługiwać już niebawem?

Celem zmniejszenia obciążenia finansowego osób pokrywających koszty pogrzebu – w dniu 9 maja 2025 r. została przyjęta ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2025 r., poz. 718), która zwiększa kwotę zasiłku pogrzebowego z 4000 zł do 7000 zł. Ponadto – wprowadza ona coroczną waloryzację ww. świadczenia od dnia 1 marca, ale tylko jeżeli wskaźnik waloryzacji będzie wyższy niż 105. Wskaźnikiem ww. waloryzacji będzie przy tym – średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, ogłaszany przez Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. W ramach waloryzacji – wysokość zasiłku pogrzebowego, ulega będzie zwiększeniu o wskaźnik waloryzacji i podlegać ogłoszeniu przez Prezesa ZUS, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed terminem kolejnej waloryzacji.

Zgodnie z ww. nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – nie zmienią się natomiast zasady przyznawania zasiłku członkom rodziny zmarłego i pozostałym osobom oraz instytucjom, tzn. – członkowie rodziny nadal będą mogli liczyć na świadczenie w pełnej kwocie, niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu, a pozostałe osoby i instytucje, które poniosły koszt pogrzebu – będą mogły otrzymać świadczenie w wysokości stanowiącej równowartość poniesionych kosztów pogrzebu, nie więcej jednak niż 7000 zł.

Zasiłek pogrzebowy – od kiedy świadczenie w wyższej kwocie?

Ustawa z dnia 9.05.2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, zwiększająca kwotę zasiłku pogrzebowego, wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. Świadczenie w zwiększonej kwocie, będzie przysługiwało z tytułu pokrycia kosztów pogrzebu osób, których śmierć nastąpi od dnia wejścia w życie ustawy, czyli nie wcześniej niż od 1 stycznia 2026 r. Pierwsza waloryzacja zasiłku – o ile wskaźnik waloryzacji będzie wyższy niż 105 – zostanie natomiast przeprowadzona już w marcu 2026 r.

Jakie zasady w zakresie wypłaty zasiłku pogrzebowego (w tym – terminu jego wypłaty) przez ZUS, wynikają z aktualnie obowiązujących przepisów?

Aktualnie, w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – brak jest szczególnych regulacji odnoszących się do wydawania decyzji w sprawie zasiłku pogrzebowego oraz zasad wypłaty tego zasiłku. W ocenie MRPiPS – ze względu na szczególny charakter świadczenia, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, konieczne zatem jest uregulowanie powyższej kwestii.

W zakresie terminu na wypłatę zasiłku pogrzebowego, zastosowanie znajduje przepis art. 118 ust. 1 ustawy FUS, na podstawie którego przyjęto, że termin na załatwienie sprawy wynosi 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do stwierdzenia uprawnień do zasiłku.

W ustawie FUS brak jest ponadto regulacji dotyczących pośrednictwa zakładów pogrzebowych przy składaniu wniosków o zasiłek pogrzebowy. Jak informuje MRPiPS – praktyka przyjęta przez ZUS, polega jednak na dopuszczaniu możliwości występowania zakładów pogrzebowych, w imieniu swoich klientów (na podstawie udzielonego przez nich upoważnienia), do ZUS, w sprawie wypłaty zasiłku pogrzebowego zakładowi pogrzebowemu za udzielone usługi. ZUS przyjął ten tryb wyjątkowo, tylko w odniesieniu do wniosków składanych przez członków rodziny.

