Niewykorzystany urlop 2025 – zasady, terminy i pułapki dla pracodawcy i pracownika

Artur Sadziński
rozwiń więcej
Wakacje 2025: Co z niewykorzystanym urlopem? Zasady, terminy i pułapki dla pracodawców i pracowników / Wakacje 2025: niewykorzystany urlop – terminy i kary / Shutterstock

Lato od zawsze kojarzy się z planowaniem wypoczynku, jednak w roku 2025 kalendarz urlopowy jest wyjątkowo napięty. Powód? Zaległe dni wolne z 2024 r. Zgodnie z art. 168 Kodeksu pracy trzeba zacząć je wykorzystywać najpóźniej 30 września 2025 r. Jeśli tego nie zrobisz, Twój szef naraża się na sankcje finansowe, a Ty ryzykujesz utratę dni wolnych.

rozwiń >

Kiedy urlop staje się zaległy?

Każdy pracownik nabywa prawo do 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego (w zależności od stażu), które należy wykorzystać do końca roku kalendarzowego. Niewykorzystana pula, nawet jeden dzień, 1 stycznia zmienia status na "zaległy". Tutaj pojawia się kluczowy deadline: 30 września. To moment, w którym urlop musi się rozpocząć, może więc zakończyć się już w październiku. Prawo nie przewiduje odroczeń, nawet gdy w zakładzie panuje gorący okres produkcyjny.

Co, jeśli pracownik nie chce iść na urlop?

Pracodawca ma nie tylko prawo, ale i obowiązek wysłać podwładnego na wypoczynek jednostronną decyzją. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 24 stycznia 2006 r. Oznacza to, że odmowa może zostać potraktowana jako naruszenie obowiązków pracowniczych. Warto jednak zadbać o dobrą komunikację i wcześniej poinformować zespół, ile dni wolnego każdemu pozostało.

Kary za zaległy urlop? Nawet 30 000 zł

Nieudzielenie urlopu w terminie kwalifikuje się jako wykroczenie z art. 282 § 1 KP. Inspektor Państwowej Inspekcji Pracy może nałożyć na pracodawcę grzywnę od 1 000 do 30 000 zł. Warto też pamiętać, że zaległy urlop nie przepada. Prawo do niego wygasa dopiero po trzech latach od dnia, w którym stał się wymagalny. Lepiej więc nie liczyć, że sprawa rozejdzie się po kościach. Każda kontrola PIP w ciągu tych trzech lat może zakończyć się mandatem.

Ekwiwalent? Tylko przy rozstaniu

Mity o wypłacaniu rekompensaty zamiast urlopu w zamian za brak czasu na wypoczynek wciąż krążą po biurowych korytarzach. Tymczasem ekwiwalent pieniężny przysługuje wyłącznie przy rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy. W trakcie zatrudnienia jedyne legalne wyjście to udzielenie wolnego.

Jak uniknąć wrześniowej gorączki

Najlepszą strategią jest regularne monitorowanie salda urlopowego już od wiosny. Wiele firm wprowadza przypomnienia w systemach kadrowych lub wysyła automatyczne raporty do przełożonych. Taki prosty zabieg pozwala równomiernie rozłożyć absencje i nie paraliżować pracy całego działu we wrześniu.

Czy urlop wydłuży się do 35 dni?

Od kilku lat związki zawodowe postulują wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni rocznie. Na dzień 16 czerwca 2025 r. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zapowiada konsultacje dopiero na 2026 r., więc sezon wakacyjny 2025 to wciąż długa tradycyjna "dwudziestka" lub "dwudziestka szóstka".

Jeżeli na Twoim koncie w systemie kadrowym wciąż znajdują się zaległe dni wolne za 2024 r., nie zwlekaj. Zaplanuj urlop tak, aby zaczął się najpóźniej 30 września 2025 r. Inaczej Twój pracodawca ryzykuje karę do 30 000 zł i bałagan kadrowy. Obowiązek zadbania o wypoczynek pracowników spoczywa na pracodawcy, ale warto zatroszczyć się o to samodzielnie.

FAQ – najczęstsze pytania pracowników i pracodawców

1. Do kiedy muszę wykorzystać zaległy urlop za 2024 r.?

Musisz rozpocząć go najpóźniej 30 września 2025 r. Jeśli wolne zacznie się 30 września i potrwa kilka dni w październiku – to wciąż zgodne z prawem.

2. Czy pracodawca może zmusić mnie do urlopu?

Tak, art. 168 KP pozwala pracodawcy wyznaczyć termin zaległego urlopu jednostronnie, a Ty masz obowiązek się podporządkować.

3. Jakie są kary za nieudzielenie urlopu zaległego?

Państwowa Inspekcja Pracy może nałożyć na pracodawcę grzywnę od 1 000 do 30 000 zł na podstawie art. 282 § 1 KP.

4. Czy mogę dostać ekwiwalent za niewykorzystany urlop bez rozwiązania umowy?

Nie. Ekwiwalent pieniężny wypłaca się wyłącznie przy ustaniu stosunku pracy (art. 171 KP).

5. Co z urlopem zaległym, jeśli jestem na L4?

Termin 30 września nie ulega przesunięciu. Po zakończeniu zwolnienia lekarskiego pracodawca powinien niezwłocznie ustalić nową datę urlopu tak, aby rozpoczął się przed deadlinem.

