Wielu Polaków, spędziło część swojego życia zagranicą w celach zawodowych. Czy takie osoby mogą ubiegać się o emeryturę, jednocześnie z dwóch systemów emerytalnych? Jeżeli tak, to czy da się uniknąć podwójnego opodatkowania świadczenia?
- Czy możliwe jest pobieranie dwóch emerytur jednocześnie – polskiej i zagranicznej?
- Czy możliwe jest łączenie stażu pracy za granicą oraz w Polsce, tak aby być uprawnionym do pobierania świadczenia emerytalnego?
- Jaki jest wymagany staż pracy żeby móc pobierać niemiecką emeryturę?
- Wiek emerytalny w Polsce i w Niemczech - różnice
- Czy aby uzyskać niemiecką emeryturę trzeba jechać do Niemiec?
- Jakie dokumenty należy złożyć, żeby otrzymać niemiecką emeryturę?
- Pobieranie dwóch emerytur a kwestia podatkowa - czy trzeba płacić podwójnie?
Czy możliwe jest pobieranie dwóch emerytur jednocześnie – polskiej i zagranicznej?
Okazuje się, że polskie prawo nie wyklucza możliwości otrzymywania świadczeń emerytalnych więcej niż z jednego kraju. Osoby, które spędziły część swojego życia zawodowego zagranicą, mogą otrzymać dwa świadczenia jednocześnie, jeżeli spełnią wymogi dla obu krajów.
Czy możliwe jest łączenie stażu pracy za granicą oraz w Polsce, tak aby być uprawnionym do pobierania świadczenia emerytalnego?
Minimalny staż pracy, uprawniający do pobierania emerytury w Polsce wynosi:
- 20 lat dla kobiet oraz
- 25 lat dla mężczyzn.
Dodatkowo, okres nieskładkowy może stanowić 1/3 okresu składkowego. Osoby ubiegające się o emeryturę, którym brakuje wymaganego stażu pracy, mają prawo do sumowania okresów składkowych przepracowanych w różnych krajach (np. w Polsce i w Niemczech).
Na przykładzie mężczyzn, - jeżeli dana osoba pracowała i płaciła składki w Polsce przez 22 lata, a w Niemczech przepracowała 3 lata – będzie miała prawo do polskiej emerytury.
Nie oznacza to jednak, że uzyska prawo do pobierania świadczeń jednocześnie w Polsce i w Niemczech, ponieważ aby otrzymać emeryturę z Niemiec, należy przepracować tam co najmniej 5 lat.
Jaki jest wymagany staż pracy żeby móc pobierać niemiecką emeryturę?
Większość krajów UE, posiada zbliżony system emerytalny do polskiego. Mogą jednak występować pewne różnice np. w wymaganym stażu pracy. W Niemczech minimalny wymagany staż pracy – tzw. wartezeit – wynosi 5 lat. Dla W Wielkiej Brytanii dla przykładu – 10 lat. Oznacza to, że aby otrzymać podstawową emeryturę w Niemczech, konieczne jest posiadanie co najmniej 5 lat minimalnego, ustawowego okresu ubezpieczenia emerytalnego.
W Niemczech - odróżnieniu od polskiego systemu emerytalnego – nie występuje minimalna emerytura. Jej wysokość zależy od osiąganych zarobków, a tym samym – od wysokości odprowadzanych składek. Przy średnich dochodach emerytura może wynosić około 200 euro miesięcznie, co przy obecnym kursie odpowiada około 850 zł. Im wyższe są zarobki, tym wyższa będzie przysługująca emerytura.
Wiek emerytalny w Polsce i w Niemczech - różnice
Jednym z wymogów ubiegania się o emeryturę w Polsce jest osiągnięcie wieku emerytalnego:
- 65 lat dla mężczyzn oraz
- 60 lat dla kobiet.
W Niemczech trwa proces podnoszenia wieku emerytalnego do 67 lat. Obecnie wynosi on 65 lat i 11 miesięcy dla obu płci. Oznacza to, że osoby, chcące ubiegać się jednocześnie o polską i niemiecką emeryturę, będą musiały poczekać z uzyskaniem tej drugiej do ukończenia 67 lat. O ile w przypadku mężczyzn różnica wieku nie jest duża, to w przypadku kobiet, dla których wiek emerytalny w Polsce wynosi 60 lat, siedmioletnia różnica stanowi znaczący odstęp czasu.
Czy aby uzyskać niemiecką emeryturę trzeba jechać do Niemiec?