Nowe zasady wypłaty zasiłku pogrzebowego przez ZUS – bez decyzji i w krótszym terminie [projekt ustawy, który trafi na biurko Prezydenta]

Opracowany przez MRPiPS projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk sejmowy nr: 1446), który w dniu 7 sierpnia 2025 r. został przyjęty, bez poprawek, przez Senat – zakłada, iż – co do zasady – ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości nie będzie wymagało wydania decyzji administracyjnej przez ZUS (art. 1 pkt 1 lit. b projektowanej ustawy). Od powyższej zasady przewidziano jednak kilka wyjątków. I tak – zasiłek pogrzebowy, będzie przyznawany wyłącznie na podstawie decyzji ZUS w razie poniesienia kosztów pogrzebu przez:

  • więcej niż jedną osobę lub podmiot (pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, powiat, osobę prawną kościoła lub związek wyznaniowy), tj. gdy zasiłek pogrzebowy ulegać będzie podziałowi między te osoby lub podmioty – proporcjonalnie do poniesionych przez nie kosztów pogrzebu,
  • inną osobę niż członek rodziny, pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związek wyznaniowy, tj. gdy zasiłek pogrzebowy przysługiwać będzie w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu (nie wyższej niż określona w art. 80 ustawy FUS, czyli obecnie – 4000 zł, a od 1 stycznia 2026 r. – 7000 zł).
Ważne

Z powyższego wynika zatem, że ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego nie będzie wymagało wydania decyzji przez ZUS, jeżeli zasiłek pogrzebowy przysługiwać będzie w kwocie 4000 zł (a od 1 stycznia 2026 r. odpowiednio – 7000 zł) niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu, gdy koszty te poniosła jedna osoba – członek rodziny zmarłego. Natomiast – jeżeli koszty pogrzebu poniosła osoba obca dla zmarłego lub inny podmiot albo zasiłek pogrzebowy przysługuje proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu (a nie w kwocie zryczałtowanej) – ZUS będzie wydawał decyzję ustalającą prawo do zasiłku pogrzebowego.

Zgodnie z art. 1 pkt 2 projektowanej ustawy – w celu ustalenia prawa do zasiłku pogrzebowego, wniosek o jego przyznanie, będzie trzeba zgłosić bezpośrednio do organu rentowego lub za pośrednictwem zakładu pogrzebowego. Dzięki temu – nastąpi uregulowanie trybu pośrednictwa zakładów pogrzebowych we wnioskowaniu o zasiłek pogrzebowy. Jak podkreśla MRPiPS w uzasadnieniu projektu – rozwiązanie to, wpisuje się w model składania wniosków o świadczenia emerytalno-rentowe. W ustawie FUS przyjęto bowiem, że wnioski w sprawie przyznania świadczeń zgłasza się w organie rentowym bezpośrednio lub za pośrednictwem płatnika składek (art. 116 ust. 3 ustawy FUS). W przypadku, gdy o zasiłek pogrzebowy (w imieniu osoby uprawnionej do świadczenia) wnioskować będzie zakład pogrzebowy – będzie on jednak musiał dysponować upoważnieniem udzielonym my przez świadczeniobiorcę, które obejmować będzie prawo do złożenia (w imieniu świadczeniobiorcy, przez ww. zakład) wniosku o zasiłek wraz z dokumentami oraz do wypłaty zasiłku pogrzebowego na rachunek bankowy tego zakładu. W związku z powyższym (co zostało uregulowane również w art. 1 pkt 5 projektowanej ustawy) – w takich przypadkach, wypłata zasiłku pogrzebowego w całości albo w części, będzie mogła następować na konto bankowe zakładu pogrzebowego, wskazane w upoważnieniu udzielonym mu przez osobę uprawnioną do zasiłku.

