Od 1 stycznia 2026 roku nastąpi kolejna podwyżka płacy minimalnej w Polsce. Zmiana ta obejmie miliony osób pracujących zarówno na umowach o pracę, jak i na umowach zlecenie. Oczekuje się, że wzrost ten będzie niewielki. Jaki dokładnie? Oto szczegóły.
- Nowa wysokość płacy minimalnej i stawki godzinowej od 2026 roku
- Kto zyska, a kto odczuje skutki podwyżki płacy minimalnej?
- Wpływ płacy minimalnej na inne świadczenia i zabezpieczenia
- Relacja płacy minimalnej do prognozowanej średniej krajowej w 2026 roku
- Ocena realnej wartości podwyżki. Prognozy inflacji na 2026 rok
Nowa wysokość płacy minimalnej i stawki godzinowej od 2026 roku
Zgodnie z decyzją rządu, od 1 stycznia 2026 roku, minimalne miesięczne wynagrodzenie za pracę zostanie ustalone na poziomie 4806 złotych brutto. Oznacza to wzrost o około 140 złotych w porównaniu do obowiązującej wcześniej kwoty. Po odjęciu wszystkich wymaganych składek i podatków, pracownik zatrudniony na pełen etat otrzyma "na rękę" około 3605 złotych netto. Jednocześnie, podwyżka ta nie dotyczy wyłącznie pracowników etatowych, ponieważ rośnie również minimalna stawka godzinowa, która w przyszłym roku wyniesie 31,40 złotych brutto. Jest to wzrost o 90 groszy w stosunku do obecnej stawki wynoszącej 30,50 złotych brutto i obejmie także osoby pracujące na umowach zlecenie oraz pracowników sezonowych. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że będzie to jedyna podwyżka płacy minimalnej w 2026 roku, co stanowi odstępstwo od praktyki znanej z lat ubiegłych, kiedy to kwota ta rosła dwa razy w ciągu roku.
Kto zyska, a kto odczuje skutki podwyżki płacy minimalnej?
Ustalona na 2026 rok wyższa kwota minimalna jest rezultatem kompromisu osiągniętego pomiędzy środowiskiem przedsiębiorców, które początkowo postulowało niższą stawkę (4700 zł), a związkami zawodowymi, domagającymi się wyższego pułapu (5015 zł). Nowa wysokość pensji minimalnej to pozytywna wiadomość przede wszystkim dla osób z najniższymi zarobkami, szczególnie w sektorach takich jak handel, gastronomia, ochrona mienia i szeroko pojęte usługi. Jednak eksperci ostrzegają, że z uwagi na inflację i rosnące koszty utrzymania, realny wzrost siły nabywczej może okazać się marginalny. Z drugiej strony, dla pracodawców podwyższenie minimalnego wynagrodzenia oznacza zwiększenie obciążeń finansowych, gdyż wzrastają koszty zatrudnienia wynikające z wyższych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W branżach o niskiej rentowności może to potencjalnie skutkować redukcją liczby etatów lub ograniczeniem godzin pracy. Należy zaznaczyć, że pracownicy zatrudnieni na umowach o dzieło nie odniosą żadnych korzyści z tej zmiany, ponieważ nie podlega ich minimalna stawka godzinowa, a wynagrodzenie jest wypłacane za osiągnięty efekt, a nie za poświęcony czas.
Wpływ płacy minimalnej na inne świadczenia i zabezpieczenia
Wzrost minimalnego wynagrodzenia ma szeroki wpływ, wykraczający poza samą pensję zasadniczą, ponieważ to na jego podstawie oblicza się inne świadczenia, w tym między innymi dodatek za pracę w porze nocnej, wynagrodzenie za okres przestoju oraz odprawy pieniężne przysługujące w przypadku zwolnień. W konsekwencji, podwyżka minimalnej płacy automatycznie podnosi również wysokość tych należności. Ponadto, wyższa minimalna pensja powoduje wzrost kwoty wolnej od potrąceń komorniczych. Zmiana ta jest również korzystna dla osób pobierających zasiłki chorobowe lub macierzyńskie, gdyż ich wysokość jest kalkulowana na podstawie wynagrodzenie brutto. Pośrednio zyskują także osoby bezrobotne, ponieważ niektóre świadczenia wypłacane z Funduszu Pracy i urzędów pracy są powiązane z poziomem minimalnego wynagrodzenia krajowego. Informacje te opierają się na Rozporządzeniu Rady Ministrów dotyczącym wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 roku ("Dz. U. poz. 1242").
