Jest już gotowy projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To ustawa, która ma wprowadzić tzw. abolicję podatkową dla Polaków pracujących za granicą, którzy w Polsce podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (w Polsce muszą rozliczać wszystkie uzyskane przez siebie dochody).
Obejmie ona jednak tylko te osoby, które pracowały w krajach, z którymi umowy podatkowe zawierane przez Polskę przewidują metodę unikania podwójnego opodatkowania - tzw. proporcjonalne odliczenie. Zatem wśród państw Unii Europejskiej abolicja będzie dotyczyć pięciu państw: Austrii, Belgii, Danii, Holandii i Finlandii. Szóstym krajem będzie Wielka Brytania, ale tylko przy rozliczaniu dochodów za lata 2002-2006. Od 1 stycznia 2007 r. obowiązuje bowiem nowa umowa między Polską a Wielką Brytanią, która jako metodę rozliczeń przewiduje już tzw. metodę wyłączenia z progresją. Wcześniej było to proporcjonalne odliczenie.
Potrzebny wniosek
Z abolicji podatkowej będą mogli korzystać zarówno podatnicy, którzy ukryli zagraniczne zarobki przed polskim fiskusem, jak i ci, którzy rozliczyli je w kraju.
W pierwszym przypadku abolicja przyjmie formę umorzenia zaległości podatkowej wraz z odsetkami. W drugim, będzie to zwrot części zapłaconego podatku.
Każdy, kto z abolicji będzie chciał skorzystać, będzie musiał złożyć w urzędzie skarbowym specjalny wniosek. Projekt rozporządzenia w tym zakresie przewiduje, że będzie to PIT-AZ. Jednak złożenie wypełnionego druku PIT-AZ nie wystarczy. Podatnik będzie zobowiązany dołączyć do wniosku:
l kopie dokumentów potwierdzających uzyskanie przychodów z pracy i zapłatę podatku za granicą,
l zeznanie podatkowe za rok podatkowy, którego dotyczy wniosek - w przypadku gdy wniosek będzie dotyczyć umorzenia zaległości.
Trzeba podkreślić, że, gdy abolicyjna wejdzie w życie, ze złożeniem wniosku o przyznanie abolicji trzeba będzie się pospieszyć. Projekt przewiduje, że wniosek trzeba będzie złożyć w terminie:
l miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy - w przypadku, gdy wniosek dotyczy roku 2002,
l sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy - w innych przypadkach.
Ważne jest także, że podatnicy będą zobowiązani do przechowywania i udostępniania na wezwanie organu podatkowego dokumentów potwierdzających uzyskanie przychodów z pracy i zapłatę podatku za granicą do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego za rok podatkowy, którego dotyczyć będzie wniosek. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat licząc od końca roku podatkowego, w którym upłyną termin płatności podatku.
Co będzie objęte abolicją
Podatnicy pracujący za granicą, którzy rozważają możliwość skorzystania z abolicji, powinni wiedzieć, że umarzana będzie tylko część powstałego wobec fiskusa długu i zwracana tylko część zapłaconego podatku.
Po otrzymaniu wniosku o przyznanie abolicji urząd skarbowy będzie umarzał zaległość podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych, powstałą za dany rok podatkowy, którego dotyczy wniosek w okresie od 2002 do 2007 roku. Będzie ona wyliczona jako różnica między podatkiem należnym wynikającym z zeznania podatkowego a kwotą odpowiadającą podatkowi obliczonemu za ten rok podatkowy przy zastosowaniu do przychodów z pracy metody wyłączenia z progresją. Warto dodać, że umorzenie zaległości powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość.
Urząd będzie też mógł zwracać kwotę stanowiącą różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania podatkowego a kwotą odpowiadającą podatkowi obliczonemu za dany rok podatkowy, którego dotyczy wniosek w okresie od 2002 do 2007 roku, przy zastosowaniu do przychodów z pracy metody wyłączenia z progresją - w przypadku dokonania wpłaty podatku dochodowego należnego za ten rok podatkowy wynikającego ze złożonego zeznania podatkowego. Zwrot obejmie również wpłacone odsetki za zwłokę, w części odpowiadającej kwocie zwrotu.
Jak zachowa się fiskus
Przyznanie abolicji podatkowej organ podatkowy potwierdzi w specjalnej decyzji podatkowej. W sprawie umorzenia zaległości oraz zwrotu urząd skarbowy wyda bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia złożenia wniosku, decyzję, w której określi wysokość umorzonej kwoty zaległości lub kwoty zwrotu.
W przypadku wniosku o abolicję dotyczącego 2002 roku decyzja będzie wydawana do 30 listopada 2008 r.
Podatnicy, którzy będą starać się o zwrot części podatku, będą mogli ją otrzymać w jednej z następujących form:
l w kasie urzędu skarbowego,
l za pośrednictwem poczty (kwota zwrotu wypłacana za pośrednictwem poczty będzie pomniejszana o koszty jej przesłania),
l za pośrednictwem banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej.
