W Polsce tysiące osób każdego dnia zmaga się z brakiem pieniędzy na podstawowe potrzeby. Ogrzewanie mieszkania, zakup leków czy opłacenie czynszu potrafią stać się wyzwaniem nie do udźwignięcia. Dlatego właśnie istnieją Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej, które oferują nie tylko pieniądze, ale też wsparcie rzeczowe i organizacyjne. Wielu ludzi wciąż nie zdaje sobie sprawy, że z tej pomocy może skorzystać. Jeśli Twój miesięczny dochód jest niski, masz realne szanse na dodatkowe wsparcie.
- Dlaczego warto sprawdzić swoje uprawnienia?
- Kto może liczyć na wsparcie z MOPS?
- Najpopularniejsze formy pomocy MOPS
- Inne formy wsparcia z MOPS
- Jak wygląda procedura?
- Dlaczego nie warto zwlekać?
- Podsumowanie
Dlaczego warto sprawdzić swoje uprawnienia?
Pomoc społeczna to nie jest przywilej dla wybranych, lecz narzędzie, które ma zapewnić minimum bezpieczeństwa każdemu obywatelowi. Wystarczy spojrzeć na dane GUS: w 2023 roku z różnego rodzaju świadczeń środowiskowej pomocy społecznej korzystało ponad 1,27 mln osób, czyli około 3,4% mieszkańców Polski. To tak, jakby w każdej większej miejscowości co trzydziesty obywatel otrzymywał wsparcie z MOPS.
Problem w tym, że równie wiele osób, które żyją poniżej minimum socjalnego, nie składa wniosków o pomoc, choć mogłyby to zrobić. W 2022 roku aż 48,5% gospodarstw domowych korzystających z pomocy nie miało żadnych źródeł dochodu, a kolejne 41,6% utrzymywało się wyłącznie ze świadczeń niezarobkowych, takich jak renty czy zasiłki. To pokazuje, że bez wsparcia wiele rodzin i osób samotnych nie byłoby w stanie funkcjonować.
Powody, dla których ludzie rezygnują z pomocy, są różne. Może to być niewiedza, wstyd, a czasem przekonanie, że "na pewno się nie należy". Tymczasem zasiłek, pomoc w opłaceniu opału czy wsparcie rzeczowe mogą uratować domowy budżet w kryzysowej sytuacji. Statystyki nie pozostawiają złudzeń: setki tysięcy osób już dziś z tego korzystają, a kolejne setki tysięcy wciąż nie sięgają po pomoc, choć mogłyby.
Kto może liczyć na wsparcie z MOPS?
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, świadczenia przysługują osobom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Powodów jest wiele, od bezrobocia, przez ciężką chorobę czy niepełnosprawność, aż po samotne wychowywanie dzieci. Liczy się też dochód. Wyznaczono limity:
- Osoba samotnie gospodarująca – dochód nie może przekroczyć 1010 zł netto miesięcznie.
- Osoba w rodzinie – dochód nie może przekroczyć 823 zł netto na osobę.
Jeżeli dochód jest niższy, a sytuacja trudna, to droga do pomocy staje otworem. W wyjątkowych przypadkach wsparcie można dostać także wtedy, gdy kryterium jest przekroczone. Dotyczy to choćby ofiar klęsk żywiołowych, pożarów czy nagłych zdarzeń losowych.
Najpopularniejsze formy pomocy MOPS
Pomoc społeczna dostępna jest w kilku formach. Dla jednych to jednorazowe wsparcie w nagłej sytuacji, dla innych, stałe źródło utrzymania, bez którego trudno byłoby związać koniec z końcem. W praktyce najczęściej korzysta się z trzech podstawowych świadczeń.
Zasiłek stały – regularne wsparcie każdego miesiąca
Dla wielu osób to podstawowe źródło utrzymania. Zasiłek stały przyznawany jest osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu choroby lub niepełnosprawności. Jego wysokość zależy od dochodu, ale może sięgać nawet 1229 zł miesięcznie. Wypłacany jest co miesiąc, zapewniając stabilność i przewidywalność w budżecie. W skali roku oznacza to nawet 14 748 zł dodatkowego wsparcia.
Zasiłek okresowy – pomoc w trudnym momencie
Życie bywa nieprzewidywalne. Choroba, utrata pracy, nagły wypadek – wszystko to może spowodować chwilowy brak dochodu. Właśnie wtedy można ubiegać się o zasiłek okresowy. Wysokość świadczenia ustalana jest indywidualnie, a wsparcie wypłacane jest przez kilka miesięcy. To czas, który pozwala stanąć na nogi, zanim sytuacja się ustabilizuje.
