Nabycie rzeczy lub praw majątkowych w drodze spadku lub darowizny przez osobę nieobjętą całkowitym zwolnieniem dla najbliższej rodziny wiąże się z koniecznością rozliczenia się z fiskusem. W tym celu podatnicy muszą złożyć zeznanie podatkowe o nieodpłatnym nabyciu majątku na formularzu SD-3. Mają na to miesiąc od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Obowiązek składania zeznań podatkowych w podatku od spadków i darowizn dotyczy wszystkich grup podatkowych.
Najbliżsi bez deklaracji
Od 2007 roku katalog osób zobowiązanych do złożenia deklaracji podatkowej został zawężony. Konieczność złożenia takiej deklaracji nie dotyczy już małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy. Osoby te korzystają bowiem z całkowitego zwolnienia z podatku. Zamiast deklaracji składają w urzędzie skarbowym zgłoszenie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (formularz SD-Z1). Obowiązek złożenia zeznania podatkowego w dalszym ciągu dotyczy zięcia, synowej oraz teściów zaliczanych do I grupy podatkowej oraz podatników zaliczanych do dwóch pozostałych grup. Osoby te składają deklarację w ciągu miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Obowiązek podatkowy
Moment powstania obowiązku podatkowego został określony w zależności od sposobu nabycia majątku. Przykładowo, przy nabyciu w drodze darowizny powstaje on z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a jeżeli umowa nie została zawarta u notariusza, z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Przy nabyciu w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Moment ten określany jest na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, dotyczących złożenia przez spadkobiercę oświadczenia o przyjęciu spadku. Przy nabyciu majątku w drodze dziedziczenia trzeba pamiętać, że najpierw należy prawnie uregulować kwestię nabycia spadku, czyli przeprowadzić sądowe postępowanie spadkowe, a następnie rozliczyć się fiskusem. W praktyce miesięczny termin na złożenie zeznania w przypadku spadku liczony jest od momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Dane do zeznania
W deklaracji podatkowej SD-3 nabywca wymienia wszystkie otrzymane rzeczy i prawa majątkowe oraz określa ich wartość, a także obciążające je długi i ciężary. W zeznaniu należy też podać dane dotyczące osobistego stosunku podatnika do osoby, od której lub po której nabył majątek. Do zeznania trzeba dołączyć niezbędne dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Przykładowo dokumenty potwierdzające nabycie rzeczy lub praw majątkowych, tj. orzeczenie sądu stwierdzające nabycie spadku, testament.
PRZYKŁAD: TERMIN NA ZŁOŻENIE ZEZNANIA
Pan Jacek otrzymał w darowiźnie od przyjaciela motor. Panowie spisali 5 marca umowę darowizny bez zachowania formy aktu notarialnego. Darczyńca przekazał motor dwa tygodnie później, czyli 19 marca. Ponieważ w tym przypadku miesiąc na złożenie zeznania podatkowego liczony jest od momentu spełnienia przyrzeczonego świadczenia, termin na złożenie deklaracji przez pana Jacka upłynie dopiero 19 kwietnia.
Magdalena Majkowska
magdalena.majkowska@infor.pl
Podstawa prawna
- Art. 17a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).
Akademia podatnika
Serwis PITy 2006