Ostatnia nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przedłuża obowiązywanie niektórych zwolnień przedmiotowych do 31 grudnia 2006 r.
JOANNA NOWICKA
Zwolnienia podlegające przedłużeniu
Przypomnijmy, że 31 grudnia 2004 r. miało wygasnąć zwolnienie podatkowe m.in. dla dotacji z budżetu państwa i budżetów samorządowych oraz dla dotacji subwencji i dopłat otrzymanych przez zakłady pracy chronionej z PFRON. Zwolnienia te wykreślono z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop) przy okazji jej nowelizacji, która weszła w życie od 1 stycznia 2004 r. Z przepisów ustaw nowelizujących wynikało jednak, że zachowują one moc (tzn. były stosowane w zakresie i na zasadach wynikających z przepisów obowiązujących w 2003 r.) do końca 2004 r. Natomiast ostatnia nowela updop przedłużyła okres ich stosowania o dwa lata, tj. do 31 grudnia 2006 r.
Podstawy prawnej tych zwolnień należy szukać obecnie w art. 5 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 202, poz. 1957 ze zm.), uwzględniając art. 2 ustawy z 18 listopada 2004 r. (Dz.U. Nr 254, poz. 2533).
Zwolnienia podlegające przedłużeniu obejmują też m.in. dochody z tytułu prowadzenia szkół w rozumieniu przepisów o systemie oświaty – w części przeznaczonej na cele szkoły. Pod względem podatkowym zwolnienie to zrównuje podatników prowadzących szkoły – bez względu na ich formę organizacyjną (zatem również podatników działających w formie przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni i spółki).
Ponadto zwolnienia podlegające przedłużeniu obejmują dochody podmiotów zajmujących się gospodarką mieszkaniową, tzn. zakładów budżetowych zajmujących się kwaterowaniem m.in. studentów i nauczycieli akademickich, spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, komunalnych zakładów gospodarki mieszkaniowej, towarzystw budownictwa społecznego oraz podatników, których zadaniem jest administrowanie nieruchomościami w imieniu właścicieli i zarządców domów.
Dotyczy to także dochodów Agencji Mienia Wojskowego, w przypadku przeznaczenia ich na ściśle określone cele, dochodów w części przeznaczonej na inwestycje Sił Zbrojnych RP, a także urzędu obsługującego Ministra Spraw Wewnętrznych oraz organów i jednostek organizacyjnych mu podległych lub przez niego nadzorowanych.
Zwolnienia podlegające przedłużeniu do końca 2006 r. obejmują także dochody podatników w przypadku przeznaczenia ich na realizowane przez nich cele statutowe. Dotyczy to dochodów:
• spółek wodnych i ich związków,
• działalności niezarobkowej spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej,
• sportowych spółek akcyjnych – w części przeznaczonej na działalność sportową,
• Polskiej Konfederacji Sportu – z wyłączeniem dochodów przeznaczonych na działalność gospodarczą,
• spółdzielczych związków rewizyjnych – z wyłączeniem dochodów przeznaczonych na działalność gospodarczą,
• przywięziennych zakładów pracy – w części, od której co najmniej 25% równowartości należnego od nich podatku dochodowego zostanie przekazane na Scentralizowany Fundusz Rozwoju Centralnego Zarządu Służby Więziennej, a w przypadku gospodarstw pomocniczych przy zakładach karnych będących przywięziennymi zakładami pracy – na środki specjalne Centralnego Zarządu Służby Więziennej, w terminach określonych dla wpłat tego podatku,
• komitetów wyborczych działających na podstawie odrębnych ustaw, w celu przeprowadzenia wyborów na urząd Prezydenta RP, do Sejmu i Senatu oraz wyborów samorządowych – w części przeznaczonej na fundusze wyborcze partii politycznych oraz na rzecz instytucji charytatywnych.
Do 31 grudnia 2006 r. nie będą także opodatkowane kwoty otrzymane od agencji rządowych, jeśli otrzymały one środki na ten cel z budżetu państwa (z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych).
ZAPAMIĘTAJ!
Dochody te, uzyskane do 31 grudnia 2006 r. i niewydatkowane do tej daty, będą zwolnione z podatku, jeżeli zostaną przeznaczone na cele uzasadniające zwolnienia i zgodnie z ich warunkami.
Dochody zwolnione bezterminowo
Natomiast bezterminowo przywrócono (z powrotem do updop wpisano odpowiednio w art. 17 pkt 39 i 40) zwolnienie obejmujące:
• dochody związków zawodowych, społeczno-zawodowych organizacji rolników, izb rolniczych, organizacji pracodawców i partii politycznych, działających na podstawie odrębnych ustaw – w części przeznaczonej na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej (dawny art. 17 ust. 1 pkt 6 updop),
• składki członkowskie członków organizacji politycznych, społecznych i zawodowych – w części nieprzeznaczonej na działalność gospodarczą (dawny art. 17 ust. 1 pkt 13 updop).
Kosztem wynagrodzenia zapłacone
Od 1 stycznia 2005 r. kosztem będą dopiero wynagrodzenia (składki) zapłacone. Artykuł 16 ust. 1 pkt 57 updop – w nowym brzmieniu – wyłącza bowiem z kosztów uzyskania przychodów nie tylko (jak dotychczas) niewypłacone osobom fizycznym należności z tytułu umowy zlecenia i o dzieło i inne z działalności wykonywanej osobiście, a także z praw majątkowych, ale również:
• niewypłacone, niedokonane lub niepostawione do dyspozycji wypłaty, świadczenia i inne należności ze stosunku pracy (pracy nakładczej, stosunku służbowego oraz spółdzielczego stosunku pracy) oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy,
• nieopłacone do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki określone w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych – w części finansowanej przez płatnika składek.
Omawiana nowela weszła w życie 1 stycznia 2005 r., przy czym niektóre jej przepisy w terminach wcześniejszych: 30 listopada i 31 grudnia 2004 r. (dotyczy przede wszystkim przepisów przedłużających funkcjonowanie niektórych zwolnień podatkowych, co jest spowodowane koniecznością zachowania ciągłości prawnej) oraz późniejszych: 1 lipca 2005 r. i 18 sierpnia 2006 r.
W SKRÓCIE
• Przedłużono obowiązywanie niektórych zwolnień podatkowych do 31 grudnia 2006 r.
• Bezterminowo przywrócono zwolnienie obejmujące dochody związków zawodowych, społeczno-zawodowych organizacji rolników, izb rolniczych, organizacji pracodawców i partii politycznych – w części przeznaczonej na cele statutowe.
• Od 1 stycznia 2005 r. kosztem podatkowym są dopiero wynagrodzenia i składki zapłacone.
• Uszczelniono system podatkowy w zakresie odliczania darowizn (art. 18 updop). Podatnicy przekazujący darowizny i korzystający z odliczenia oraz podatnicy, którzy otrzymują te darowizny zostali obowiązani do przekazywania w zeznaniu informacji zawierających dane identyfikujące darczyńcę.
• Usprawniono automatyczną wymianę informacji podatkowych w odniesieniu do określonych dochodów.
• Nowela uściśla ponadto niektóre przepisy oraz dostosowuje szereg uregulowań do kilku unijnych dyrektyw oraz wykładni dokonanych przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości, a także do rozwiązań wynikających z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Podstawa prawna
• Ustawa z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 254, poz. 2533)