Na wypłatę fiskus będzie miał miesiąc od dnia doręczenia decyzji określającej wysokość tej kwoty. Kwota zwrotu nie będzie podlegała oprocentowaniu. Wyjątkiem będą sytuacje, gdy decyzja określająca wysokość kwoty zwrotu nie zostanie wydana w terminie, lub opóźni się sama wypłata. Wtedy oprocentowanie będzie podatnikowi przysługiwało (w sytuacji gdy do opóźnień nie przyczynił się sam podatnik).
Ulga dla pracujących w 2008 roku
Z abolicji podatkowej nie będą korzystać podatnicy, którzy zarabiają za granicą od 1 stycznia 2008 r. Dla nich Ministerstwo Finansów przygotowało specjalną ulgę, która zostanie wprowadzona do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zgodnie z nią podatnicy, którzy zarabiają za granicą, będą mogli odliczać od podatku kwotę stanowiącą różnicę między podatkiem obliczonym zgodnie z metodę proporcjonalnego odliczenia a kwotą podatku odliczonego od uzyskanych dochodów przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją. Zobrazujmy tę ulgę na prostym przykładzie. Jeśli z rozliczenia zarobków zagranicznych w Polsce metodą proporcjonalnego odliczenia podatnikowi wyjdzie 300 zł do dopłaty, a stosując metodę wyłączenia z progresją do tego samego dochodu wyjdzie 100 zł do dopłaty, będzie on mógł odliczyć od podatku 200 zł.
Dodatkowo w obu wymienionych ustawach podatkowych znajdą się przepisy stwierdzające, że z podatku dochodowego będą zwolnione kwoty umorzone lub zwrócone w ramach abolicji podatkowej za lata 2002-2007.
Odpuszczenie kary
W przypadku gdy w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego za rok podatkowy, którego dotyczy wniosek o przyznanie abolicji, toczy się postępowanie podatkowe, postępowanie w sprawie umorzenia zaległości lub zwrotu zawiesza się do dnia uprawomocnienia się decyzji kończącej postępowanie w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego.
Trzeba jeszcze dodać, że nie będzie podlegać karze za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe - w zakresie związanym z zobowiązaniem podatkowym za rok podatkowy, którego dotyczy wniosek o umorzenie - podatnik, któremu urząd skarbowy umorzył zaległość podatkową na zasadzie przyznania abolicji. W przypadku gdy umorzenie zaległości będzie dotyczyć tylko części długu, zasadę niekarania będzie stosować się pod warunkiem zapłaty pozostałej części zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
Wszczęte postępowanie egzekucyjne oraz postępowanie karne skarbowe dotyczące zobowiązania podatkowego za rok podatkowy, którego dotyczy wniosek o przyznanie abolicji, będzie się zawieszać do dnia wydania decyzji w sprawie umorzenia lub zwrotu.
Ważne!
Abolicja podatkowa nie będzie dotyczyła przychodów uzyskiwanych w krajach i terytoriach uznawanych za raje podatkowe
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Jak uzyskać aborcje podatkową*
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Liczba Polaków w krajach UE
ILU POLAKÓW PRZEBYWA ZA GRANICĄ
GUS szacuje, że pod koniec 2006 roku na czasowej emigracji poza Polską przebywało 1,95 mln Polaków. Zdecydowana większość (1,55 mln) w krajach UE. Ich liczba niemal podwoiła się w okresie naszego członkowstwa w UE. W 2005 roku było ich tam 1,17 mln, a w końcu 2004 roku 0,75 mln. Szacunek ten uwzględnia jednak także tych, którzy od dłuższego czasu przebywali za granicą. Zalicza się więc do nich osoby, które wcześniej mieszkały w krajach UE, a jedynie zalegalizowały swój pobyt po przystąpieniu do niej Polski.
SŁOWNIK
Nieograniczony obowiązek podatkowy - osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.
Ograniczony obowiązek podatkowy - osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium RP.
Metoda wyłączenia z progresją - dochód z tytułu pracy wykonywanej za granicą i tam opodatkowany - zgodnie z miejscowym prawem podatkowym - będzie już zwolniony od opodatkowania w Polsce, z jednoczesnym uwzględnieniem go dla potrzeb ustalenia tzw. stopy podatkowej, która zostanie zastosowana do opodatkowania pozostałej części dochodu danej osoby, uzyskanego już w Polsce.
Metoda proporcjonalnego odliczenia - zagraniczny podatek uiszczony już za granicą zostanie zaliczony na poczet podatku polskiego, obliczonego od całości dochodów - w takiej proporcji, w jakiej zagraniczny dochód pozostaje w stosunku do całości dochodu danego podatnika.
Ewa Matyszewska