Z Rolandem Budnikiem, dyrektorem Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsku, rozmawia Katarzyna Bartman.
• Wielu pracodawców nie wie, czym właściwie różni się staż od przygotowania zawodowego?
– Ustawa o promocji zatrudnienia określa staż jako nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy, bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Natomiast przygotowanie zawodowe dorosłych to z kolei nabywanie nowych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych, których uzyskanie potwierdzone jest tytułem zawodowym lub czeladniczym.
Celem stażysty jest więc nabycie umiejętności praktycznych i zdobycie pierwszego doświadczenia zawodowego w praktycznych warunkach pracy, natomiast do odbywania przygotowania zawodowego kieruje się bezrobotnych po to, aby pomóc im uzyskać nowe potwierdzone odpowiednim egzaminem kwalifikacje i tytuły zawodowe.
• Jak wygląda wymiar czasu pracy i organizacja stażu w przypadku osób niepełnosprawnych?
– Standardowo wymiar czasu pracy stażysty wynosi 8 godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu. Inaczej jest w przypadku osób niepełnosprawnych. Dla nich wymiar czasu pracy jest odpowiednio niższy i wynosi 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Należy jednak zaznaczyć, że krótszy czas pracy odnosi się wyłącznie do osób posiadających orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
• Czy są jakieś ograniczenia prawne dotyczące przyjmowania stażystów, np. terytorialne, liczbowe? Czy pracodawca może przyjąć na staż osobę bezrobotną z sąsiedniego powiatu zarejestrowaną w innym urzędzie pracy? Czy dopuszczalne jest przyjmowanie większej liczby stażystów, niż posiada się np. etatowych pracowników?
– Każdy urząd pracy funkcjonuje w ściśle określonych warunkach terytorialnych i administracyjnych. W praktyce oznacza to, że poszczególne formy aktywizacji zawodowej, w tym staże, mogą być oferowane jedynie tym osobom, które są zameldowane na terenie „obsługiwanym” przez dany PUP. Mówiąc prościej, bezrobotny zameldowany np. w Warszawie nie może skorzystać ze wsparcia innego niż stołeczny urząd pracy.
Jeśli chodzi o liczbę stażystów, jakich mogą przyjąć pracodawcy, to oczywiście są tu odpowiednie uregulowania prawne. U organizatora stażu będącego pracodawcą staż mogą odbywać jednocześnie bezrobotni w liczbie nieprzekraczającej liczby pracowników zatrudnionych u organizatora w dniu składania wniosku w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. U organizatora stażu, który nie jest pracodawcą (organizacje pozarządowe, w tym fundacje i stowarzyszenia), staż może odbywać jednocześnie jeden bezrobotny.
• Czy urzędy pracy weryfikują pracodawców pod kątem łamania przez nich praw pracowniczych?
– Obecnie urzędy pracy nie posiadają odpowiednich uprawnień do weryfikowania, czy dany pracodawca był w przeszłości karany za nieprzestrzeganie praw pracowniczych. Praktyka jednak pokazała, że na rynku wciąż jest wielu pracodawców, którzy nagminnie łamią przepisy. Dlatego też, gdy tylko otrzymujemy niepokojące sygnały dotyczące nieprawidłowości mających miejsce w trakcie odbywania stażu przez osobę bezrobotną, natychmiast staramy się je dokładnie weryfikować. Jeśli podejrzenia się sprawdzą, wówczas nasza współpraca z daną firmą definitywnie się kończy.