W kwestii terminu wypłaty przez ZUS zasiłku pogrzebowego – jak zostało już wspomniane powyżej – obecnie, wynosi on 30 dni. Z uwagi na fakt, iż zasiłek pogrzebowy jest świadczeniem o szczególnym charakterze, wypłacanym w szczególnych okolicznościach, z powodu śmierci bliskiej osoby, a organizacja pochówku łączy się z koniecznością pokrycia jego (nierzadko niemałych) kosztów – MRPiPS zdecydowało, iż termin na wydanie decyzji w sprawie prawa do zasiłku pogrzebowego przez ZUS, powinien wynosić maksymalnie 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji w tej sprawie (art. 1 pkt 3 lit. b projektowanej ustawy). Jeżeli w wyniku decyzji zostanie ustalone prawo do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokość – ZUS wypłaci zasiłek w ciągu kolejnych 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Natomiast w przypadku gdy ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości nie wymaga wydania decyzji – zasiłek będzie wypłacony przez ZUS w ciągu 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do zasiłku (art. 1 pkt 4 projektowanej ustawy). W praktyce – według niepisanych zasad przyjętych przez ZUS – zasiłek pogrzebowy, w większości przypadków, był dotychczas wypłacany z zachowaniem powyższych terminów (średni czas obsługi wniosku o zasiłek pogrzebowy wynosi bowiem, jak podaje ZUS – 12 dni), jednak ze względu na wagę świadczenia, jakim jest zasiłek pogrzebowy – kwestia ta, w ocenie MRPiPS, wymaga uregulowania na poziomie ustawowym. Jest to zmiana korzystna dla świadczeniobiorców, gdyż – zgodnie z przepisami, zakłada skrócenie terminu na wypłatę zasiłku, który obecnie (w oderwaniu od praktyki stosowanej przez ZUS) może wynosić nawet 30 dni.

Kiedy nowe zasady wypłaty zasiłku pogrzebowego przez ZUS miałyby wejść w życie?

Zgodnie z art. 3 projektowanej ustawy – przepisy wprowadzające nowe zasady wypłaty zasiłku pogrzebowego przez ZUS (w tym skrócony termin jego wypłaty) – mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. (czyli jednocześnie z wejściem w życie ustawy zwiększającej kwotę przysługującego zasiłku pogrzebowego z 4000 zł do 7000 zł). Pierwotna wersja projektu zakładała krótszy termin jego wejścia w życie – 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy, ale na etapie prac parlamentarnych nad projektem ustawy – został on wydłużony. Jednocześnie, w ustawie zastrzeżono, iż do postępowań w sprawie zasiłku pogrzebowego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy – będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe.

Projekt ustawy wprowadzający powyższe zasady jest już niemalże na końcu swojej drogi przez proces legislacyjny, gdyż 7 sierpnia br. – został zatwierdzony, bez poprawek, przez Senat. Teraz zatem trafi do podpisu na biurko Prezydenta.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 9.05.2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2025 r., poz. 718)
  • Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1631 z późn. zm.)
  • Ustawa z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1283 z późn. zm.)
  • Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk sejmowy nr: 1446)
Infor.pl
Pilotaż skróconego czasu pracy - nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września. Kto może wziąć udział i co wynika z regulaminu? 50 mln złotych dla pracodawców
13 sie 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało w komunikacie, że od 14 sierpnia 2025 r. do 15 września 2025 r. pracodawcy z całej Polski – zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego – mogą składać wnioski do pilotażu skróconego czasu pracy. To pierwszy tego typu program w tej części Europy. Autorem pilotażu jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Na testowanie nowych modeli organizacji pracy w latach 2025-2027 trafi 50 mln zł. Lista projektów rekomendowanych do realizacji zostanie opublikowana nie później niż 15 października 2025 r.

Odpowiedzialność osobista członków zarządu za długi i podatki spółki. Co zrobić, by jej uniknąć?
13 sie 2025

Odpowiedzialność osobista członków zarządu bywa często bagatelizowana. Tymczasem kwestia ta może urosnąć do rangi rzeczywistego problemu na skutek zaniechania. Wystarczy zbyt długo zwlekać z oceną sytuacji finansowej spółki albo błędnie zinterpretować oznaki niewypłacalności, by otworzyć sobie drogę do realnej odpowiedzialności majątkiem prywatnym.

Umowy PPA w 2025 r. – korzyści i ryzyka dla małych i średnich firm w Polsce
13 sie 2025

Płacisz coraz wyższe rachunki za prąd? Coraz więcej firm w Polsce decyduje się na umowy PPA, czyli długoterminowe kontrakty na energię z OZE, które mogą zagwarantować stałą cenę nawet na 20 lat. To szansa na przewidywalne koszty i lepszy wizerunek, ale też zobowiązanie wymagające spełnienia konkretnych warunków. Sprawdź, czy Twoja firma może na tym skorzystać.

