Punkty 5, 6, 7 i 8 w orzeczeniu o niepełnosprawności – co oznaczają i jak zapewnić sobie świadczenia w 2025 r.?

• Dlaczego te punkty są tak ważne?
• Co oznaczają poszczególne punkty 5, 6, 7 i 8 w orzeczeniu o niepełnosprawności?
• Jak zdobyć brakujący punkt w orzeczeniu o niepełnosprawności?
• Co zrobić, gdy brakuje czasu?
• Jakie zmiany wprowadzono w 2025
• FAQ – najczęściej zadawane pytania
• Podstawy Prawne

Dlaczego te punkty są tak ważne?

Każde orzeczenie o niepełnosprawności zawiera część "Wskazania do ulg i uprawnień", w której komisja zaznacza maksymalnie 10 punktów. To właśnie te wskazania decydują o:

• prawie do świadczenia pielęgnacyjnego, dodatku pielęgnacyjnego lub renty socjalnej,
• dostępie do turnusów rehabilitacyjnych i programu "Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej",
• pierwszeństwie w leczeniu i rehabilitacji,
• korzystaniu z ulg podatkowych i kart parkingowych.

W praktyce urzędnicy najczęściej analizują punkty 5, 6, 7 i 8, bo dotyczą one sprzętu medycznego, potrzeby opieki, samodzielności i współudziału opiekuna. W 2025 r. Ministerstwo Rodziny i Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych wydali wytyczne, aby w orzeczeniach dzieci z chorobami rzadkimi i zespołem Downa punkty 7 i 8 stosować obligatoryjnie, co ma zapobiegać pomijaniu ich w ocenie.

Osoby chorujące na blisko 150 chorób rzadkich (…) otrzymają orzeczenia o niepełnosprawności na stałe (a w przypadku dzieci — do ukończenia 16 lat) z uwzględnieniem punktów 7 i 8 orzeczenia. Punkt 7 oznacza konieczność stałej lub długotrwałej opieki… a punkt 8 — konieczność stałego współudziału opiekuna dziecka…- czytamy w komunikacie jaki wydał Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń.

Co oznaczają poszczególne punkty 5, 6, 7 i 8 w orzeczeniu o niepełnosprawności?

W rubryce "Wskazania do ulg i uprawnień" komisja orzekająca zaznacza punkty określające, jakie formy wsparcia przysługują osobie z niepełnosprawnością. Każdy punkt ma realny wpływ na możliwość otrzymania świadczeń, ulg podatkowych, sprzętu medycznego czy pomocy opiekuna. W praktyce to właśnie punkty 5, 6, 7 i 8 najczęściej decydują o dostępie do najwyższych świadczeń finansowych oraz usług opiekuńczych i rehabilitacyjnych.

Jak zdobyć brakujący punkt w orzeczeniu o niepełnosprawności?

Brak jednego z istotnych punktów (np. 5, 6, 7 lub 8) w orzeczeniu może skutkować utratą prawa do ważnych świadczeń, lub usług. Dlatego warto działać szybko i metodycznie. Oto poradnik jak to zrobić krok po kroku:

1. Złóż odwołanie w terminie 14 dni
   Na decyzję powiatowego zespołu orzekającego można się odwołać wyłącznie do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności. Termin wynosi 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Przekroczenie tego czasu oznacza konieczność ponownego składania wniosku od początku.
2. Przygotuj pełną dokumentację medyczną
   Im więcej aktualnych i szczegółowych dokumentów przedstawisz, tym większa szansa na zmianę orzeczenia. Dołącz:
3. • opinie lekarzy specjalistów (np. neurologa, ortopedy, psychiatry, pediatry),
   • zaświadczenia od terapeutów i rehabilitantów,
   • opinie psychologa lub pedagoga (w przypadku dzieci),
   • notatki pracowników socjalnych dokumentujące zakres opieki.
     Pamiętaj, aby dokumenty były możliwie najnowsze, najlepiej z ostatnich kilku miesięcy.
3. Opisz szczegółowo codzienne funkcjonowanie
   Komisja musi zobaczyć, jakie realne trudności ma osoba z niepełnosprawnością. Warto przygotować:
4. • opis problemów z poruszaniem się, jedzeniem, ubieraniem, higieną, komunikacją,
   • przykłady sytuacji, w których potrzebna jest pomoc opiekuna,
   • informacje o stosowanym sprzęcie medycznym lub rehabilitacyjnym.
4. Przygotuj się do posiedzenia komisji
5. • Zastanów się, jakie pytania mogą zadać członkowie komisji i przygotuj odpowiedzi.
   • Nie bagatelizuj objawów. Mów o trudnościach otwarcie, nawet jeśli dotyczą one wstydliwych kwestii.
   • Zabierz ze sobą opiekuna, który potwierdzi Twoje słowa i opowie o codziennych obowiązkach związanych z opieką.
5. Rozważ pomoc prawną lub organizacji pozarządowych
   W wielu miastach działają fundacje i stowarzyszenia, które bezpłatnie pomagają w przygotowaniu odwołania i kompletowaniu dokumentów. Mogą też reprezentować Cię podczas posiedzenia komisji.