Relacja płacy minimalnej do prognozowanej średniej krajowej w 2026 roku
Ustalona przez rząd płaca minimalna w wysokości 4806 zł brutto na 2026 rok będzie stanowiła mniejszy odsetek prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej niż w roku poprzednim.
- Prognozowane przeciętne wynagrodzenie: Według założeń budżetowych i prognoz makroekonomicznych, przeciętne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w 2026 roku ma wynieść około 9420 zł lub w innych wariantach około 9385 zł.
- Relacja wynagrodzeń: Oznacza to, że minimalne wynagrodzenie (4806 zł) będzie stanowiło około 50,5 proc. do 51 proc. prognozowanej średniej krajowej.
- Zmiana trendu: Należy podkreślić, że ta relacja spadnie w porównaniu do 2025 roku, kiedy to minimalne wynagrodzenie (4666 zł) stanowiło około 52,7 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Wnioski z prognoz makroekonomicznych są takie, że choć płaca minimalna rośnie nominalnie, jej tempo wzrostu jest niższe niż prognozowany wzrost przeciętnej płacy. Związki zawodowe zwracają uwagę, że taki spadek relacji minimalnej do przeciętnej płacy może nie zapewnić realnego wzrostu wynagrodzeń minimalnych, zwłaszcza jeśli inflacja okaże się wyższa niż rządowe prognozy (które zakładały wzrost cen o około 3 proc.). Oznacza to, że osoby zarabiające najniższą pensję odczują tę podwyżkę jako symboliczną w stosunku do ogólnego wzrostu kosztów życia.
Ocena realnej wartości podwyżki. Prognozy inflacji na 2026 rok
Minimalne wynagrodzenie ma wzrosnąć w 2026 roku nominalnie o około 3,0 proc. (z 4666 zł do 4806 zł brutto). Aby ocenić realną wartość tej podwyżki, kluczowe jest porównanie jej z prognozowaną inflacją. Aktualne prognozy głównych instytucji wskazują, że inflacja konsumencka (CPI) w 2026 roku powinna być niska, co teoretycznie zwiększa realną wartość wzrostu płacy. Zarówno Rząd (Ministerstwo Finansów), jak i Narodowy Bank Polski (NBP), opierając się na swoich najnowszych projekcjach, zakładają, że średnioroczna inflacja wyniesie w 2026 roku około 3,0 proc. Prognoza NBP jest nieznacznie niższa i wynosi 2,9 proc., co odzwierciedla oczekiwane trwałe zbliżanie się do celu inflacyjnego banku centralnego (2,5 proc. +/- 1 p.p.). Prognozy analityków rynkowych są zbliżone, z szacunkami oscylującymi między 2,7 proc. a 3,3 proc.
Jeśli płaca minimalna wzrośnie o 3,0 proc., a inflacja wyniesie również około 3,0 proc., to realna podwyżka dla pracownika będzie bliska zeru lub zaledwie minimalnie dodatnia. Oznacza to, że siła nabywcza osób zarabiających najniższą pensję zaledwie się utrzyma lub wzrośnie o symboliczne ułamki procenta. Potwierdza to wcześniejsze stwierdzenie, że podwyżka będzie miała charakter głównie symboliczny. Należy jednak pamiętać, że prognozy te obarczone są ryzykiem, zwłaszcza w kontekście przyszłych decyzji regulacyjnych rządu dotyczących cen energii. W przypadku, gdyby inflacja okazała się wyższa (np. powrót do 4-5 proc.), realna wartość płacy minimalnej spadłaby.