Świadczenie pielęgnacyjne to dla wielu rodzin jedyne źródło utrzymania. Od stycznia 2026 r. wyniesie już 3386 zł miesięcznie. Kto może je otrzymać, na jakich zasadach i czym różnią się dwa warianty obowiązujące od 2024 r.? Zmiany budzą duże emocje. Bo dla jednych oznaczają większą swobodę i możliwość pracy. Dla innych wciąż konieczność całkowitej rezygnacji z zatrudnienia. Sprawdź, które przepisy dotyczą właśnie Ciebie i Twojej rodziny.
- Czym jest świadczenie pielęgnacyjne?
- Kto może otrzymać świadczenie?
- Ważne zmiany od 2026 roku
- Dwa warianty świadczenia pielęgnacyjnego
- Jak się ubiegać?
- Dlaczego to świadczenie jest tak ważne?
- Podsumowanie
- Najczęściej zadawane pytania
- Podstawa prawna
Czym jest świadczenie pielęgnacyjne?
Świadczenie pielęgnacyjne to pomoc finansowa przyznawane osobom, które opiekują się niepełnosprawną, bliską osobą. W praktyce oznacza to, że np. rodzic opiekujący się dzieckiem z niepełnosprawnością do 18. roku życia może liczyć na stały dochód od państwa. W przypadku dorosłych dzieci świadczenie przysługuje, bez możliwości pracy zawodowej.
W 2025 r. kwota świadczenia wynosi 3287 zł. Według danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od stycznia 2026 r. wzrośnie do 3386 zł miesięcznie. To prawie 100 zł więcej na rękę.
Kto może otrzymać świadczenie?
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie, która:
- Sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny.
- Jest opiekunem faktycznym osoby niepełnosprawnej, jeśli ta nie pozostaje w związku małżeńskim (chyba że współmałżonek jest niepełnosprawny w stopniu znacznym).
Osoba, nad którą sprawowana jest opieka, musi legitymować się orzeczeniem o niepełnosprawności, które zawiera wskazania:
- Konieczność stałej lub długotrwałej opieki.
- Konieczność stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Ważne zmiany od 2026 roku
Wokół świadczenia pojawiło się sporo niejasności. Zwłaszcza w kontekście nowego świadczenia wspierającego, które kierowane jest bezpośrednio do osób z niepełnosprawnością. Jednak wbrew obawom, opiekujący się dorosłymi nadal zachowają prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Do tego w wyższej kwocie. Jeśli osoba z niepełnosprawnością uzyska świadczenie wspierające, świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna zostaje wstrzymane.
Od 2026 r. świadczenie pielęgnacyjne wyniesie 3386 zł miesięcznie, nadal będzie wolne od podatku, a jego wysokość będzie corocznie waloryzowana.
Dwa warianty świadczenia pielęgnacyjnego
Od 1 stycznia 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne funkcjonuje w dwóch równoległych wariantach. Nowe zasady dotyczą opiekunów dzieci z niepełnosprawnością do 18. roku życia. W tym modelu możliwe jest łączenie opieki z aktywnością zawodową. Świadczenie przysługuje niezależnie od dochodu czy zatrudnienia. Z kolei stare zasady obowiązują w przypadku opieki nad dorosłymi osobami z niepełnosprawnością. W tym wariancie świadczenie pielęgnacyjne nadal wiąże się z koniecznością rezygnacji z pracy zarobkowej. Jego pobieranie wyklucza jednoczesne otrzymywanie świadczenia wspierającego przez osobę z niepełnosprawnością.
Jak się ubiegać?
Aby otrzymać świadczenie, należy złożyć wniosek w urzędzie gminy lub miasta (wydziale świadczeń rodzinnych). Do dokumentów trzeba dołączyć:
- orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym (lub równoważne),
- dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub opiekę.
Decyzja wydawana jest zwykle w ciągu miesiąca. Świadczenie wypłacane jest co miesiąc na konto lub w kasie urzędu.
Dlaczego to świadczenie jest tak ważne?
Dla wielu rodzin świadczenie pielęgnacyjne to jedyne stabilne źródło dochodu. Opieka nad osobą z niepełnosprawnością często uniemożliwia podjęcie pracy, a koszty leczenia, rehabilitacji czy codziennego funkcjonowania są bardzo wysokie.
Na portalu gov.pl jeden z rodziców pisał:
Mam trzech niepełnosprawnych synów w wieku 5 lat, 9 lat i 11 lat. Dzięki nowym zasadom mogę otrzymać świadczenie w wysokości 9861 zł miesięcznie, co realnie pomaga w pokryciu kosztów opieki.
Warto podkreślić, że chodzi o sumę trzech świadczeń na każde dziecko z niepełnosprawnością. To pokazuje, jak istotne wsparcie otrzymują rodziny, które wychowują kilkoro dzieci wymagających stałej opieki.
Znaczenie tego świadczenia podkreślił również Paweł Wdówik wiceminister rodziny w latach 2020-2023:
Rodzice i opiekunowie osób, na które przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, będą mogli pracować bez jakichkolwiek ograniczeń. To jest wielka zmiana.
Podsumowanie
Od 2026 roku świadczenie pielęgnacyjne wyniesie 3386 zł miesięcznie. Nadal będzie przysługiwać rodzicom i opiekunom osób z niepełnosprawnością, którzy z powodu opieki nie mogą pracować. Wyższa kwota ma pomóc w pokryciu rosnących kosztów życia i opieki. Jednocześnie powinna zapewnić minimalne bezpieczeństwo finansowe tym, którzy na co dzień dźwigają ciężar odpowiedzialności za zdrowie i życie swoich bliskich.
Najczęściej zadawane pytania
Czy można pracować i pobierać świadczenie pielęgnacyjne?
Tak, ale tylko w przypadku świadczenia pielęgnacyjnego przyznawanego na nowych zasadach, czyli dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnością do 18. roku życia. Od 2024 roku możliwe jest łączenie opieki z pracą zawodową. W przypadku opieki nad dorosłymi osobami z niepełnosprawnością (świadczenie na starych zasadach), podjęcie pracy nadal wyklucza możliwość pobierania świadczenia.
Czy świadczenie pielęgnacyjne można łączyć ze świadczeniem wspierającym?
Nie. Jeśli osoba z niepełnosprawnością otrzyma świadczenie wspierające, świadczenie pielęgnacyjne dla jej opiekuna zostaje automatycznie wstrzymane. Oba świadczenia nie mogą być pobierane równocześnie.
Jak często waloryzowane jest świadczenie?
Świadczenie pielęgnacyjne jest corocznie waloryzowane, zgodnie ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę. Nowa wysokość świadczenia ogłaszana jest w obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Czy świadczenie pielęgnacyjne zależy od dochodu rodziny?
Nie. Świadczenie pielęgnacyjne nie jest uzależnione od dochodu rodziny. Przysługuje na podstawie spełnienia kryteriów związanych z niepełnosprawnością osoby wymagającej opieki oraz relacji rodzinnej lub faktycznej.
Ile trwa procedura przyznania świadczenia?
Decyzja o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego jest wydawana zazwyczaj w ciągu 30 dni od złożenia kompletnego wniosku. Świadczenie wypłacane jest co miesiąc – na konto bankowe lub w kasie urzędu.