Odsetki od pożyczek udzielanych przez zakładowy fundusz świadczeń socjalnych są zwolnione od VAT. Nie oznacza to jednak, że nie będą miały wpływu na sposób wypełniania deklaracji VAT-7. Stanowią one bowiem obrót ze sprzedaży zwolnionej, który należy wykazać w deklaracji VAT-7, a także uwzględnić dla potrzeb ustalania proporcji.
Przedmiotem działania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest udzielanie zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy pracownikom i ich rodzinom, emerytom, rencistom oraz byłym pracownikom. Bardzo często w ramach funduszu udzielane są pracownikom pożyczki zwrotne na cele mieszkaniowe. Udzielając pożyczki, zakład pracy pobiera odsetki. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 z późn. zm.) wpływy z oprocentowania pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe zwiększają środki funduszu.
Udzielanie pożyczek jest usługą w rozumieniu VAT
Zakład pracy pobierający odsetki od udzielonych pożyczek staje się podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa finansowego, stanowiące odpłatne świadczenie usług. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenia na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. W przypadku gdy zakład pracy zawiera z pracownikiem umowę pożyczki, która podlega oprocentowaniu, obrotem – stosownie do zapisów art. 29 ust. 1 ustawy, jest kwota należna z tytułu sprzedaży usług finansowych pomniejszona o kwotę należnego podatku, tj. kwota należnych pożyczkodawcy odsetek. Wartość odsetek od pożyczek udzielonych pracownikom z funduszu jest kwotą należną, stanowi zatem obrót – zgodnie z powołanym wyżej przepisem. W związku z tym podatnik powinien dokumentować tę czynność fakturą VAT wystawioną na zasadach ogólnych, z zastrzeżeniem art. 106 ust. 4 ustawy, oraz wykazywać w ewidencji sprzedaży i deklaracji VAT-7.
SŁOWNICZEK
DZIAŁALNOŚĆ SOCJALNA – usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form krajowego wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Pośrednictwo finansowe zwolnione od VAT
Usługi pośrednictwa finansowego podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednak, jeżeli zakład pracy wskaże dla świadczonych przez siebie usług symbol PKWiU sekcja J ex 65-67, obrót z tytułu tego świadczenia jest zwolniony z podatku VAT. Usługi finansowe wymienione w załączniku nr 4 do ustawy są zwolnione od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Zatem obrót z tego tytułu powinien zostać włączony do wartości sprzedaży zwolnionej. Pamiętać należy, iż wartość odsetek od pożyczek należy także uwzględnić dla potrzeb ustalenia proporcji zgodnie z art. 90 ustawy. Wartość odsetek od pożyczek udzielonych pracownikom firmy stanowi kwotę należną, związaną z usługą finansową, podlegającą zwolnieniu od podatku – stanowi tym samym obrót z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Wpływ pożyczek na dane w deklaracji
Odsetki od pożyczek udzielonych z funduszu, będące kwotą należną z tytułu udzielonych pożyczek, stanowiącą obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy, należy wykazać w deklaracji VAT-7(K) w części C – Rozliczenie transakcji podlegających opodatkowaniu oraz podatku należnego w poz. 20 jako dostawę towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ustawy. Mówi o tym pkt 2 objaśnień do części C deklaracji dla podatku od towarów i usług (VAT-7 i VAT-7K) stanowiący załącznik nr 3 do rozporządzenia ministra finansów z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 89, poz. 852 z późn. zm.).
Anna Szafarczyk-Kasicka
Autorka jest właścicielką Kancelarii Finansowo- -Księgowo-Podatkowej