W 2026 roku osoby poruszające się na wózku mogą otrzymać nawet 185 tys. zł dofinansowania na zakup specjalnie dostosowanego samochodu. To największy program w historii PFRON, ale jednocześnie jeden z najbardziej wymagających. Dopłaty trafiają wyłącznie do osób, które spełnią ściśle określone warunki i zdążą złożyć wniosek w systemie SOW. Sprawdzamy, kto może liczyć na pomoc, jakie auta kwalifikują się do programu i jak naprawdę wyglądają dopłaty w 2026 roku.
- Dlaczego ten program jest tak ważny? Mobilność zamiast izolacji
- Komu przysługuje dopłata? Kryteria są bardzo precyzyjne
- Jakie samochody kwalifikują się do programu? Nie każdy pojazd da się dostosować
- Ile można dostać? Dopłaty sięgają nawet 185 tys. zł
- Na co uważać? Obowiązki po zakupie
- Jak wygląda proces przyznawania środków? Kolejność zgłoszeń ma ogromne znaczenie
- Samochody, ceny i realia rynku w 2026 roku
Program "Samodzielność – Aktywność – Mobilność!" to jedno z narzędzi wsparcia dla osób z najcięższą niepełnosprawnością ruchową. PFRON oferuje dopłaty sięgające nawet 185 tys. zł do zakupu samochodu dostosowanego dla osoby poruszającej się na wózku. Choć to jedna z najwyższych kwot wsparcia w historii polskich programów społecznych, zasad otrzymania dopłaty nie można nazwać prostymi. Program jest wymagający, a zainteresowanie ogromne, dlatego warto dobrze zrozumieć, komu przysługuje pomoc, jakie pojazdy wchodzą w grę i na jakich warunkach wypłacane są środki.
Dlaczego ten program jest tak ważny? Mobilność zamiast izolacji
Osoby, które stale korzystają z wózka, zbyt często pozostają w praktycznej izolacji. Zwykły samochód nie spełnia swojej funkcji, trudno do niego wsiąść, przesiadanie bywa bolesne lub niemożliwe, a transport publiczny nie zapewnia stabilnej alternatywy. Program PFRON ma to zmienić, finansując zakup pojazdów, do których można wjechać wózkiem bez jakiejkolwiek przesiadki. Dla wielu osób to różnica między pełną zależnością od bliskich a samodzielnym życiem, możliwością pracy, nauki, rehabilitacji czy po prostu zwykłego wyjścia z domu.
Komu przysługuje dopłata? Kryteria są bardzo precyzyjne
Najważniejszym wymogiem programu jest to, aby osoba z niepełnosprawnością nie była w stanie chodzić i stale korzystała z wózka. Musi to być potwierdzone odpowiednią dokumentacją medyczną. Kolejnym elementem jest orzeczenie, wymagany jest znaczny stopień niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne z zapisem o konieczności stałej, lub długotrwałej opieki.
Program wyraźnie wyklucza osoby przebywające w placówkach całodobowych, takich jak DPS czy ZOL. Jeżeli auto ma być prowadzone przez samą osobę z niepełnosprawnością, niezbędne jest także prawo jazdy kategorii B. W przypadku pasażera taki warunek nie występuje, obowiązki formalne przejmują rodzice, opiekunowie lub domownicy.
Jakie samochody kwalifikują się do programu? Nie każdy pojazd da się dostosować
Wbrew pozorom PFRON nie dopłaca do samochodu z udogodnieniami. Do programu kwalifikują się wyłącznie pojazdy, które:
- umożliwiają wjazd wózkiem do środka,
- pozwalają podróżować bez przesiadania,
- posiadają rampę lub podnośnik,
- mają pełną homologację i dokumentację techniczną adaptacji.
Z tego powodu z programu praktycznie całkowicie wypadają sedany i klasyczne SUV-y. Najczęściej kupowane są modele typu Toyota Proace City Verso, Ford Tourneo Connect, Volkswagen Caddy czy większe busy, bo tylko one można trwale przebudować tak, aby wózek mógł pełnić funkcję fotela pasażera lub kierowcy.
