Zasiłek celowy to jedno z tych świadczeń z MOPS, o które ludzie pytają najczęściej, zwykle wtedy, gdy pojawia się nagły problem i brakuje pieniędzy na podstawowe potrzeby. Może chodzić o leki, opał, naprawę w mieszkaniu albo wydatki po zdarzeniu losowym. W 2026 roku zasady przyznawania zasiłków celowych pozostają elastyczne, ale wiele zależy od konkretnej sytuacji życiowej i decyzji ośrodka pomocy społecznej. To nie jest świadczenie przyznawane z automatu, jednak w praktyce bywa realnym wsparciem w trudnym momencie. Wyjaśniamy, komu przysługuje zasiłek celowy, na co można go dostać i kiedy MOPS może odmówić.
- Czym jest zasiłek celowy w 2026 roku?
- Na co można otrzymać zasiłek celowy?
- Zasiłek celowy na leczenie i świadczenia zdrowotne
- Zasiłek celowy w formie biletu kredytowanego
- Zasiłek celowy a kontrakt socjalny
- Zasiłek celowy po zdarzeniu losowym
- Zasiłek celowy po klęsce żywiołowej lub ekologicznej
- Specjalny zasiłek celowy – gdy dochód przekracza kryterium
- Zasiłek celowy na zasadach zwrotu
- Progi dochodowe a zasiłek celowy
- Mały, ale ważny krok
Czym jest zasiłek celowy w 2026 roku?
Zasiłek celowy to świadczenie fakultatywne z pomocy społecznej. Oznacza to, że jego przyznanie nie jest obowiązkiem MOPS, nawet jeśli osoba lub rodzina spełnia kryterium dochodowe. Każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie, z uwzględnieniem sytuacji życiowej, dochodowej i faktycznych potrzeb.
Celem zasiłku celowego jest zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, czyli takiej, bez której trudno normalnie funkcjonować. W praktyce chodzi o sytuacje nagłe lub szczególnie trudne, gdy własne środki nie wystarczają na pokrycie podstawowych wydatków albo pojawia się koszt, którego nie da się odłożyć w czasie.
Na co można otrzymać zasiłek celowy?
Zasiłek celowy może zostać przyznany na pokrycie części lub całości kosztów związanych m.in. z:
- zakupem żywności,
- zakupem leków i finansowaniem leczenia,
- środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
- wyrobami medycznymi,
- kosztami ogrzewania, w tym opału,
- zakupem odzieży i obuwia,
- niezbędnymi przedmiotami użytku domowego,
- drobnymi remontami i naprawami w mieszkaniu,
- pokryciem kosztów pogrzebu.
Katalog ten ma charakter otwarty. Oznacza to, że MOPS może uwzględnić także inne wydatki, jeśli uzna je za niezbędne w konkretnej sytuacji.
Zasiłek celowy na leczenie i świadczenia zdrowotne
Osobom bezdomnym, a także innym osobom pozbawionym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych, może zostać przyznany zasiłek celowy na pokrycie kosztów świadczeń zdrowotnych. Dotyczy to m.in. kosztów leczenia, badań czy zakupu niezbędnych leków. W takich przypadkach pomoc ma często charakter pilny i interwencyjny.
Zasiłek celowy w formie biletu kredytowanego
Zasiłek celowy nie zawsze przybiera formę wypłaty gotówki. Może zostać przyznany również w formie biletu kredytowanego. Taka pomoc jest stosowana przede wszystkim wtedy, gdy wsparcie ma umożliwić dojazd do placówki medycznej, powrót do miejsca zamieszkania albo kontakt z rodziną lub instytucjami.
Zasiłek celowy a kontrakt socjalny
Zasiłek celowy może być także przyznany w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego. To formalna umowa zawierana między osobą korzystającą z pomocy społecznej a MOPS (lub innym ośrodkiem). Jej celem nie jest wypłata pieniędzy sama w sobie, ale pomoc w wyjściu z trudnej sytuacji życiowej i odzyskaniu samodzielności.
W takiej sytuacji obowiązują szczególne zasady. Jeżeli osoba objęta kontraktem socjalnym w trakcie jego realizacji podejmie zatrudnienie, zasiłek celowy może być wypłacany niezależnie od dochodu przez okres do 2 miesięcy od dnia podjęcia pracy. Rozwiązanie to ma ułatwić przejście do samodzielnego utrzymania się.
Zasiłek celowy po zdarzeniu losowym
Osoba lub rodzina, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, mogą otrzymać zasiłek celowy niezależnie od dochodu, oraz bez obowiązku zwrotu świadczenia. Zdarzeniem losowym może być m.in. pożar, zalanie mieszkania lub inna nagła sytuacja, której nie dało się przewidzieć.
Zasiłek celowy po klęsce żywiołowej lub ekologicznej
Podobne zasady obowiązują w przypadku klęski żywiołowej lub ekologicznej. W takich sytuacjach zasiłek celowy może zostać przyznany osobie albo rodzinie, które poniosły straty, niezależnie od wysokości dochodu i bez konieczności zwrotu świadczenia. Pomoc ma charakter nadzwyczajny i jest dostosowywana do skali strat.
Specjalny zasiłek celowy – gdy dochód przekracza kryterium
W szczególnie uzasadnionych przypadkach MOPS może przyznać specjalny zasiłek celowy osobie lub rodzinie, których dochód przekracza kryterium dochodowe. Wysokość tego świadczenia nie może przekroczyć odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Specjalny zasiłek celowy nie podlega zwrotowi.
Zasiłek celowy na zasadach zwrotu
Istnieje również możliwość przyznania zasiłku celowego pod warunkiem zwrotu. Dotyczy to szczególnie uzasadnionych przypadków, gdy dochód przekracza kryterium, ale pomoc jest niezbędna. W takiej sytuacji MOPS określa warunki oraz termin zwrotu części lub całości świadczenia.
Progi dochodowe a zasiłek celowy
Co do zasady przy przyznawaniu zasiłku celowego MOPS bierze pod uwagę kryterium dochodowe z pomocy społecznej. W 2026 roku obowiązywać będą progi wynoszące 1010 zł dla osoby samotnie gospodarującej oraz 823 zł na osobę w rodzinie. Przekroczenie tych kwot nie zawsze automatycznie wyklucza pomoc, ponieważ zasiłek celowy ma charakter uznaniowy.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach, np. przy nagłych wydatkach, zdarzeniach losowych lub realizacji kontraktu socjalnego, MOPS może przyznać świadczenie także osobom, których dochód jest wyższy niż ustawowe kryterium. Wtedy pomoc może mieć formę specjalnego zasiłku celowego albo zasiłku przyznanego na zasadach zwrotu.
Mały, ale ważny krok
Zasiłek celowy z MOPS nie jest rozwiązaniem wszystkich problemów finansowych. W wielu sytuacjach bywa jednak realnym wsparciem, które pozwala przetrwać trudny moment i odzyskać minimalne poczucie stabilności. Znaczenie ma rzetelne przedstawienie swojej sytuacji i kontakt z pracownikiem socjalnym. Dla wielu osób to właśnie ta forma pomocy okazuje się pierwszym krokiem do uporządkowania spraw i wyjścia z kryzysu.