Jak opodatkowani są Polacy pracujący w Irlandii

Przez czas nieobecności Polaka pracującego za granicą w Polsce może on pozostać rezydentem podatkowym w kraju bądź status ten utracić. Pierwsza sytuacja będzie miała miejsce, jeżeli jego pobyt w Polsce w danym roku podatkowym przekroczy 183 dni lub, gdy mimo podjęcia pracy za granicą, zachowa on centrum swoich interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) w kraju. Znacznie trudniejszym zadaniem może natomiast okazać się ustalenie statusu podatkowego po stronie irlandzkiej, bowiem bazuje on na koncepcji rezydencji i domicylu.

Rezydencja zwykła

Jedną z form rezydencji jest - jak wskazuje Ewelina Bąk, starszy konsultant i doradca podatkowy PricewaterhouseCoopers - zwykła rezydencja (ordinary residence).
- Osoba będzie uznawana za zwykłego rezydenta w danym roku podatkowym, jeżeli była uznawana za rezydenta przez trzy lata poprzedzające ten rok podatkowy (tj. zwykłym rezydentem stanie się dopiero w czwartym roku). Podobnie, aby utracić status zwykłego rezydenta, osoba musi zostać uznana za nierezydenta w trzech kolejnych latach - dodaje nasza rozmówczyni.
Z kolei domicyl jest pojęciem prawa prywatnego międzynarodowego i wskazuje na dużo silniejsze związki z daną jurysdykcją niż sama rezydencja.
- Dana osoba może w danym czasie posiadać domicyl tylko w jednym państwie. Jest to kraj, który uznaje ona za swoje naturalne bądź stałe miejsce. System irlandzki wyróżnia przy tym domicyl z pochodzenia (domicile of origin) oraz domicyl z wyboru (domicile of choice). Pierwszym jest kraj pochodzenia danej osoby (nawet jeżeli się w nim nie urodziła). Polak, podejmujący zatrudnienie w Irlandii na okres kilku lat, który ma jednak intencję powrotu do Polski po zakończeniu okresu oddelegowania/pracy za granicą, nie powinien ustanowić domicylu w Irlandii - radzi ekspert PricewaterhouseCoopers.

Status podatkowy

Od statusu podatkowego będzie zależał zakres opodatkowania danej osoby. Według informacji Eweliny Bąk osoby będące rezydentami i posiadające domicyl w Irlandii podlegają w tym kraju opodatkowaniu od całości swoich światowych dochodów bez względu na miejsce ich uzyskania.
Rezydent nieposiadający domicylu w Irlandii płaci w tym państwie (z pewnymi wyjątkami) podatki od całości dochodów, które mają źródło w Irlandii. Dodatkowo, podlegają oni opodatkowaniu od zagranicznych wynagrodzeń w zakresie, w jakim dotyczą one pracy wykonywanej na terytorium Irlandii. Zagraniczne wynagrodzenia odnoszące się do nieirlandzkich obowiązków, podlegają opodatkowaniu w Irlandii tylko w określonych przypadkach, w zależności od indywidualnej sytuacji danej osoby. Jakiekolwiek niepracownicze dochody (np. dochody uzyskiwane z najmu mieszkania) będą podlegały opodatkowaniu w Irlandii tylko w zakresie, w jakim są one przesyłane do tego państwa.

Podwójna rezydencja

Rozwiązaniu sytuacji podwójnej rezydencji służą stosowne przepisy umowy zawartej pomiędzy Polską i Irlandią w sprawie unikania podwójnego opodatkowania (dalej umowa).
- Zgodnie z art. 4 umowy w omawianej sytuacji ostatecznie o miejscu zamieszkania takiej osoby należy rozstrzygnąć przy zastosowaniu następujących kryteriów (stosowanych w podanej kolejności): a) stałego miejsca zamieszkania, b) silniejszych powiązań osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych), c) zwyczajowego przebywania, d) obywatelstwa. Jeżeli żadne z tych kryteriów nie doprowadzi do rozstrzygnięcia konfliktu podwójnej rezydencji, wówczas właściwe władze Polski i Irlandii rozstrzygną sprawę w drodze wzajemnego porozumienia - tłumaczy Ewelina Bąk.
Niezależnie jednak od statusu podatkowego, dochody, które Polak otrzyma jako wynagrodzenie za pracę wykonywaną w Irlandii będą, co do zasady, podlegały opodatkowaniu w tym kraju. W drodze wyjątku, takie dochody mogą zostać zwolnione z opodatkowania w Irlandii, jeżeli osoba je uzyskująca jest uznawana za polskiego rezydenta podatkowego (zarówno w świetle polskich przepisów, jak i postanowień umowy) oraz spełnione są łącznie następujące trzy warunki:
- osoba przebywa na terytorium Irlandii przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w danym roku podatkowym Irlandii (czyli w roku kalendarzowym),
- wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Irlandii i
- wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w Irlandii.
Jeżeli którykolwiek z wymienionych warunków nie zostanie spełniony (np. pobyt Polaka w Irlandii przekroczy 183 dni bądź wynagrodzenie za tę pracę będzie wypłacane/ponoszone przez podmiot mający siedzibę w Irlandii), Irlandia będzie miała prawo opodatkować takie dochody.

Ulgi podatkowe

W zależności od stanu cywilnego podatnika, dopuszczalne odliczenie od podatku wynosi:
- 1760 euro - w przypadku osób stanu wolnego,
- 3520 euro w przypadku małżonków,
- 2310 euro w przypadku wdowców nieposiadających zależnych dzieci.
Podatnicy są także uprawnieni do specjalnej ulgi związanej z systemem PAYE w wysokości 1760 euro rocznie, jeżeli uzyskują dochody pracownicze, od których potrącany jest podatek u źródła.
- Rozpoczynając pracę za granicą nowy pracownik powinien wykonać dwie podstawowe czynności, by upewnić się, że jego podatek będzie potrącany w odpowiedniej kwocie już od pierwszej wypłaty. Po pierwsze, należy poinformować swojego pracodawcę o posiadanym numerze PPS (Personal Public Service Number), który jest odpowiednikiem polskiego numeru identyfikacji podatkowej. Po drugie, należy wypełnić formularz 12A, dotyczący kwot zwolnionych od podatku (Tax Credits) - przypomina Ewelina Bąk.
W celu uzyskania PPS należy udać się do jednej z lokalnych placówek Biura Pomocy Społecznej (Social Welfare Office) z kompletem wymaganych dokumentów.

WYJAŚNIENIA UNIKANIE PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA
Wynagrodzenia polskiego rezydenta uzyskane w związku z pracą wykonywaną w Irlandii mogą zostać opodatkowane również w Polsce. W takiej sytuacji podwójnego opodatkowania (tj. jednocześnie w Polsce i w Irlandii) unika się poprzez zwolnienie z opodatkowania w Polsce dochodów uzyskanych za pracę wykonywaną w Irlandii. Dochody te jednak mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu stawki podatkowej mającej zastosowanie do pozostałych dochodów opodatkowanych w kraju.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawa prawna:
- Umowa sporządzona w Madrycie dnia 13 listopada 1995 r. pomiędzy rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Irlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz.U. z 1996 r. nr 29, poz. 129).

Ewa Matuszewska