Zasady udzielania dopłat do oprocentowania kredytów mieszkaniowych określa ustawa o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania. Zgodnie z nią przez osiem lat od wniesienia pierwszej raty kredytu preferencyjnego państwo spłaca 50 proc. jego odsetek. Możliwość skorzystania z dopłat jest uzależniona od ceny nabywanego mieszkania, która nie może być wyższa od średnich cen w budownictwie mieszkaniowym na danym obszarze.
Dla kogo wsparcie
Z państwowych dopłat do oprocentowania kredytu mieszkaniowego mogą skorzystać tylko raz w życiu dwie grupy osób. Pierwsza to małżonkowie, którzy starają się o pomoc w zakupie (ewentualnie w budowie) pierwszego mieszkania lub domu. Nie ma przy tym znaczenia, czy posiadają dzieci. Druga grupa beneficjentów to osoby samotnie wychowujące dzieci, przy czym przynajmniej jedno z nich musi być małoletnie. Wymóg małoletniości dziecka nie będzie musiał być zachowany, jeżeli zgodnie z ustawą z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992) jest pobierany na nie zasiłek pielęgnacyjny. Podobnie będzie, gdy dziecko uczy się lub studiuje (jednak do ukończenia przez nie 25. roku życia).
W większości przypadków w momencie przystępowania do kredytu preferencyjnego wystarczające będzie złożenie przez osobę zainteresowaną oświadczenia o samotnym wychowywaniu dziecka bądź pozostawaniu w związku małżeńskim. Nie we wszystkich przypadkach warunki zaciągnięcia kredytu preferencyjnego mogą zostać przecież potwierdzone takimi dokumentami jak dowód osobisty czy paszport. Jeżeli z uwagi na charakter weryfikowanego warunku bank nie może dokonać oceny w oparciu o takie dokumenty, to zawsze wystarczy samo oświadczenie. Zainteresowani kredytem preferencyjnym muszą jednak pamiętać, że za składanie fałszywych oświadczeń grozi odpowiedzialność karna. Z drugiej strony, jeżeli taki kredyt będzie zaciągany przez oboje małżonków, to każde z nich musi być stroną kredytu. Tym samym oświadczenie o pozostawaniu wspólnie w związku małżeńskim powinni złożyć wspólnie małżonkowie.
Mieszkania o średniej cenie
Możliwość skorzystania z dopłat zależy od wysokości wskaźników przeliczeniowych wartości odtworzeniowej 1 mkw. nieruchomości, czyli średnich cen w budownictwie mieszkaniowym na danym obszarze. Wskaźnik przeliczeniowy ogłasza raz na pół roku wojewoda. Robi to osobno dla województwa i miast wojewódzkich. Publikuje go w swoim dzienniku urzędowym. Wskaźniki są zamieszczane na stronie internetowej resortu infrastruktury (www.mi.gov.pl). Zainteresowany może je również dostać w banku udzielającym preferencyjnego kredytu.
Ostatnia, ubiegłoroczna nowelizacja ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania zwiększyła limit maksymalnej ceny za 1 mkw. nieruchomości, od której zależy uzyskanie państwowej dopłaty, o 30 proc. Dlatego, jeśli chcemy obliczyć górną granicę ceny, za jaką możemy nabyć mieszkanie, musimy wskaźnik ogłoszony dla naszego miasta lub województwa pomnożyć przez 1,3.
Kredyt preferencyjny jest udzielany tylko na zakup (budowę) dosyć małego domu czy mieszkania. Obowiązują bowiem limity powierzchni budynków i lokali. Kredyty z dopłatą do odsetek mogą zostać przeznaczone na zakup mieszkań, których powierzchnia nie przekracza 75 mkw. W przypadku domów ten limit wynosi 140 mkw. Dopłaty przysługują do części powierzchni nieruchomości - do 50 mkw. lokalu i 70 mkw. domu. Oznacza to, że jeżeli mieszkanie będzie kosztowało 150 tys. zł, to państwo dopłaci tylko do odsetek od 100 tys. zł kapitału. Warto pamiętać, że bank przyjmie za właściwą taką wartość powierzchni użytkowej, jaka została wskazana w akcie notarialnym lub, jeśli jeszcze trwa budowa, w odpowiedniej umowie zobowiązującej (np. przedwstępnej umowie kupna domu). Może bowiem okazać się, że mimo iż całkowita powierzchnia domu jest większa niż 140 mkw., to jednak powierzchnia użytkowa mieści się w tym limicie. Osoby, które zdecydują się na budowę większego domu, nie mogą w ogóle liczyć na otrzymanie kredytu preferencyjnego.