Infor.pl
Dlaczego Polacy nie ufają zagranicznym sklepom online? [Raport]
17 cze 2025

Zagraniczne firmy napotykają na poważną barierę na polskim rynku e-commerce – brak zaufania. Aż 2/3 Polaków unika zakupów w zagranicznych e-sklepach z obawy o zwroty, reklamacje i autentyczność produktów. Kluczową rolę w decyzjach zakupowych odgrywają opinie innych klientów. Pokonanie tej nieufności to klucz do sukcesu w polskim e-handlu.

Własna działalność gospodarcza bez płacenia składek ZUS. Ważne zmiany w limicie zarobków
17 cze 2025

Jedni oferują usługi „złotej rączki”, inni okazyjnie sprzedają coś w sieci, taki drobny biznes można legalnie prowadzić bez konieczności zakładania firmy. Obowiązuje jednak zarobkowy limit. Czy niebawem będzie można zarobić więcej? Taką nadzieję daje przyjęty przez resort rozwoju i technologii projektu ustawy.

Nie jest łatwo uzyskać znaczny stopień niepełnosprawności. Nawet ze złamaniami kompensacyjnymi kręgosłupa [List czytelnika]
16 cze 2025

Do redakcji infor.pl przychodzą stale listy osób, które uważają, że WZON obniżył im liczbę punktów do poziomu wykluczającego przyznanie świadczenia wspierającego przez ZUS. Np. osoba niewidoma otrzymała 61 punkty, a sparaliżowany od pasa w dół mężczyzna 43 punkty. Z listów wynika, że trudno jest także uzyskanie samego stopnia niepełnosprawności (zwłaszcza znacznego). Urazy kręgosłupa to za mało. Tak przynajmniej wynika z listu czytelnika.

Sektor logistyczny pokazuje w I połowie 2025 r., że radzi sobie z globalnymi zakłóceniami (wojna handlowa USA-Chiny). Koszty wymiany handlowej będą jednak rosły
16 cze 2025

Widmo historycznego spadku wolumenu przeładunków i wzrost kosztów transportu to dwa dominujące efekty w logistyce, które wywołała wojna handlowa na linii Chiny-USA. Pomimo obniżenia globalnych prognoz dla PKB i handlu, operatorzy logistyczni wciąż radzą sobie zaskakująco dobrze, choć wśród europejskich ekspertów zarządzających łańcuchami dostaw panuje zgodność co do tego, że koszty wymiany handlowej będą rosły. Jednocześnie 70% z nich twierdzi, że na kolejne zakłócenia i nieoczekiwane zwroty akcji będzie w stanie odpowiedzieć w ciągu maksymalnie 3 dni.

MRPiPS: Zasiłek pogrzebowy będzie wypłacany w ciągu 14 dni bez decyzji ZUS - gdy koszty pogrzebu poniosła jedna osoba z rodziny zmarłego. Już w 2025 roku?
16 cze 2025

Ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości - co do zasady - nie będzie wymagało wydania decyzji przez ZUS - jeżeli zasiłek pogrzebowy przysługuje w kwocie 4000 zł niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu (od 1 stycznia 2026 r. będzie to kwota 7000 zł), tj. gdy koszty te poniosła jedna osoba – członek rodziny zmarłego. Tak wynika z założeń projektu deregulacyjnego dot. ustawy emerytalnej, nad którym pracuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Propozycja zakłada też skrócenie terminu wypłaty zasiłku do 14 dni.

Większa elastyczność w wypowiadaniu umów OC [Projekt nowelizacji trafił do konsultacji]
17 cze 2025

Do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Chodzi o zmiany w OC.

KP do zmiany: sprawy kadrowe już nie na piśmie a elektronicznie lub w postaci papierowej [PROJEKT z 10 czerwca 2025 r.]
16 cze 2025

Kodeks Pracy znowu do zmiany? Tak, bo sprawy kadrowe już teraz będzie się załatwiało nie na piśmie a elektronicznie lub w postaci papierowej. Ustawodawca a raczej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej jako: projekt).

Renat wdowia z KRUS. Już wiadomo kiedy pierwsze wypłaty świadczenia!
16 cze 2025

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) wydała już 54 111 decyzji przyznających rentę wdowią emerytom i rencistom rolniczym – poinformowało biuro prasowe instytucji. Nowe świadczenia ruszają pełną parą – pierwsze wypłaty zaplanowano na 7 lipca br.

NIS2, DORA, nowelizacja ustawy o KSC – jak operatorzy telekomunikacyjni powinni zapewnić cyberbezpieczeństwo klientom?
16 cze 2025

W dobie rosnących zagrożeń cyfrowych i postępującej cyfryzacji infrastruktury, sektor telekomunikacyjny staje się jednym z głównych filarów bezpieczeństwa cybernetycznego. W związku z tym na dostawców publicznych sieci łączności elektronicznej i dostawców publicznie dostępnych usług łączności elektronicznej (czyli operatorów telekomunikacyjnych), nakładane są coraz bardziej rygorystyczne obowiązki - zarówno na poziomie prawa unijnego (NIS2, DORA), jak i krajowego (nowelizacja ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa – UKSC).

Znaczny stopień niepełnosprawności – kompletny przewodnik na 2025 r.
16 cze 2025

Orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności to przepustka do realnego wsparcia finansowego, ulg podatkowych i codziennych przywilejów, które mogą radykalnie ułatwić życie. W tym przewodniku krok po kroku pokazujemy, jak w 2025 r. uzyskać orzeczenie, z jakich świadczeń skorzystać najłatwiej i gdzie szukać dofinansowań. Mogą być one znaczne i sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

pokaż więcej
Proszę czekać...