Osoba uprawniona do pobierania niemieckiej emerytury nie musi składać odrębnego wniosku w Niemczech. Wniosek składa się w Polsce, a ZUS przekaże go do wszystkich krajów, w których dana osoba pracowała. Wnioski te, rozpatrywane są według własnych przepisów poszczególnych krajowych. W rezultacie wydane zostają odrębne decyzje o przyznaniu emerytury z tych państw.
Każda placówka ZUS obsługuje inne państwa UE i EFTA:
- Oddział ZUS w Bydgoszczy – Włochy,
- Oddział ZUS w Chrzanowie – Belgia,
- Oddział ZUS w Gdańsku – Wielka Brytania,
- Oddział ZUS w Krakowie – Holandia,
- Oddział ZUS w Lublinie – Irlandia,
- I Oddział ZUS w Łodzi – Cypr, Grecja, Malta,
- Oddział ZUS w Nowym Sączu – Czechy, Słowacja,
- Oddział ZUS w Opolu – Niemcy,
- Oddział ZUS w Rzeszowie – Hiszpania, Portugalia,
- Oddział ZUS w Szczecinie – Estonia, Finlandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Norwegia, Szwecja,
- Oddział ZUS w Tarnowie – Austria, Liechtenstein, Słowenia,
- Oddział ZUS w Toruniu – Dania, Szwajcaria, Węgry,
- I Oddział ZUS w Warszawie – Bułgaria, Chorwacja, Francja, Luksemburg, Rumunia.
Wniosek można złożyć osobiście w najbliższej placówce ZUS lub za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) na stronie www.zus.pl. W tym celu należy posiadać konto na PUE ZUS oraz profil zaufany na platformie ePUAP lub bezpieczny podpis elektroniczny. Dokumenty dołączane do wniosku muszą być jednak dostarczone w formie papierowej do placówki ZUS lub przesłane pocztą.
Jakie dokumenty należy złożyć, żeby otrzymać niemiecką emeryturę?
Osoby ubiegające się o niemiecką emeryturę lub emeryturę z innego kraju Unii Europejskiej albo EFTA, oprócz standardowego wniosku o emeryturę, muszą wypełnić również załącznik EMZ – załącznik do wniosku o emeryturę dla osób starających się o świadczenie z zagranicznej instytucji państwa UE lub EFTA.
Do wniosku należy także dołączyć formularz unijny E 207 PL. W formularzu tym należy wskazać wszystkie państwa, w których wykonywano pracę, a także dołączyć dokumenty uzasadniające przyznanie emerytury, w tym m.in.:
- zaświadczenia o zatrudnieniu potwierdzające okresy pracy oraz wysokość wynagrodzenia,
- legitymację ubezpieczeniową z wpisami dotyczącymi okresów zatrudnienia i wysokości zarobków,
- zaświadczenie z uczelni potwierdzające okres i programowy tok studiów,
- książeczkę wojskową lub zaświadczenie z Wojskowej Komendy Uzupełnień o okresie czynnej służby wojskowej,
- odpisy aktów urodzenia dzieci oraz
- inne dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia lub zatrudnieni
Załączniki do pobrania
- Wniosek o emeryturę;
- Załącznik do wniosku o emeryturę dla osób, które ubiegają się o emeryturę z zagranicznej instytucji państw UE/EFTA
- Informacje dotyczące przebiegu ubezpieczenia osoby ubezpieczonej
Pobieranie dwóch emerytur a kwestia podatkowa - czy trzeba płacić podwójnie?
Emerytury brutto w polskim systemie, obciążone są następującymi potrąceniami:
- składką zdrowotną w wysokości 9 % oraz
- zaliczką na podatek dochodowy w wysokości 12 % do kwoty 120 tys. oraz
- 32% powyżej tej kwoty
Podatek naliczany jest od nadwyżki kotwy wolnej od podatku – tj. 30 tys. zł.
W celu uniknięcia podwójnego opodatkowania, Polska zawarła umowy międzynarodowe – obecnie jest ich aż 91. Porozumienia te podpisywane są zarówno z krajami Unii Europejskiej, jak i z państwami spoza wspólnoty.
W przypadku Niemiec – obwiązującym aktem jest umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. Zgodnie z jej treścią:
„Emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie”.
Oznacza to, że jeśli mieszkając w Polsce pobieramy jednocześnie emeryturę polską i niemiecką, emerytura z Niemiec będzie zwolniona z opodatkowania w Polsce.
ZUS/Angora/Rozliczpodatek.pl
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2024 poz. 1631)
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2025 poz. 163)
Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie dnia 14 maja 2003 r.
Sozialgesetzbuch (SGB) Sechstes Buch (VI) - Gesetzliche Rentenversicherung