Zasiłek celowy – na to, co naprawdę potrzebne
Jednym z najbardziej elastycznych świadczeń jest zasiłek celowy. Pieniądze można przeznaczyć na konkretne wydatki: opał, żywność, odzież, leki czy sprzęty niezbędne w domu. W praktyce często bywa tak, że MOPS pokrywa koszt zakupu węgla na zimę, dofinansowuje zakup leków albo finansuje remont po zalaniu mieszkania. Szczególnym rodzajem jest zasiłek celowy specjalny, który można dostać nawet wtedy, gdy formalnie przekracza się próg dochodowy, jeśli okoliczności są wyjątkowo trudne.
Inne formy wsparcia z MOPS
Choć większość osób kojarzy MOPS głównie z zasiłkiem stałym, okresowym czy celowym, katalog pomocy społecznej jest o wiele szerszy. To nie tylko pieniądze, ale także konkretne działania, które mają pomóc w codziennym funkcjonowaniu.
Świadczenia pieniężne poza podstawowymi zasiłkami
- Zasiłek celowy specjalny – przyznawany w wyjątkowych sytuacjach nawet wtedy, gdy przekraczasz kryterium dochodowe.
- Zasiłek celowy na zdarzenie losowe – np. gdy stracisz dorobek życia w wyniku pożaru, zalania czy kradzieży.
- Pomoc po klęskach żywiołowych i ekologicznych – dodatkowe wsparcie finansowe dla osób dotkniętych powodzią, suszą czy katastrofą ekologiczną.
- Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie – jednorazowe środki dla osób, które wychodzą z trudnej sytuacji (np. osoby bezdomne, wychowankowie pieczy zastępczej).
- Pomoc na kontynuowanie nauki – dla młodzieży i dorosłych, którzy po opuszczeniu placówek opiekuńczych czy rodzin zastępczych nadal się uczą.
Świadczenia niepieniężne
- Pomoc rzeczowa – żywność, opał, odzież, podręczniki, środki higieniczne. To często realna ulga w budżecie, bo odciąża z największych wydatków.
- Bilety kredytowane – np. miesięczne do komunikacji miejskiej dla osób w trudnej sytuacji, aby mogły dojeżdżać do pracy, szkoły czy lekarza.
- Usługi opiekuńcze i specjalistyczne – dla osób starszych, niesamodzielnych lub niepełnosprawnych. Mogą obejmować pomoc w codziennych czynnościach, sprzątaniu, zakupach, a także rehabilitację.
- Domy pomocy społecznej (DPS) – dla osób, które nie są w stanie samodzielnie funkcjonować i wymagają całodobowej opieki.
- Pomoc mieszkaniowa – wsparcie w uzyskaniu lokalu socjalnego albo skierowanie do schroniska, noclegowni czy ośrodka interwencji kryzysowej.
- Wsparcie psychologiczne i prawne – poradnictwo, interwencja kryzysowa, a także pomoc dla ofiar przemocy domowej.
Jak wygląda procedura?
Nie trzeba się obawiać skomplikowanych formalności. W większości przypadków wystarczy przygotować dowód osobisty, dokumenty potwierdzające dochody (np. zaświadczenie z pracy, ZUS czy KRUS) i ewentualnie dokumenty medyczne. Wniosek składa się osobiście w MOPS albo elektronicznie, przez ePUAP, jeśli gmina to umożliwia.
Pracownicy MOPS często sami podpowiadają, jakie dokumenty dołączyć, a nawet mogą przyjechać do domu, by ocenić sytuację życiową. Dzięki temu procedura nie musi być stresująca, zwłaszcza gdy ktoś potrzebuje pilnej pomocy.
Dlaczego nie warto zwlekać?
Każdy miesiąc bez złożenia wniosku to realna strata, nie tylko finansowa. Zima coraz częściej wiąże się z ogromnymi kosztami ogrzewania, a ceny leków rosną szybciej niż świadczenia emerytalne. Dlatego nie ma sensu odkładać sprawy na później. Im szybciej złożysz dokumenty, tym szybciej otrzymasz decyzję i pierwszą wypłatę albo konkretną pomoc rzeczową.
Podsumowanie
Jeśli Twój dochód nie przekracza 1010 zł miesięcznie, nie rezygnuj z pomocy, która Ci się należy. Nawet jeśli nie kwalifikujesz się do zasiłku stałego, możesz dostać wsparcie okresowe lub celowe. A w sytuacjach kryzysowych, także wtedy, gdy przekraczasz próg dochodowy.
Nie czekaj, sprawdź w swoim MOPS, jakie wsparcie możesz uzyskać.