Dopuszczalne są zarówno auta nowe, jak i używane do 6 lat, o ile sprzedawca zapewnia minimum 12 miesięcy gwarancji. To istotne, bo właśnie ten wymóg eliminuje większość ofert z rynku wtórnego.
Ile można dostać? Dopłaty sięgają nawet 185 tys. zł
Kwoty wsparcia zależą od ceny pojazdu oraz od tego, czy beneficjent będzie kierowcą, czy pasażerem. W przypadku kierowcy PFRON finansuje:
- do 80% ceny auta przy wartości do 150 tys. zł,
- 50% w przedziale 150–250 tys. zł,
- 30% w przedziale 250–300 tys. zł.
Dla pasażera progi są podobne, choć nieco niższe w pierwszym zakresie, do 85% przy samochodach do 130 tys. zł.
Właśnie połączenie kilku progów pozwala osiągnąć maksymalną dopłatę w okolicach 185 tys. zł, choć warto podkreślić, że w większości przypadków beneficjent musi przygotować wkład własny, często od 40 do 70 tysięcy złotych.
Na co uważać? Obowiązki po zakupie
Program nie kończy się wraz z odbiorem samochodu. PFRON wymaga, aby przez pięć lat pojazd:
- nie został sprzedany,
- był faktycznie użytkowany przez beneficjenta,
- miał utrzymane ubezpieczenie AC przez cały okres obowiązywania umowy.
Wcześniejsza sprzedaż oznacza konieczność zwrotu części dopłaty, od 100% w pierwszym roku do 20% w piątym. To istotna różnica wobec klasycznych programów dotacyjnych, w których kontrola po stronie beneficjenta jest znacznie mniejsza.
Jak wygląda proces przyznawania środków? Kolejność zgłoszeń ma ogromne znaczenie
Program jest niezwykle popularny. W niektórych turach liczba wniosków przekracza 5 tysięcy, a tylko część z nich może zostać sfinansowana. Dlatego po spełnieniu warunków medycznych i formalnych kluczowa staje się lista rankingowa.
Punkty przyznawane są za wiek osoby z niepełnosprawnością oraz sytuację rodzinną, jednak w praktyce większość wniosków zdobywa identyczną punktację. W takich przypadkach decyduje sekunda złożenia wniosku w systemie SOW, im szybciej, tym większa szansa na dofinansowanie.
To sprawia, że nabór PFRON wymaga refleksu i przygotowania. Doświadczone rodziny przygotowują dokumentację na wiele dni przed terminem, logują się z kilku urządzeń i upewniają się, że podpis elektroniczny działa bezbłędnie.
Samochody, ceny i realia rynku w 2026 roku
Rok 2026 nie będzie sprzyjał tanim zakupom. Ceny samochodów rosną z powodu norm emisji, presji na elektromobilność oraz kosztów pracy przy adaptacjach. Najtańsze samochody do dostosowania wahają się w granicach 120–150 tys. zł, ale profesjonalnie przebudowane pojazdy, takie, których wymaga program, oscylują zwykle między 180 a 230 tys. zł. Dla wielu rodzin oznacza to konieczność przygotowania znacznego wkładu własnego, choć dopłaty PFRON realnie obniżają koszt zakupu o kilkadziesiąt, a czasem nawet ponad sto tysięcy złotych.
Rynek używanych samochodów adaptowanych wciąż jest bardzo wąski, a aut spełniających wymogi programu jest mało. Szczególnie trudno znaleźć pojazdy z pełną, 12-miesięczną gwarancją, co pozostaje jednym z głównych ograniczeń.
Czy osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności może skorzystać z programu?
Nie. Program dotyczy wyłącznie osób, które nie mogą chodzić i stale korzystają z wózka.
Czy auto można kupić od osoby prywatnej?
Nie. Konieczna jest faktura od legalnego sprzedawcy z PKD 45.
Czy mogę prowadzić auto, jeśli nie mam prawa jazdy?
Możesz otrzymać dofinansowanie jako pasażer, ale nie jako kierowca.
Czy auto musi mieć rampę?
Tak. Rampa lub winda jest obowiązkowa, samochód musi pozwalać na wjazd wózka.
Kiedy ruszają nabory w 2026 roku?
Prawdopodobnie w marcu i sierpniu. Dokładne terminy zostaną ogłoszone na początku roku.