Co zrobić, gdy brakuje czasu?

Odwołanie trzeba złożyć w ciągu 14 dni. To krótki termin, ale warto zdążyć, w przeciwnym razie pozostaje tylko ponowne złożenie wniosku o orzeczenie (z nową dokumentacją), co może wydłużyć drogę do świadczeń o kilka miesięcy. Jeżeli w orzeczeniu brakuje ważnego punktu (np. 7), najlepiej od razu skontaktować się z prawnikiem społecznym lub organizacją działającą na rzecz osób z niepełnosprawnością, by przygotować odwołanie.

Jakie zmiany wprowadzono w 2025

Rok 2025 przyniósł kilka istotnych modyfikacji w przepisach i praktyce orzekania o niepełnosprawności. Nowe zalecenia oraz programy mają ułatwić dostęp do świadczeń, skrócić procedury i zapewnić większe wsparcie rodzinom osób z niepełnosprawnością. Warto znać te zmiany, bo w wielu przypadkach to od nich zależy wysokość pomocy finansowej i zakres dostępnych usług.

Zalecenia dla komisji orzeczniczych

Pełnomocnik Rządu zalecił, aby dzieci z chorobami rzadkimi oraz zespołem Downa otrzymywały orzeczenia na maksymalny możliwy okres, czyli do ukończenia 16. roku życia. W takich przypadkach komisje powinny obligatoryjnie uwzględniać punkty 7 i 8, jeśli stan zdrowia dziecka faktycznie tego wymaga.

Świadczenie wspierające

Wprowadzono nowe świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością, funkcjonujące obok świadczenia pielęgnacyjnego. Jego wysokość zależy od stopnia potrzeby wsparcia i może sięgać nawet kilku tysięcy złotych. Na etapie oceny bierze się pod uwagę m.in. punkt 6 (wsparcie środowiskowe) i punkt 7 (konieczność stałej opieki) z orzeczenia.

Możliwość pracy dla opiekunów

Opiekunowie mogą teraz łączyć pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego z pracą zarobkową w ograniczonym wymiarze.

Asystenci opiekunów w gminach

Niektóre gminy wprowadzają usługę asystentów opiekunów w ramach programu "Korpus Wsparcia Seniorów i Osób z Niepełnosprawnościami", co ma dodatkowo odciążyć rodziny.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy brak punktu 7 lub 8 zawsze oznacza brak świadczenia?

Nie zawsze, ale w praktyce punkty 7 i 8 są potrzebne, żeby otrzymać świadczenie pielęgnacyjne oraz dodatek pielęgnacyjny. Od decyzji komisji zależy, czy brak punktu zostanie uznany za przeszkodę.

Czy komisja może cofnąć punkty w kolejnym orzeczeniu?

Tak. Jeśli komisja stwierdzi poprawę stanu zdrowia, może ograniczyć liczbę wskazań. Warto więc zachować dokumentację medyczną z całego okresu, by udowodnić, że pomoc nadal jest potrzebna.

Czy można dopisać punkt bez odwołania?

Nie. Zgodnie z przepisami, treść orzeczenia zmienia się wyłącznie poprzez odwołanie lub ponowne złożenie wniosku (np. w razie pogorszenia stanu zdrowia).

Czy orzeczenie wydane dla dziecka traci ważność po 16. roku życia?

Tak. Orzeczenia dla dzieci obowiązują maksymalnie do ukończenia 16 lat. Po tym czasie należy wystąpić o nowe orzeczenie w systemie dla osób dorosłych, w którym punkt 8 nie jest już stosowany.

Czy MOPS może pomóc w interpretacji zapisów?

Tak. Pracownicy MOPS (lub MOPR) często pomagają w zrozumieniu zapisów i wyjaśnieniu, jakie świadczenia przysługują na ich podstawie. Można też skorzystać z bezpłatnych porad prawników społecznych.

Podstawy Prawne

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 1997 nr 123 poz. 776, z późn. zm.)

Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2003 nr 228 poz. 2255, z późn. zm.)

Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. 2023 poz. 1429)