W 2005 r. kwota uprawniająca do zwolnienia z podatku VAT wynosi 43 800 zł. Limit ten dotyczy zarówno podatników, którzy kontynuują działalność gospodarczą w 2005 r., jak i podatników, którzy w tym roku dopiero ją rozpoczęli.
W przepisie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług czytamy, że zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10 000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Kwoty tej nie podwyższa również wartość odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Do wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia nie wlicza się kwoty podatku, jak również kwoty sprzedaży z tytułu odpłatnej dostawy towarów oraz świadczenia usług zwolnionych od podatku.
Zwolnienie podmiotowe z podatku VAT nie obejmuje jednak podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej (PKWiU 40.10.10), perfum i wód toaletowych (PKWiU 24.52.11), kosmetyków upiększających do ust i oczu (PKWiU 24.52.12), kosmetyków do manicure i pedicure (PKWiU 24.52.13), pudrów kosmetycznych i higienicznych – z wyłączeniem przeznaczonych dla dzieci (PKWiU ex 24.52.14-00), pozostałych kosmetyków upiększających do twarzy (PKWiU 24.52.15-00.10), dezodorantów osobistych i preparatów przeciwpotowych (PKWiU 24.52.19- -50.00), preparatów do higieny intymnej (PKWiU 24.52.19-90.10), środków higienicznych, kosmetycznych, gdzie indziej niewymienionych (PKWiU 24.52.19-90.3), preparatów toaletowych dla zwierząt (PKWiU 24.52.19--90.60), kosmetyków i wyrobów perfumeryjnych pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 24.52.19-90.90), kart do gry – z wyłączeniem kart do gry dla dzieci (PKWiU ex 36.50.41-00), cygar, również z obciętymi końcami, cygaretek i papierosów z tytoniu lub namiastek tytoniu (PKWiU 16.00.11), tytoniu do palenia (PKWiU 16.00.12--30), tabaki (PKWiU ex 16.00.12- -90.20),
c) nowych środków transportu,
d) terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę;
2) świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie;
3) niemających siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju.
Zwolnienie podmiotowe z podatku VAT nie obejmuje również podatników prowadzących działalność w zakresie importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów oraz dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca.
Listę towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia podmiotowe, precyzuje rozporządzenie Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Kwota w wysokości 43 800 zł, uprawniająca do zwolnienia z podatku VAT, została określona w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 listopada 2004 r. w sprawie określenia kwoty uprawniającej do zwolnienia od podatku od towarów i usług, które weszło w życie 1 stycznia 2005 r.
Zwolnienie podmiotowe z podatku VAT ma zastosowanie zarówno do podatników, którzy rozpoczęli działalność gospodarczą w 2004 r., jak i tych, którzy rozpoczną działalność w 2005 r.
Podatnicy kontynuujący prowadzenie działalności gospodarczej będą mogli korzystać ze zwolnienia podmiotowego w 2005 r., jeśli ich obroty za 2004 r. nie przekroczyły łącznie kwoty 43 800 zł. Prawo do zwolnienia będzie im przysługiwać do momentu przekroczenia tej granicznej kwoty w 2005 r. Z dniem przekroczenia kwoty limitu automatycznie, z mocy ustawy, stają się podatnikami podatku VAT.
Przykład 1
Jan K. prowadzący sklep warzywniczy od czerwca 2004 r. osiągnął na 31 grudnia 2004 r. łączny obrót ze sprzedaży w wysokości 35 000 zł. W związku z tym zachował prawo do zwolnienia podmiotowego z podatku VAT i w 2005 r. nadal będzie z niego korzystał do momentu przekroczenia kwoty 43 800 zł.
Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w 2004 r. mogą nadal korzystać ze zwolnienia z podatku VAT w 2005 r., pod warunkiem że wartość ich obrotów w 2004 r. nie przekroczyła kwoty 43 800 zł.
Przykład 2
Jan K. prowadzący sklep motoryzacyjny od czerwca 2004 r. do 23 grudnia 2004 r. osiągnął łączny obrót ze sprzedaży w wysokości 44 800 zł. Ponieważ kwotą graniczną uprawniającą do zwolnienia z podatku VAT na 2004 r. była kwota 45 700 zł, miał on prawo do korzystania ze zwolnienia do końca roku 2004. Jednak od 1 stycznia 2005 r. będzie on już podatnikiem VAT, zobowiązanym do zarejestrowania się jako podatnik VAT z tytułu przekroczenia kwoty obrotów, do prowadzenia ewidencji, rozliczania się i składania deklaracji podatkowych, ponieważ przekroczył limit obrotów 43 800 zł. Przy czym zgłoszenie rejestracyjne VAT-R musi złożyć we właściwym urzędzie skarbowym najpóźniej przed 1 stycznia 2005 r.
Jak już wspominaliśmy, zwolnienie podmiotowe z podatku VAT ma zastosowanie zarówno do podatników, którzy prowadzili działalność gospodarczą w 2004 r., jak i tych, którzy rozpoczną działalność w 2005 r.
Jednak w przypadku podatników rozpoczynających działalność w 2005 r. od początku miesiąca kalendarzowego kwotę uprawniającą do zwolnienia wylicza się w proporcji do okresu prowadzonej działalności według wzoru:
B × C/12 = A
gdzie:
A – kwota obrotu w proporcji do okresu prowadzonej działalności, której przekroczenie spowoduje utratę prawa do zwolnienia,
B – limit ustawowy obrotów, tj. kwota 43 800 zł,
C – liczba miesięcy prowadzenia działalności pozostała podatnikowi do końca 2005 r.
Przykład 3
Józef B. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 1 marca 2005 r. W związku z tym będzie prowadził działalność gospodarczą w 2005 r. przez 10 miesięcy. Kwota obrotu w proporcji do okresu prowadzonej działalności, której przekroczenie spowoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego, wyniesie 36 500 zł = 43 800 zł × 10/12.
W przypadku podatników, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie miesiąca kalendarzowego, np. 24 lutego 2005 r., do wyliczenia kwoty obrotów w proporcji do okresu prowadzonej działalności wykorzystuje się następujący wzór:
B × C/365 = A
gdzie:
A – kwota obrotu w proporcji do okresu prowadzonej działalności, której przekroczenie spowoduje utratę prawa do zwolnienia,
B – limit ustawowy obrotów, tj. kwota 43 800 zł,
C – liczba dni prowadzenia działalności gospodarczej pozostała do końca roku.
Przykład 4
Krzysztof B. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 18 lutego 2005 r. W związku z tym będzie prowadził działalność gospodarczą w 2005 r. przez 316 dni. Kwota obrotu w proporcji do okresu prowadzonej działalności, której przekroczenie spowoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego, wyniesie 37 920 zł = 43 800 zł × × 316/365.
Magdalena Jabłecka
Podstawy prawne
• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
• rozporządzenie Ministra Finansów z 22 listopada 2004 r. w sprawie określenia kwoty uprawniającej do zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 253, poz. 2528
• rozporządzenie Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 97, poz. 971