Od 1 września 2025 r. spada wynagrodzenie pracowników młodocianych. Znamy nowe stawki
13 sie 2025

Od września 2025 r. zmienią się minimalne stawki dla pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Obniżka wynika z niższego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2025 r. Sprawdź, ile wyniesie płaca w poszczególnych latach nauki zawodu i przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

Tegoroczni maturzyści mogą się starać o stypendium w wysokości 10 000 zł na rozpoczęcie studiów! Wystarczy złożyć wniosek. Ale trzeba się spieszyć, bo termin mija 18 sierpnia!
13 sie 2025

Jeśli jesteś tegorocznym maturzystą i mieszkasz na wsi lub w małej miejscowości, możesz otrzymać 10 000 zł stypendium pomostowego na dobry start i rozpoczęcie studiów. Termin składania wniosków upływa 18 sierpnia 2025 roku. Oto szczegóły.

Nowe zasady orzekania o niepełnosprawności od 14 sierpnia 2025 r. – mniej czekania, więcej orzeczników
13 sie 2025

Już od 14 sierpnia 2025 r. wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące wydawania orzeczeń o niepełnosprawności. Reforma zmienia składy orzekające i procedury administracyjne. Cel to skrócenie kolejek, większa dostępność orzeczników i szybsze decyzje. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kogo obejmą nowe zasady.

O tym dodatkowym wsparciu finansowym po utracie pracy wie niewielu Polaków. I nie chodzi o zasiłek dla bezrobotnych. Świadczenie to można otrzymać także w przypadku trudnej sytuacji życiowej, długotrwałej choroby lub niepełnosprawności
13 sie 2025

Osoby, które straciły pracę, często nie zdają sobie sprawy, że oprócz zasiłku dla bezrobotnych mogą starać się o dodatkową pomoc finansową z opieki społecznej - zasiłek okresowy. Aby ją otrzymać, muszą jednak spełnić określone kryteria. Kto więc kwalifikuje się do otrzymania zasiłku po utracie zatrudnienia? Oto szczegóły.

Punkty 5, 6, 7 i 8 w orzeczeniu o niepełnosprawności – co oznaczają i jak zapewnić sobie świadczenia w 2025 r.?
13 sie 2025

Brak jednego zapisu w orzeczeniu o niepełnosprawności może oznaczać utratę nawet kilku tysięcy złotych rocznie. W 2025 roku punkty 7 i 8 w części "Wskazania do ulg i uprawnień" nabierają szczególnego znaczenia, bo decydują o dostępie do świadczeń, ulg i usług opiekuńczych. Wyjaśniamy, co oznaczają także punkty 5 i 6. Jak wpływają na prawo do pomocy i co zrobić, jeśli w orzeczeniu brakuje ważnego punktu.

Czym jest faktura ustrukturyzowana? Czy jej papierowa wersja jest fakturą w rozumieniu ustawy o VAT?
13 sie 2025

Sejm już uchwalił nowelizację ustawy o VAT wprowadzającą obowiązek wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych za pomocą KSeF. To dla podatników jest bardzo ważna informacja: gdy zostaną wydane bardzo szczegółowe akty wykonawcze (są już opublikowane kolejne wersje projektów) oraz pojawi się zgodnie z tymi rozporządzeniami urzędowe oprogramowanie interfejsowe (dostęp na stronach resortu finansów) można będzie zacząć interesować się tym przedsięwzięciem.

Czy sztuczna inteligencja odbierze pracę agentom nieruchomości?
13 sie 2025

Rynek pośrednictwa nieruchomości w Polsce znajduje się nadal w fazie rozwoju, a brak obowiązku posiadania licencji wprowadzony ustawą deregulacyjną już ponad 10 lat temu z pewnością mógł mieć wpływ na gorszą jakość usług i postrzeganie zawodu agenta nieruchomości przez konsumenta. Czy AI zabierze im pracę?

pokaż więcej
Proszę czekać...