W pewnych sytuacjach dłużnicy mogą zostać zwolnieni z konieczności spłaty swoich zobowiązań z powodu przedawnienia długu, jak określono w Kodeksie cywilnym. Istnieją jednak wyjątki od tej zasady. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, niektóre rodzaje długów nie ulegają przedawnieniu. O które konkretnie chodzi? Oto lista.
- Które długi się nie przedawniają? Oto lista długów, które musisz spłacić
- Przedawnienie długu - czym jest?
- Te długi się nie przedawniają
- Przedawnienie długów - podsumowanie najważniejszych informacji
Które długi się nie przedawniają? Oto lista długów, które musisz spłacić
Długi to zobowiązania finansowe, które należy spłacić. Zdarza się jednak, że nie regulujemy zaciągniętych kredytów. W takich przypadkach jedną z możliwości wyjścia z długów jest ich przedawnienie, chociaż zdarza się to bardzo rzadko. Istnieje również wiele zobowiązań, które nie podlegają przedawnieniu.
Przedawnienie długu - czym jest?
Przedawnienie długu to termin prawniczy, oznaczający okres, po którego upływie wierzyciel nie może już dochodzić swoich roszczeń wobec dłużnika na drodze sądowej. Należy jednak pamiętać, że przedawnienie nie oznacza automatycznego umorzenia długu. W przypadku zobowiązań alimentacyjnych przedawnienie może być przerwane przez ponowne zgłoszenie żądań alimentacyjnych.
Na czym dokładnie polega przedawnienie długu? Wyjaśnienie znajduje się w artykule 117 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim, "po upływie terminu przedawnienia, osoba, przeciwko której przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia". Ważne jest również, że zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.
Jeśli przepisy nie stanowią inaczej, większość zobowiązań przedawnia się najpóźniej po upływie 6 lat od daty, kiedy roszczenie stało się wymagalne. Taka zasada obowiązuje od nowelizacji ustawy w 2018 roku. Wcześniej okres przedawnienia wynosił maksymalnie 10 lat. Należy pamiętać, że niektóre terminy mogą ulec zmianie, często w wyniku wniesienia sprawy do sądu.
Te długi się nie przedawniają
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, przedawnienie długów dotyczy roszczeń majątkowych. Oznacza to, że inne zobowiązania niemajątkowe nie podlegają przedawnieniu. Są to:
- roszczenia wynikające z prawa własności nieruchomości;
- roszczenia o naprawienie szkody jądrowej na osobie;
- roszczenia o zniesienie współwłasności rzeczy;
- roszczenia powstałe w wyniku zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości bądź ludobójstwa;
- roszczenia niemajątkowe;
- Zobowiązania wobec Funduszu Alimentacyjnego.
Najczęściej spotykanymi zobowiązaniami, które nie ulegają przedawnieniu, są roszczenia związane z prawem własności nieruchomości. Te roszczenia dzielą się na dwie kategorie: wydobywcze, które umożliwiają wierzycielowi żądanie spełnienia roszczenia, oraz negatoryjne, gdzie wierzyciel może żądać przywrócenia stanu zgodnego z prawem oraz zaniechania naruszeń przysługującego mu prawa.
Natomiast roszczenia majątkowe podlegają przedawnieniu, co oznacza, że mają określony termin, po którym przestają być skuteczne. Do tej grupy należą roszczenia rodzinno-opiekuńcze, takie jak alimenty na dziecko lub byłego współmałżonka, oraz roszczenia o ochronę dóbr osobistych, na przykład naruszenie czyjegoś dobrego imienia lub bezprawne wykorzystanie wizerunku.
Również roszczenia o zniesienie współwłasności rzeczy nie podlegają przedawnieniu. Taka regulacja ma na celu umożliwienie współwłaścicielom skutecznego zarządzania przedmiotem wspólnej własności, bez względu na to, czy dotyczy to ruchomości (np. samochodu) czy nieruchomości (mieszkania lub domu). Oznacza to, że kredyty hipoteczne także nie ulegają przedawnieniu.
Przedawnienie długów - podsumowanie najważniejszych informacji
W polskim prawie długi dzielą się na te, które ulegają przedawnieniu, oraz takie, których przedawnienie nie dotyczy. Przedawnienie oznacza, że po upływie określonego czasu wierzyciel traci prawo do skutecznego dochodzenia swoich roszczeń na drodze sądowej, jeśli dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Podstawowy termin przedawnienia wynosi sześć lat i dotyczy roszczeń majątkowych, takich jak długi wynikające z umów cywilnoprawnych, na przykład pożyczek czy sprzedaży. W przypadku roszczeń o świadczenia okresowe, takich jak czynsz najmu, oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin przedawnienia skraca się do trzech lat. Termin przedawnienia zaczyna biec od daty wymagalności roszczenia, czyli od dnia, w którym wierzyciel może zażądać spłaty długu. Ważne jest, że jeśli termin przedawnienia wynosi co najmniej dwa lata, to jego koniec przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, co oznacza, że dług przedawnia się z upływem 31 grudnia danego roku. Do długów, które nie ulegają przedawnieniu, zaliczają się między innymi roszczenia związane z prawem własności nieruchomości, roszczenia o zniesienie współwłasności, a także roszczenia wynikające ze zbrodni wojennych czy naprawienia szkody jądrowej. Przedawnieniu nie podlegają również długi alimentacyjne w sensie ich szczegółowych regulacji oraz roszczenia niemajątkowe wynikające np. ze stosunków rodzinno-opiekuńczych. Takie rozwiązania mają na celu ochronę zarówno praw wierzycieli, jak i zapewnienie dłużnikom bezpieczeństwa prawnego, eliminując stany niepewności, gdy nierozliczone zobowiązania ciągną się przez wiele lat. Warto pamiętać, że zarzut przedawnienia musi zostać podniesiony przez dłużnika w postępowaniu sądowym, gdyż samo przedawnienie nie powoduje automatycznego wygaśnięcia długu, a jedynie utrudnia jego egzekwowanie.