Zobacz wartość odtworzeniową nieruchomości w największych miastach.
Obowiązek rezygnacji z najmu
Na dofinansowanie do kredytu można liczyć tylko wtedy, gdy żadna z osób ubiegających się o dopłatę, nie jest w dniu zawarcia umowy kredytu preferencyjnego właścicielem lub współwłaścicielem mieszkania lub budynku mieszkalnego (również za granicą). Takiego kredytu nie dostaną również mieszkańcy spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Z kolei osoby zamieszkujące lokal jako najemcy lub lokatorzy w spółdzielni mieszkaniowej (na podstawie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego) muszą zobowiązać się do rezygnacji ze swoich uprawnień do korzystania z zajmowanego mieszkania w ciągu sześciu miesięcy od nabycia własności kredytowanego mieszkania.
W przypadku niespełnienia tego warunku kredytobiorca musi pisemnie poinformować bank o braku wykonania zobowiązania w ciągu 14 dni od upływu terminu jego wykonania. Zaistnienie takiej sytuacji skutkuje wypowiedzeniem umowy kredytu preferencyjnego. Podobnie będzie w przypadku uzyskania przez bank informacji o prawomocnym skazaniu kredytobiorcy za przestępstwa popełnione w związku z udzieleniem kredytu preferencyjnego.
Osoby zainteresowane kredytem preferencyjnym nie mogą dysponować żadnym tytułem prawnym do lokalu położonego zarówno na terytorium Polski, jak i znajdującego się poza jej granicami. Równocześnie z zawarciem umowy kredytu preferencyjnego trzeba złożyć pisemne oświadczenie o spełnieniu takiego warunku.
Dokończenie budowy
Pomoc otrzymają także ci, którzy zdecydują się na kupno nieruchomości, która jest właśnie w trakcie budowy. Kredyt z państwową dopłatą może zostać przyznany również na prace polegające na wykonaniu nadbudowy lub przebudowy budynku mieszkalnego. Jest także dostępny dla osób chcących zaadaptować na cele mieszkalne budynek lub lokal o innym przeznaczeniu. O dofinansowanie będą mogły ubiegać się osoby, które chcą rozbudować budynek mieszkalny po to, aby utworzyć w jego obrębie dodatkowy nowy lokal, w którym chcą następnie zamieszkać.
W takich przypadkach powierzchnia domu jest liczona na podstawie zatwierdzonego projektu budowlanego, natomiast koszty budowy - na podstawie kosztorysu prac. Z podobnych preferencji można skorzystać w przypadku zaciągania kredytu na sfinansowanie wkładu budowlanego do spółdzielni mieszkaniowej, który jest wnoszony w celu uzyskania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Chodzi jednak wyłącznie o lokale mieszkalne zasiedlane po raz pierwszy. Nie oznacza to jednak, że za kredyt preferencyjny nie można kupić domu czy mieszkania na rynku wtórnym.
Dokąd po dopłatę
Kredyty z dopłatami do odsetek oferuje obecnie bank PKO BP, większość spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i inne instytucje finansowe, z którymi Bank Gospodarstwa Krajowego podpisał umowy w sprawie stosowania dopłat do kredytów preferencyjnych. Można je zaciągać wyłącznie w złotówkach. Państwo pomaga w spłacie kredytu tylko przez osiem lat, a nie przez cały okres jego spłaty, który może wynosić nawet 50 lat.
Państwo przestanie dopłacać do odsetek, gdy kredyt zostanie wykorzystany w całości lub części niezgodnie z celem, na jaki został udzielony.
KTO UDZIELA DOPŁAT
• Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski - www.pkobp.pl, tel. 0 801 302 302
• Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa - www.skok.pl, tel. (058) 55 09 600
• Gospodarczy Bank Wielkopolski - www.sgb.pl, tel. 0 801 30 11 88
• Bank Polskiej Spółdzielczości - www.bankbps.pl
• Bank Pocztowy - www.pocztowy.pl, tel. 0 801 100 500
• Bank Polska Kasa Opieki - www.pko.com.pl, tel. 0 801 365 365
• Mazowiecki Bank Regionalny - www.mrbank.com.pl, tel. (022) 56 00 400
ADAM MAKOSZ
adam.makosz@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania (Dz.U. nr 183, poz.1354 z późn. zm.).
• Rozporządzenie ministra budownictwa z 23 listopada 2006 r. w sprawie ogólnych warunków umów dotyczących dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych oraz zakresu okresowych informacji o udzielanych dopłatach (Dz.U. nr 221, poz. 1618).